کاغذ یکی از اختراعات پرکاربرد تاریخ بشری است که با مصرف بی رویه آن زندگی انسان‌ها به خطر افتاده است. بشر امروز به هر قیمتی که شده در تلاش برای نابودی درختان است تا به تولید کاغذ بیشتری دست بایبد. برای تولید هر تن کاغذ باید ۱۷ اصله درخت را قطع کنیم که هر درخت به طور متوسط قادر است سالانه ۶ کیلوگرم دی اکسید کربن را به اکسیژن تبدیل کند. در فرایند تولید کاغذ از الیاف گیاهی درختان، ۴۰۰ هزار لیتر آب و ۴ هزار کیلووات برق، مصرف می شود. در ادام به طور خلاصه خواهیم گفت که تولید یک ورق کاغذ چه ارتباطی با مصرف آب، سوخت و برق خواهد داشت.
تولید کاغذ چه ارتباطی با مصرف آب، سوخت و برق دارد؟
همانطور که گفته شد درختان منابع اصلی تولید کاغذ هستند و برای رشد به آب نیاز دارند.
تولید کاغذ فرایندی پیچیده است که به منابع طبیعی فراوانی نیاز دارد. یکی از مهم‌ترین این منابع، آب است. در هر مرحله از تولید کاغذ، از مرحله‌ی خمیرسازی تا مرحله‌ی خشک کردن، به حجم عظیمی از آب نیاز است. این آب برای نرم کردن الیاف چوب، شستشوی خمیر کاغذ و رقیق کردن مواد شیمیایی مورد استفاده میشود. به طور کلی فرایند تولید کاغذ به صورت زیر است:
الیاف گیاهی را مخلوط کرده و آن‌ها را در آب داغ می‌پزند تا الیاف نرم شوند اما حل نشوند. آب گرم حالت قلیایی دارد که الیاف را هنگام پخت نرم می‌کند. خمیر را با آب ترکیب کرده و روی دستگاه کاغذ سازی می‌ریزند و در آنجا صاف و خشک میشود و سپس به صورت ورقه و رول برش می زنند.
به طور خلاصه آب در مراحل تولید یک کاغذ به صورت‌های زیر مصرف میشود:
- تولید و رشد درختان: برای رشد هر درخت نیاز به آب فراوانی است.
- نرم کردن الیاف: آب به الیاف چوب اجازه می‌دهد تا از هم جدا شده و به شکل خمیر درآیند.
- شستشو: آب برای شستشوی خمیر کاغذ از مواد شیمیایی و ناخالصی‌ها استفاده میشود.
- رقیق‌سازی: آب برای رقیق کردن مواد شیمیایی مورد استفاده در فرآیند تولید کاغذ به کار می‌رود.
سوخت و برق در تولید کاغذ
علاوه بر آب، تولید کاغذ به انرژی زیادی نیز نیاز دارد. این انرژی عمدتاً از طریق سوخت‌های فسیلی مانند گاز طبیعی و نفت تأمین میشود. انرژی حاصل از سوختن این سوخت‌ها برای گرم کردن آب، خشک کردن کاغذ و تأمین انرژی مورد نیاز ماشین‌آلات تولید کاغذ استفاده میشود.
برق نیز نقش مهمی در تولید کاغذ ایفا می‌کند. برق برای تأمین انرژی مورد نیاز پمپ‌ها، موتورها، سیستم‌های روشنایی و تجهیزات کنترل استفاده میشود.
بازیافت کاغذ
بازیافت کاغذ یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از هدر رفت منابع در تولید کاغذ است. تولید یک تن کاغذ بازیافتی سبب۵۰ درصد صرفه جویی در مصرف آب، ۶۴ درصد صرفه جویی در مصرف انرژی و ۷۴ درصد کاهش آلودگی هوا شود و۹۰ درصد کاهش آلودگی آب ها را نسبت به تولید آن از منابع اولیه در پی دارد همچنین ایجاد شغل یکی دیگر از مزایای اقتصادی بازیافت کاغذ است.