آموزش پیدا کردن شماره حساب از روی شماره شبا و بالعکس به صورت دستی

نمایش در سیستمهای رایانه ای: در سیستمهای رایانه ای، شبا مانند نمونه زیر، به صورت یکپارچه و بدون فاصله نمایش داده می شود، مانند این نمونه:

IR06234000000010317200001

نمایش در اشکال نوشتاری: در اشکال نوشتاری، مانند فرمها و نامه ها، از سمت چپ، بین هر چهار کاراکتر، یک فاصله قرار می گیرد. در نتیجه کد شبا در فرم نوشتاری شامل ۶ دسته چهار کاراکتری و یک دسته ۲ کاراکتری در سمت راست خواهد بود. به عنوان مثال شبای مذکور در بند فوق به صورت زیر نوشته می شود

IR06 2340 0000 0010 0317 2000 01

ساختار و اجزاء شبا:

شبا یک کد ۲۶ کاراکتری است که به صورت زیر به سه بخش اصلی تقسیم می شود:

BBAN CD CC

اجزا	BBAN	CD	CC
توضیح	شماره حساب پایه	کد کنترلی	کد کشور=IR
طول ارقام	۲۲	۲	۲

CC به معنی کد کشور، در مورد تمامی حسابهای بانکی کشور براساس استاندارد ISO-3166-1 معادل دو حرف IR (حروف بزرگ لاتین) است. کد کشور تنها بخش حرفی شبا محسوب می شود.

CD به طول دو رقم به معنی ارقام کنترلی یا چک دیجیت شناسه شبا می باشد.

BBAN به طول ۲۲ رقم که شماره پایه حساب بانکی را تشکیل می دهد.

ساختار و قالبBBAN:

مشخصات کلی: قالب BBAN یک کد به طول ۲۲ رقم با قالب زیر است:

B19	.	.	.	B2	B1	A3	A2	A1
۲۲	.	.	.	۵	۴	۳	۲	۱

اجزاءBBAN:

شناسه بانک، که در موقعیت A1 الی A3 به طول سه رقم قرار می گیرد. شناسه بانک یک عدد سه رقمی است که براساس کد بانک‌ها تدوین شده است. باتوجه به این که این کدها درحال حاضر دو رقمی هستند، تا اطلاع ثانوی از صفر در سمت چپ این کد برای تمام بانکها و موسسات اعتباری استفاده شده است. کد بانکها مطابق با جدول زیر تنظیم می شود:

نام بانک	شناسه بانک	نام بانک	شناسه بانک
بانک اقتصاد نوین	۰۵۵	بانک سپه	۰۱۵
بانک پارسیان	۰۵۴	بانک سرمایه	۰۵۸
بانک پاسارگاد	۰۵۷	بانک صادرات ایران	۰۱۹
پست بانک ایران	۰۲۱	بانک صنعت و معدن	۰۱۱
بانک تجارت	۰۱۸	بانک کارآفرین	۰۵۳
موسسه اعتباری توسعه	۰۵۱	بانک کشاورزی	۰۱۶
بانک توسعه صادرات	۰۲۰	بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران	۰۱۰
بانک رفاه	۰۱۳	بانک مسکن	۰۱۴
بانک سامان	۰۵۶	بانک ملت	۰۱۲
بانک ملی ایران	۰۱۷	بانک آینده	۰۶۲

شناسه حساب که در موقعیت B1 الی B19 قرار می گیرد. باتوجه به اینکه شماره حسابهای فعلی بانک ملی (سیستم متمرکز- سیبا) ۱۳ رقمی می‌باشد، با استفاده از راهکارهای ذیل به قالب ۱۹ رقمی تبدیل می‌شود.

شناسه نوع حساب که در موقعیت B1 قرار می گیرد برای حسابهای سپرده، مقداد صفر و برای حسابهای تسهیلات عدد یک تکمیل می‌شود.

برای موقعیت‌های B2 الی B19 نیز، به سمت چپ شماره حساب باید به اندازه ای رقم صفر افزوده شود که طول آن برابر ۱۸ رقم شود. بدین ترتیب با ترکیب عدد ۱۸ رقمی حاصله و کد نوع حساب، شناسه حساب (BBAN) به طول ۱۹ رقم تولید می‌شود.

مراحل اعتبارسنجی کد شبا (شماره شبا)

در ابتدا یک شماره شبا را در نظر بگیرید.به طور مثال IR062340000000100317200001

ابتدا ۴ کاراکتر اول یعنی IR06 را از کد جدا کنید و به انتهای کد بچسبانید؛ که می‌شود: ۲۳۴۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰۳۱۷۲۰۰۰۰۱IR06

سپس طبق جدول زیر معادل عددی دو حرف اول را جایگزین حروف کد نمایید؛ که در اینجا باید عدد ۱۸ را به جای حرف I و عدد ۲۷ را به جای عدد R قرار دهیم که می‌شود: ۲۳۴۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰۳۱۷۲۰۰۰۰۱۱۸۲۷۰۶

A = 10	G = 16	M = 22	S = 28	Y = 34
B = 11	H = 17	N = 23	T = 29	Z = 35
C = 12	I = 18	O = 24	U = 30
D = 13	J = 19	P = 25	V = 31
E = 14	K = 20	Q = 26	W = 32
F = 15	L = 21	R = 27	X = 33

اکنون یک کد ۲۸ رقمی به دست آمد. حالا این عدد را بر عدد ۹۷ تقسیم می‌کنیم.

اگر باقی‌مانده تقسیم برابر با عدد ۱ شد کد شبا و یا به عبارت بهتر کد IBAN مورد نظر صحیح است و در غیر این صورت کد اشتباه است. منظور از عدد یک باقیمانده است و نه خارج قسمت. برای بدست آوردن باقیمانده بایستی از ماشین حساب‌های مهندسی استفاده نمایید.