ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود و قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، یکی از مناطق زلزلهخیز جهان محسوب میشود. کشور عزیزمان در منطقههای تکتونیکی مختلفی قرار دارد که باعث بروز زمینلرزههای متعدد و گاه ویرانگر میشود.
در ادامه به بررسی مهمترین زمین لرزه های ۵۰ سال اخیر ایران خواهیم پرداخت.
برای بررسی زلزلههای مهم ۵۰ سال اخیر باید به سالهای ۱۳۵۳ تا ۱۴۰۳ رجوع نماییم.
مهمترین زمین لرزه های ۵۰ سال اخیر ایران
تاریخ | محل وقوع زمین لرزه | شدت بر حسب ریشتر | تلفات جانی |
۱۴۰۱/۱۱/۸ | آذربایجان غربی | ۵.۹ | ۳ |
۱۴۰۱/۴/۱۱ | هرمزگان | ۶.۳ | ۷ |
۱۴۰۰/۸/۲۳ | هرمزگان | ۶.۴ | ۲ |
۱۳۹۸/۸/۱۷ | آذربایجان شرقی | ۵.۹ | ۵ |
۱۳۹۷/۶/۳
|
کرمانشاه |
۶
|
۳
|
۱۳۹۶/۹/۲۹
|
تهران |
۵.۲
|
۲
|
۱۳۹۶/۸/۲۱
|
کرمانشاه (ثلاث باباجانی) |
۷.۳
|
۶۳۰
|
۱۳۹۶/۲/۲۳
|
خراسان شمالی |
۵.۶
|
۳
|
۱۳۹۶/۱/۱۶
|
خراسان رضوی |
۶.۱
|
۲
|
۱۳۹۵/۱۰/۱۷
|
فارس |
۵
|
۴
|
۱۳۹۳/۵/۲۷
|
ایلام |
۶.۲
|
– |
۱۳۹۲/۹/۷
|
بوشهر |
۵.۶
|
۷
|
۱۳۹۲/۱/۲۴
|
سیستان و بلوچستان |
۷.۷
|
۳۵
|
۱۳۹۲/۱/۲۰
|
بوشهر |
۶.۳
|
۳۷
|
۱۳۹۱/۵/۲۱
|
آذربایجان شرقی |
۶.۴
|
۳۰۶
|
۱۳۹۱/۵/۲۱
|
آذربایجان شرقی (مرز ایران و ارمنستان) |
۶.۳
|
– |
۱۳۹۰/۳/۲۵
|
کرمان |
۵.۳
|
۲
|
۱۳۸۹/۹/۲۹
|
کرمان |
۶.۵
|
۱۱
|
۱۳۸۹/۶/۵
|
سمنان |
۵.۸
|
۴
|
۱۳۸۷/۶/۲۰
|
قشم |
۵.۹
|
۷
|
۱۳۸۵/۱/۱۱
|
لرستان |
۶.۱
|
۶۳-۷۰
|
۱۳۸۴/۹/۶
|
قشم |
۵.۸
|
۱۳
|
۱۳۸۳/۱۲/۴
|
کرمان (زرند) |
۶.۴
|
۶۱۲
|
۱۳۸۳/۳/۸
|
مازندران |
۶.۳
|
۳۵
|
۱۳۸۲/۱۰/۵
|
کرمان (بم) |
۶.۶
|
بیش از ۳۰ هزارنفر
|
۱۳۸۱/۴/۱
|
قزوین |
۶.۵
|
۲۶۱
|
۱۳۷۶/۱۲/۲۳
|
کرمان |
۶.۶
|
۵
|
۱۳۷۶/۲/۲۰
|
خراسان جنوبی (نزدیک مرز افغانستان) |
۷.۳
|
۱۵۶۷
|
۱۳۷۵/۱۲/۱۱
|
اردبیل |
۶.۱
|
۱۱۰۰
|
۱۳۶۹/۳/۳۰
|
گیلان (منجیل و رودبار) |
۷.۴
|
۳۵۰۰۰-۵۰۰۰۰
|
۱۳۶۰/۵/۲۸
|
کرمان |
۷.۱
|
۱۵۰۰
|
۱۳۶۰/۳/۲۱
|
کرمان (گلباف) |
۶.۹
|
۱۴۰۰-۳۰۰۰
|
۱۳۵۷/۶/۲۵
|
خراسان جنوبی (طبس) |
۷.۴
|
۱۵۰۰۰-۲۵۰۰۰
|
گسلهای مهم ایران
ایران دارای چندین گسل فعال است که برخی از مهمترین آنها به شرح زیر است:
- گسل زاگرس: این گسل یکی از بزرگترین و فعالترین گسلهای ایران است که از غرب تا جنوب کشور امتداد دارد. این گسل به دلیل فعالیتهای تکتونیکی، زمینلرزههای متعددی را در این منطقه ایجاد میکند.
- گسل شمال تهران: این گسل در زیر شهر تهران قرار دارد و به عنوان یکی از گسلهای خطرناک شناخته میشود. فعالیت این گسل میتواند به زمینلرزههای شدید در پایتخت منجر شود.
- گسل نیشابور: این گسل در شمال شرق ایران قرار دارد و در طول تاریخ زمینلرزههای متعددی را به وجود آورده است.
- گسل تبریز: این گسل در شمال غرب ایران قرار دارد و به دلیل فعالیتهای تکتونیکی، زمینلرزههای خطرناکی را ایجاد کرده است.
- گسل خزر: این گسل در شمال ایران و در نزدیکی دریای خزر قرار دارد و به عنوان یکی از گسلهای فعال شناخته میشود.
ایران به دلیل وجود گسلهای فعال و زمینلرزههای مکرر، نیازمند برنامهریزی و آمادگی برای مدیریت بحرانهای ناشی از زلزله است. اقدامات پیشگیرانه از جمله بهبود ساخت و ساز، آموزش عمومی و توسعه سیستمهای هشدار زودهنگام میتواند به کاهش خسارات ناشی از زمینلرزهها کمک کند. همچنین، تحقیقات بیشتر در زمینه زمینشناسی و تکتونیک در ایران میتواند به درک بهتر رفتار گسلها و پیشبینی بهتر زمینلرزهها کمک کند.