حفظ و درمان سلامت روان در سنین بالا بسیار مهم است. سلامت روان مرتبط با رفاه و کیفیت زندگی است و صد البته که سلامت جسمانی و کلیت زندگی افراد بر سلامت روانی بسیار تاثیر دارد. در ادامه این مطلب علائم هشدار سلامت روان، عوامل خطرساز و مهم و درنهایت تکنیک های طلایی جهت حفظ سلامت روان را گردآوری کرده ایم. با ما همراه باشید.
علائم هشدار دهنده سلامت روان در سالمندی
مشکلات روانی مانند افسردگی و استرس و اضطراب میتواند وضعیت بیماری‌های جسمی افراد را بدتر کرده و باعث طولانی شدن روند درمان شود. اختلالات روانی می‌توانند به موانعی تبدیل شوند و انجام کارهای ساده و روزمره زندگی را نیز برای افراد در سنین بالا به مشکل تبدیل کنند. کاهش و درمان استرس و اضطراب میتواند در عدم ابتلا به اختلالات روانی موثر باشد. ایجاد بیماری‌های روانی در سالمندان نشانه‌های متفاوتی دارد که درصورت مشاهده آنها در افراد مسن باید سریعا به دنبال درمان این افراد باشیم.
- تغییر در الگوهای خواب (کم خوابی یا زیاد خوابیدن)
- سطح استرس بالا یا نگرانی مداوم
- افکار خودکشی
- مشکل در احساس احساسات مثبت
- ایده‌ها یا رفتارهای غیرمعمول
- نیاز یا وابستگی به مواد مخدر و الکل
- احساس ناامیدی یا تسلیم شدن
- سردرد و درد مداوم
- عصبانیت و تحریک پذیری
- انجام فعالیت های پرخطر
عوامل خطرساز سلامت روان در سالمندی
مشکلات روان در سالمندی میتواند به دلایل و عوامل خطرساز مختلفی ایجاد شود و معمولا تنها یک علت باعث ایجاد این مشکلات نمی‌شود. افراد مسن عوامل استرس‌زای مختلفی را شامل موارد اجتماعی، جسمی و روانی در زندگی خود تجربه می‌کنند؛ که هر کدام از آنها میتواند سلامت روان در میانسالی را تحت تاثیر قرار دهد. برای اینکه بتوانیم باعث رشد و حفظ سلامت روان در سالمندی شویم نیاز است علت کاهش و از بین رفتن آن را ریشه یابی کرده و به دنبال دور کردن عوامل خطرساز از سالمندان شویم.
همان طور که اشاره شد سلامت جسم و روان ارتباط تنگاتنگی بایکدیگر دارند و افرادی که دارای بیماری جسمی درمان نشده هستند بیشتر در معرض مشکلات روانی قرار می‌گیرند. افراد مسن به دلایل مختلفی مانند کاهش توانایی و تحرک، بازنشستگی و افت وضعیت اقتصادی می‌توانند دچار انزوا و مشکلات روانی شوند. یکی دیگر از علت‌های ابتلای سالمندان به مشکلات روانی سوء استفاده از سالمندان است؛ که میتواند فیزیکی، کلامی، روانی، مالی، جنسی، رها کردن و بی‌توجهی باشد. طبق آمار از هر ۶ سالمند ۱ نفر مورد اینگونه سوء استفاده قرار می‌گیرد.
عوامل خطرساز که سلامت روان در میانسالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد:
- افسردگی
- استرس و اضطراب
- عدم تغذیه مناسب
- نداشتن سبک زندگی سالم و مناسب
- مصرف دخانیات و الکل
- عدم فعالیت و تحریک
- بیماری‌های جسمی
- عوارض داروهای تجویز شده در دوران سالمندی
- تداخل داروهای تجویز شده توسط پزشکان متعدد
- از دست دادن همسر و یا عزیزان
- فقدان موقعیت شغلی و اجتماعی
۵ تکنیک‌های طلایی برای حفظ سلامت روان در سالمندی
حفظ سلامت روان در میانسالی باعث می‌شود یک بخش از جامعه از سلامت روان بالایی برخوردار بوده و مشکلات کمتری برای خود، دیگران و جامعه ایجاد کنند به همین دلیل توجه به آن ضروری و مورد نیاز است. تکنیک‌های ساده و مهمی وجود دارد که با رعایت آن در هر سنی که قرار دارید؛ می‌توانید خطر ابتلا به بیماری‌های روانی در آینده را کاهش دهید. یکی از مشکلات مهم سالمندان انزوا و جدا شدن از جامعه است؛ اگر این افراد بتوانند با فعالیت‌های صحیح و سالم حضوری موثر در اجتماع داشته باشند بیشترین کمک را به خود می‌کنند.
