نماز شب از نمازهای مستحب می باشد که بر خواندن آن در اسلام بسیار تاکید شده است و بر پیامبر عظیم الشان واجب بوده است. این نماز یازده رکعتی به سه بخش تقسیم می شود. وقت خواندن نماز شب از نیمه شب شرعی تا اذان صبح می باشد اما بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
دعا برای چهل مومن در نماز شب
نحوه خواندن
در ابتدا باید هشت رکعت نماز در قالب ۴ نماز دو رکعتی خوانده بشود. شیوه خواندن این ۴ نماز دقیقاً همانند نماز صبح است. نیت این ۴ نماز باید «نماز شب» باشد.
در ادامه باید دو رکعت نماز با نیت «نماز شفع» خوانده بشود. شیوه خواندن این نماز بدین صورت است که در رکعت اول باید پس از سوره حمد، سوره ناس خوانده شده و در رکعت دوم پس از سوره حمد، سوره فلق خوانده می‌شود.
نیت نماز آخر که نمازی یک رکعتی است، «نماز وتر» است. در این نماز پس از خواندن سوره حمد، سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره فلق و یک مرتبه سوره ناس خوانده می‌شود.
در نماز وتر بایستی به صورت زیر عمل کرد:
بعد از خواندن سوره دست‌ها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می‌بریم و حاجات خود را از خدا می‌خواهیم. آن چه در قنوت می‌گوییم مستحب است اما هرچه طولانی‌تر خوانده شود، بهتر است. برای شمارش تعداد ذکرها از دست راست استفاده می‌شود و دست چپ به حالت قنوت بالا می‌ماند:
دعا برای چهل مومن: اللهمَّ اَغْفِر لِفُلانِ؛ (به جای فلان، اسم آن مومن را بگویید، هم برای مومنینی که در دنیا هستند و هم مومنینی که از دنیا رفته‌اند).
لیست اول اسم چهل مومن
۱. شیخ طوسی
۲. مقداد
۳. سید محمد حسین بروجردی
۴. شهید محمد علی رجائی
۵. علامه امینی
۶. کمیل بن زیاد
۷. حبیب بن مظاهر
۸. ابوذر غفاری
۹. شهید مرتضی مطهری
۱۰. روح الله الموسوی الخمینی
۱۱. محمد رضا گلپایگانی
۱۲. سید رضی
۱۳. میثم تمار
۱۴. سید مرتضی
۱۵. ملا صدرا
۱۶. ابوحمزه ثمالی
۱۷. جابر بن عبدالله انصاری
۱۸. سید محمد حسین طباطبائی
۱۹. شیخ صدوق
۲۰. شیخ مفید
۲۱. شهید آیت‌الله اشرفی اصفهانی
۲۲. سلیم بن قیس هلالی
۲۳. شهاب‌الدین نجفی مرعشی
۲۴. سلمان فارسی
۲۵. محمد بن یعقوب کلینی
۲۶. شیخ بهایی
۲۷. شهید محمد صدوقی
۲۸. عمار یاسر
۲۹. شهید محمد حسین بهشتی
۳۰. علامه بحرالعلوم
۳۱. ملا احمد نراقی
۳۲. شهید سید اسدالله مدنی
۳۳. ابوحمزه ثمالی
۳۴. مقدس اردبیلی
۳۵. شیخ عباس قمی
۳۶. شهید مصطفی خمینی
۳۷. حبیب بن مظاهر
۳۸. شیخ طبرسی
۳۹. ملا محسن فیض کاشانی
۴۰. شهید عبدالحسین دستغیب
لیست دوم اسم چهل مومن
۱. سلمان فارسی
۲. ابوذرغفاری
۳. مقداد
۴. میثم تمار
۵. عمار یاسر
۶. حبیب بن مظاهر
۷. جابر بن عبدالله انصاری
۸. سلیم بن قیس هلالی
۹. کمیل بن زیاد
۱۰. ابوحمزه ثمالی
۱۱. محمد بن یعقوب کلینی
۱۲. شیخ مفید
