عملیات رژیم اسرائیل در حمله روز جمعه به مقر فرماندهان حزب‌الله لبنان در ضاحیه بیروت با استفاده از بمب‌های سنگرشکنی انجام شد که قادرند بر مقاومت بتنی غلبه کنند و پس از عبور از لایه‌های بتنی منفجر شوند.
در این نوشته از دیبامگ در مورد این بمب و چگونگی نفوذ آن به مقر شیخ حسن نصرالله خواهید خواند.
بمب سنگر شکن چیست؟
بمب سنگرشکن (به انگلیسی: Bunker buster) نوعی بمب است که برای تخریب اهداف مقاوم شده زیرزمینی همچون پناهگاه‌ها و سنگرهای زیرزمینی و همچنین تاسیسات بتونی مدفون شده در عمق سطح زمین استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد بمب سنگر شکن
بمب‌های سنگر شکن دارای بدنه‌ای سنگین و مقاوم هستند که معمولاً از فولاد قوی یا مواد دیگر با قدرت بالا ساخته شده‌اند تا بتوانند در سازه‌های مستحکم نفوذ کنند. مکانیسم عملکرد آنها به این صورت است که پس از رها شدن از هواپیما، با سرعت زیاد به سطح برخورد کرده و قبل از انفجار، به عمق مورد نظر نفوذ می‌کنند. سپس بمب پس از نفوذ به عمق کافی یا در نزدیکی هدف منفجر می‌شود و تخریب بیشتری نسبت به یک بمب معمولی به همراه دارد. این انفجار زیر سطح زمین می‌تواند تخریب بزرگی را در زیرساخت‌های دشمن ایجاد کند.
تاریخچه و توسعه
بمب‌های سنگر شکن در جنگ جهانی دوم توسعه یافتند و به طور گسترده توسط نیروهای متفقین برای نفوذ به استحکامات نازی‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. با گذشت زمان و توسعه تکنولوژی‌های جدید، این بمب‌ها بهبود یافتند تا بتوانند در برابر تاسیسات مدرن و مقاوم‌تر عمل کنند. در طول سال‌های بعد، پیشرفت‌های زیادی در طراحی، وزن، نوع مواد منفجره و سیستم‌های هدایت دقیق آنها صورت گرفت.
انواع بمب‌های سنگر شکن
بمب‌های سنگر شکن در اندازه‌ها و قدرت‌های مختلف ساخته می‌شوند. برخی از بمب‌های کوچک برای اهداف سطحی‌تر طراحی شده‌اند، در حالی که بمب‌های بزرگ‌تر و قدرتمندتر برای نفوذ به اعماق زیر زمین یا نابودی تاسیسات تقویت‌شده استفاده می‌شوند.
قوی‌ترین بمب سنگر شکن
برای ساختن بمب سنگرشکنی که بتواند به عمیق بیشتری در زمین نفوذ کنند، طراحان سه انتخاب دارند:
- آنها می‌توانند سلاح را سنگین‌تر کنند. وزن بیشتر به بمب، انرژی جنبشی بیشتری در هنگام برخورد با هدف می‌دهد.
- آنها می‌توانند قطر سلاح را کوچکتر کنند. سطح مقطع کوچکتر به این معنی است که بمب هنگام نفوذ باید مواد کمتری (خاک یا بتن) را از مسیر خارج کند.
- آنها می‌توانند بمب را سریعتر بسازند تا انرژی جنبشی آن را افزایش دهند. تنها راه عملی برای انجام این کار اضافه کردن نوعی موتور موشک بزرگ است که درست قبل از برخورد شلیک می‌کند.
یکی از راه‌های سنگین‌تر کردن سنگ شکن با حفظ سطح مقطع باریک، استفاده از فلزی است که سنگین‌تر از فولاد است. سرب سنگین‌تر است، اما آنقدر نرم است که برای نفوذ کارایی ندارد و وقتی بمب به هدف برخورد می‌کند، سرب تغییر شکل می‌دهد یا متلاشی می‌شود.
یکی از موادی که هم بسیار قوی و هم بسیار متراکم است، اورانیوم ضعیف شده است. اورانیوم ضعیف شده به دلیل این خواص، ماده انتخابی برای سلاح‌های نفوذی است. به عنوان مثال، M۸۲۹ یک “دارت” زره پوش است که از توپ یک تانک M۱ شلیک می‌شود. این دارت‌های ۴.۵ کیلوگرمی ، ۶۱ سانتی‌متر طول، تقریباً ۲.۵ سانتی‌متر قطر دارند. دارت آنقدر انرژی جنبشی دارد و آنقدر قوی است که می‌تواند قوی‌ترین پوشش زرهی را سوراخ کند.
یکی از قوی‌ترین بمب‌های سنگر شکن شناخته‌شده در حال حاضر، بمب “GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator” (MOP) است که توسط نیروی هوایی ایالات متحده توسعه داده شده است.
کاربردهای نظامی بمب سنگر شکن
این نوع بمب‌ها به طور ویژه برای اهدافی طراحی شده‌اند که شامل تاسیسات استراتژیک مانند پناهگاه‌های فرماندهی، مراکز ارتباطی، انبارهای مهمات، تاسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های زیرزمینی نظامی می‌شوند. کشورهای مختلف از جمله آمریکا، روسیه، و برخی کشورهای اروپایی از این نوع بمب‌ها در زرادخانه خود استفاده می‌کنند.