فعالیت بدنی
ورزش منظم و روزانه میتواند باعث حفظ روحیه افراد شود و بدن آنها را موقعیت خوبی نگه دارد. اگر افراد روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه را به فعالیت‌های ورزشی اختصاص دهند می‌توانند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند فشارخون، چربی خون، بیماری‌های قلبی و عروقی و کاهش پوکی استخوان شوند. ورزش با افزایش اندورفین و سایر هورمون‌های شیمیایی باعث ایجاد حس خوب در سالمندان و بهتر شدن خلق و خو آنها می‌شود. ورزش‌های گروهی باعث می‌شود که افراد سالمندان ارتباط اجتماعی بیشتری داشته باشند و بتوانند در جامعه حضور پیدا کنند.
آموختن مهارت جدید
آموختن یک مهارت یا هنر جدید میتواند شما را از لحاظ عملکردی و احساسی بهبود بخشد و به شما امید به زندگی بدهد. یادگیری یک زبان جدید یا شروع موسیقی میتواند برای سالمندان بسیار موثر باشد و ذهن آنها را فعالی و جوان نگه دارد. هر مهارت یا هنر جدید که به آن علاقه دارید را می‌توانید در سالمندی آغاز کنید و این تفکر که دوران سالمندی نمی‌توان دوران یادگیری باشد را از ذهن خود دور کنید.
فعالیت جنسی خود را سالم نگه‌دارید!
داشتن فعالیت جنسی سالم در هر دورانی از زندگی کاملا طبیعی و یکی از ویژگی‌های انسانی است. زنان و مردان زیادی فکر می‌کنند با افزایش سن فعالیت‌های جنسی باید کنار گذاشته شود؛ در حالی که این باور کاملا اشتباه است و فعالیت جنسی میتواند احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را کاهش داده و زندگی شاد و سالم‌تری را فراهم کند.
عوامل فرهنگی و اجتماعی بیشتر از پیری بر روی تغییرات جنسی تاثیر می‌گذارند. داشتن فعالیت‌های جنسی در سنین بالا نیازمند سلامتی همسر، سلامتی خود فرد و میزان فعالیت صحیح جنسی در گذشته است. درصورتی که می‌خواهید فعالیت جنسی خود را بهبود بخشید می‌توانید به سکس تراپی مراجعه کرده و مشکلات خود را بیان کنید؛ تا بهترین نوع درمان را دریافت کنید.
حفظ ارتباطات اجتماعی
حفظ ارتباطات اجتماعی قوی با خانواده، دوستان و افراد محل اقامت میتواند در حفظ سلامت روان در سنین بالا بسیار مفید باشد. این ارتباطات می‌توانند احساس تعلق و ارتباط با جامعه را تقویت کنند و از احساس تنهایی و انزوا جلوگیری کنند.
مراقبت از خود
مراقبت از خود و احساس رضایت از زندگی میتواند در حفظ سلامت روان در سنین بالا بسیار موثر باشد. این شامل پذیرش واقعیت‌های زندگی، تنظیم انتظارات قابل قبول، ایجاد هدف‌های معنادار و ارزشمند و پیدا کردن فعالیت‌هایی که لذت بردن از آنها راحت باشد، می‌شود.
در پایان لازم است بدانید که مهم است که به خودتان صبر و مهربانی بورزید و فرایند تمرین این تکنیک را به تدریج و با استمرار پیش ببرید. همچنین، در صورت وجود مشکلات روانی جدی، بهتر است با متخصصان مشاوره و روانشناسی مشورت کنید تا راهنمایی و درمان مناسب را از آنها دریافت کنید.