دکتر ابراهیم رئیسی و هیئت همراه در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در حین ماموریت در مناطق شمال غرب با سقوط بالگردش به شهادت رسید و نتوانست دوران ریاست جمهوری خود را به پایان برساند. همه از این اتفاق ناگوار بسیار اندوهگین هستیم و به خانواده ایشان و ملت ایران تسلیت می گوییم. اما قانون اساسی در این موقعیت حساس چه می‌گوید و انتخاب رئیس جمهور بعدی چگونه خواهد بود؟
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیش بینی کرده است که در مواردی مانند فوت، استعفا و برکناری رئیس جمهور، وظایف وی به طور موقت و با موافقت رهبری به معاون اول رئیس جمهور محول می شود.
بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی، شورایی سه نفره ، مرکب از رئیس مجلس ، رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور، موظف است ترتیبی اتخاذ کند تا رئیس جمهور جدید حداکثر ظرف ۵۰ روز، انتخاب شود.
اصل ۱۳۱ قانون اساسی
متن کامل این اصل چنین است:
در صورت فوت، عزل، استعفاء، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را بر عهده می‌گیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود، در صورت فوت معاون اول یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیس‌جمهور معاون اول نداشته باشد مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب می‌کند.
با این اوصاف، از امروز که رئیس جمهور ایران به شهادت رسیده است، محمدباقر قالیباف، غلامحسین اژه ای و محمد مخبر دزفولی تا ۱۸ تیر امسال فرصت دارند تا شرایط لازم برای انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری را فراهم کنند.
همچنین شنیده شد در جلسه امروز هیات دولت ۸ کمیته تخصصی برای پیشبرد امور مختلف در دولت تشکیل شده و هر یک از وزرا مسئولیت برخی از موضوعات را بر عهده گرفته اند. بر اساس پیش بینی هایی که در قانون اساسی پیرامون حادث شدن چنین وضعیتی در کشور صورت گرفته، «محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهور از امروز و با موافقت رهبر انقلاب عهده دار امورات دولت و اختیارات رئیس جمهور تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری خواهد بود.
در همین زمینه روز گذشته رهبر انقلاب اسلامی در خصوص ایجاد چنین شرایطی برای کشور فرمودند: مردم عزیزمان مطمئن باشند که هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید. مسئولین از امروز عصر که خبر حادثه را شنیدند، با جدیت چند برابری مشغول کارهای خودشان هستند. ما هم توصیه‌هایی که باید بکنیم، به آن عزیزانمان توصیه کردیم. همه چیز ان‌شاءالله مرتب، منظم، کارهای کشور پیش می‌رود؛ هم امنیت کشور، هم امنیت مرزها، هم بقیه کارهایی که در سطح کشور به وسیله قوه مجریه باید انجام بگیرد، انجام می‌گیرد. مردم نگران و دلواپس نباشند.»