ضرب المثلها یکی از جذابترین و پرکاربردترین بخشهای فرهنگ یک زبان است. این اصطلاحات کوتاه و تصویری، تجربیات و حکمتهای گذشته را به صورت فشرده و زیبا منتقل میکنند و برای انتقال پیامهای فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و حتی تربیتی بسیار مؤثر هستند. ضرب المثلها در زبان فارسی نقش مهمی دارند و به طور گسترده در گفتار روزمره، ادبیات، و حتی در مکاتبات رسمی استفاده میشوند. این امثال به طور معمول توسط اجدادی که تجربیات زندگی را تجربه کردهاند، نقل شدهاند و برای انتقال اصول و ارزشهای فرهنگی به نسلهای جوان مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از این ضرب المثل ها “آب در هاون کوبیدن” است. آیا معنی و کاربرد این ضرب المثل را میدانید؟
معنی ضرب المثل آب در هاون کوبیدن
۱- یعنی کار بیهوده ای که برای آن زمان زیادی صرف شود و هیچ نتیجه ای حاصل نشود.
۲- کار بی مصرف انجام دادن، کار بی نتیجه، کار بی خودی انجام دادن، کار عبث و بیهوده انجام دادن.
معنای دور و نزدیک آب در هاون کوبیدن: معنای نزدیک این ضرب المثل بعنی یک هاون برداری و با آن آب را پیوسته در یک ظرف بکوبی! معنای دور یا همان معنای کنایی ضرب المثل که مد نظر است، یعنی کاری انجام دهی که موثر واقع نشود و فقط خود را با انجام آن به زحمت انداخته باشی.
داستان ضرب المثل آب در هاون کوبیدن
داستان این حکایت به زمانی بر میگردد که دو عطار قدیمی در یک بازار با هم رقابتی داشته اند. بحث جدل بین این دو عطار برای این بود که هر کدام می گفتند دارهای من بهتر می باشد.
بعد از شدت گرفتن این اختلاف این دو عطار تصمیم گرفتند بین خودشون مسابقه ای بگذارند. مسابقه اینگونه بود که قرار شد هر دو عطار زهری را بسازند و به دیگری بدهند و هر کس که مسموم شد باید از بازار برود.
فردای آن روز هر دو عطار برای مسابقه شروع به آماده شدن کردند. عطاری که مغازه اش در سمت راست بازار بود دید که رقیبش با ۵ کارگر که هر کدام یک ماسک زده اند در حال کوبیدن چیزی می باشند. خود عطار نیز از این کارگرها فاصله گرفته است.
گذشت و گذشت تا زمان مسابقه فرا رسید.وقتی مسابقه شروع شد آن عطار آمد و به مردم توصیه کرد که تا می توانند از آنها فاصله بگیرند تا مبادا زهر بر آنها اثر کند.
با اشاره ی او یکی از کارگرها که ماسک زده بود با احتیاط انبری را برداشت و ظرف زهر را به عطارِ دوم داد و فرار کرد. عطار دوم که ترس و وحشت او را فرا گرفته بود ظرف را گرفت و با دستانی لرزان شروع به خوردن زهر کرد و بلافاصله بیهوش شد.
وقتی از عطار اول پرسیدند که در زهر چه چیزهایی ریخته بود، گفت: آب بود و گوشت!! اینگونه بود که ضرب المثل آب در هاون کوبیدن به وجود آمد.
انشای کوتاه درباره ضرب المثل آب در هاون کوبیدن
مقدمه: ضرب المثل مشهور “آب در هاون کوبیدن” از ضرب المثل های جالبی است که به انجام کار بیهوده و بی اثر اشاره دارد، تلاشی که نتیجه ای به دنبال ندارد یا کاملا بدیهی است که به سرانجام مورد نظر نخواهد رسید.
بدنه: همه ما شنیده ایم که می گویند “فلانی آب در هاون می کوبد” اما آیا تا به حال به این فکر کرده ایم که آب در هاون کوبیدن یعنی چه و چرا اصلا باید کسی آب در هاون بکوبد؟
همان طور که می دانید هاون ابزاری است که از قدیم برای کوبیدن و له کردن ادویه جات استفاده می شده است و بدیهی است چیزی داخل آن می ریزند که بافت جامد و تقریبا سفت داشته باشد، سپس آن را می کوبند تا به پودر تبدیل شود.
با این توصیف ریختن آب در هاون و کوبیدن آن یک عمل بسیار غیر متعارف است که هیچ نتیجه ای به دنبال ندارد زیرا آب مایع است و هر چقدر آن را بکوبیم اثری روی آن ندارد.
گذشتگان ما بسیار نکته سنج بوده اند و از این موضوع برای بیان بی اثر بودن کار یا تلاش افراد استفاده می کرده اند. زمانی که فردی کاری انجام می دهد یا تلاشی می کند که همه معتقد هستند هیچ نتیجه ای نخواهد داشت، کاری که غیر ممکن است یا عملا کار بی اثری می باشد اصطلاح “آب در هاون می کوبد” را برایش به کار می برند.
نتیجه: آب در هاون کوبیدن نشان از کار بی اثر دارد که بی دلیل انجام شود. زمانی که کسی زمان خود را بیهوده صرف کاری کند که مشخص است به هیچ نتیجه ای نخواهد رسید و تغییری ایجاد نخواهد کرد می گویند آب در هاون می کوبد.
انشای آموزنده درباره ضرب المثل آب در هاون کوبیدن
من بارها ضرب المثل قدیمی آب در هاون کوبیدن را شنیده بودم اما تا همین چند روز پیش که عملا آن را تجربه کردم، به معنای عمیق آن فکر نکرده بودم.
همان طور که می دانید امسال عید نوروز با ماه مبارک رمضان مقارن شده و ما حتی در لحظه سال تحویل نیز روزه هستیم. چند روز پیش درباره برنامه عید نوروز با خانواده ام صحبت می کردیم و از آن جا که هر سال در عید نوروز به مسافرت می رویم انتظار داشتیم پدر و مادرم برنامه ای بچینند تا ما بتوانیم حداقل سه یا چهار روز به مسافرت برویم.
پدر و مادرم هر دو مخالف مسافرت در طول ماه رمضان هستند و معتقد هستند نباید به بهانه تفریح، چند روز روزه خود را بخوریم اما من به پدرم گفتم که از نظر شرعی هم مشکلی ندارد و ما می توانیم بعد از ماه رمضان قضای آن چند روز را به جا بیاوریم.
در نهایت پدرم با اصرار ما بچه ها به سفر در عید نوروز رضایت داد و گفت اگر همه موافق باشند او حرفی ندارد اما معتقد بود تلاش برای راضی کردن مادرمان در مورد مسافرت در ماه رمضان درست مثل آب در هاون کوبیدن است زیرا او هرگز قبول نخواهد کرد.
ما تصمیم گرفتیم با مادرم نیز صحبت کنیم اما پدرم می گفت این کار هیچ فایده ای ندارد. سرانجام در یک موقعیت مناسب سر صحبت را با مادر باز کرده و با مظلوم نمایی و هزاران ترفند دیگر سعی کردیم او را راضی کنیم تا فقط دو یا سه روز به مسافرت برویم اما مادر قبول نکرد که نکرد!
تازه آن موقع بود که فهمیدم در تلاش برای راضی کردن مادرم درواقع آب در هاون می کوبیده ام و معنای این ضرب المثل کاملا برایم جا افتاد!