داستان معروف ترین آهنگ تولدت مبارک ایرانی
در اواخر سال ۱۳۴۸ شرکت ایران ناسیونال تصمیم گرفت به مناسبت چهارمین سال شروع تولید خودرو پیکان یک فیلم مستند ـ تبلیغاتی تولید کند. همزمان از انوشیروان روحانی خواسته شد آهنگی به این مناسبت بسازد و به او اطلاع دادند مبلغ پنجاه هزار تومان بودجه برای این کار اختصاص داده شده است. قیمت پیکان نو در آن سال ها حدود هجده هزار تومان بود.
انوشیروان روحانی در مصاحبه ای، گفت از این فرصت استفاده کرد تا به آرزوی دیرینه خود برای ساخت یک ترانه ملی تولد جامعه عمل بپوشاند.
او با پرویز خطیبی و نوذر پرنگ، دو ترانه سرای شناخته شده آن روزگار، تماس گرفت و از آنها خواست ترانه ای برای این آهنگ بسرایند. ترانه سفارشی بعد از دو روز تحویل داده شد و روی آهنگ گذاشته شد.
در این آهنگ کلمات “تولد ، تولد ، تولدت مبارک” به طور مرتب تکرار می شود و ملودی اصلی ترانه بر اساس آنها شکل گرفته است. بیت اول ترانه یعنی “لبت شاد و دلت خوش، چو گل پرخنده باشی” توسط پرویز خطیبی و بیت “بیا شمع ها را فوت کن، که صد سال زنده باشی” توسط نوذر پرنگ سروده شد.
در اجرای اول آهنگ، دکلمه شروع آهنگ توسط آذرپژوهش، گوینده رادیو، خوانده شد. نخستین اجرای آهنگ برعهده بلا الوندی (دختر نیکول الوندی و خواهرزاده ویگن) بود که با همراهی گروه کر خوانده شد. کمی بعد اجرای دیگری از این ترانه با صدای عهدیه بدیعی و تنظیم شهرداد روحانی ضبط و روانه بازار شد.
مدتی بعد هنگام ورود شاه و ملکه ایران در روز چهارم آبان ( روز تولد شاه) به تالار رودکی، ارکستر سمفونی تالار رودکی شروع به نواختن آهنگ “تولدت مبارک” کرد و به نوعی این آهنگ به عنوان ترانه رسمی تولد در ایران شناخته شد.
برگزاری جشن تولد رفته رفته به رسمی فراگیر در میان طبقه متوسط ایران تبدیل می شد. در همه مهمانی های تولد هنگام بریدن کیک ترانه “تولدت مبارک ” خوانده و پخش می شد و این ترانه رفته به رفته یکی از ترانه های فولکورولیک و مردمی بدل شد.
” تولدت مبارک” در عین زیبایی، ساختار ساده ای دارد . شعر آن به آسانی در خاطر می ماند.
آهنگ دو قسمت دارد که اصطلاحا یک رنگ شاد و بی کلام، این دو قسمت را به هم وصل می کند. آهنگ ترانه در دستگاه ماهور است و از همین رو با سازهای غربی نیزقابل اجرا است و خود انوشیروان روحانی آن را با ارگ یاماهای سفارشی خود و با همراهی ارکستر اجرا کرده است.
لازم به ذکر است که “تولدت مبارک” نخستین ترانه ایرانی برای تولد نبود و قبل از آن ترانه های دیگری برای این مناسبت خوانده شده بود.