۱۳. شیخ صدوق
۱۴. شیخ طوسی
۱۵. شیخ طبرسی
۱۶. شیخ بهایی
۱۷. شیخ عباس قمی
۱۸. مقدس اردبیلی
۱۹. ملا احمد نراقی
۲۰. ملا محسن فیض کاشانی
۲۱. سید رضی
۲۲. سید مرتضی
۲۳. ملا صدرا
۲۴. علامه بحرالعلوم
۲۵. علامه امینی
۲۶. روح الله الموسوی الخمینی
۲۷. محمد رضا گلپایگانی
۲۸. شهاب الدین نجفی مرعشی
۲۹. آیت الله خوئی
۳۰. سید محمد حسین بروجردی
۳۱. سید محمد حسین طباطبائی
۳۲. شهید مرتضی مطهری
۳۳. شهید محمد حسین بهشتی
۳۴. شهید مصطفی خمینی
۳۵. شهید سید اسدالله مدنی
۳۶. شهید عبدالحسین دستغیب
۳۷. شهید محمد صدوقی
۳۸. شهید آیت‌الله اشرفی اصفهانی
۳۹. شهید محمد جواد باهنر
۴۰. شهید محمد علی رجائی
در ادامه نماز وتر بایستی:
مستحب است هفتاد بار استغفار کنید و بگویید: اَستَغفرُالله ربی و اَتوبُ اِلَیه (از پروردگار خود طلب آمرزش و مغفرت می‌کنم و به سوی او بازگشت می‌نمایم)
مستحب است هفت بار بگویید: هذا مَقامُ الْعائِذِ بکَ منَ النّار (این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می‌برد)
مستحب است سیصد مرتبه ذکر اَلْعَفو را بگویید و سپس بگویید: ربِّ اغْفِرلی و الرحَمنی و تُبْ عَلَیَّ اِنَّکَ انتَ التَّوّابُ الْغَفورُ الرَّحیم.
در پایان قنوت بگوید: «رَبِّ اغْفِر لی و ارْحَمنی و تُب عَلَی اِنَّک اَنْتَ التَّواب الغفور الرَّحیم»
اعمال بعد از نماز شب
در پایان نماز نیز تسبیحات اربعه خوانده شود و سپس تسبیحات حضرت زهرا (س): 34 مرتبه الله اکبر، 33 مرتبه الحمدلله و 33 مرتبه سبحان الله) در حدیثی آمده: خواندن تسبیحات فاطمه زهرا (س) از هزار رکعت نماز مستحب، نزد خداوند بهتر است.
احکام دعا کردن چهل مومن در نماز شب
سوال: لطفا اسامی 40 مؤمن را برای این که در قنوت نماز شب برای آنها دعا کنم، معرفی کنید؟
جواب: نخست لازم ست بدانیم، مؤمنی که در قنوت نماز شب دعا می کنیم، کافی است شیعه ای باشد که فسق و فجور علنی نداشته باشد.
این که خداوند متعال این اجازه را داده اند که انسان در نماز شب دعا کند؛ خود نشان از رحمت واسعه اوست و نعمت و فرصتی است که خود و دیگران را از فیوضات حضرت حق بهره‌مند نماید.
در این زمینه لازم نیست که شما حتما مؤمنین معروف را دعا کنید. بلکه بهتر این است که از نزدیکان و خویشان و دوستان نزدیک خود شروع نمایید. ضمن این که می توانید در قنوت نماز شب به جای شمارش اسم چهل مؤمن، با این دعا «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَات» (کافی، ج 2، ص 530. در حق همه مسلمانان دعا کنید.
بنابر این شایسته است در دعا نخست از پدر و مادر، برادران و خواهران، بستگان و شهدا و علما، مادران امامان علیهم السلام و دختران ائمه مانند حضرت زینب، حضرت ام کلثوم، حضرت فاطمه معصومه و حکیمه، نام ببرید که احتمالاً به چهل مؤمن می رسد.
