اهمیت و ثواب روزه ماه رجب
از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: حضرت نوح (علیه السلام) روز اول ماه رجب سوار کشتى شد، و به همراهان خود فرمان داد آن روز را روزه بگیرند، و فرمود هر کس این روز را روزه بگیرد، آتش دوزخ به فاصله یک سال راه از او دور مى شود و هر کس هفت روز روزه بگیرد هفت در دوزخ به روى او بسته مى گردد و هر کس هشت روز روزه بگیرد درهاى هشتگانه بهشت به روى او گشوده مى شود، و هر کس پانزده روز روزه بگیرد حاجتش روا مى گردد، و هر کس بر این بیفزاید خداوند بر پاداش او خواهد افزود.
همچنین ابو سعید خدرى مى گوید: پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: آگاه باشید که ماه رجب ماه ساکت خداست، و آن ماه بزرگى است، و از آن روى «اصم» نامیده شده است که هیچ یک از ماه ها نزد خداوند در حرمت و فضیلت به آن نمى رسد، و مردم جاهلیت نیز آن را در دوران خود بزرگ مى شمردند، و هنگامى که اسلام آمد، تنها بر عظمت و فضیلت آن افزود. آگاه باشید که رجب ماه خدا، و شعبان ماه من، و رمضان ماه امت من است.
رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) در یکی از سخنرانی های معنوی خود، روزه گرفتن در ماه رجب را می ستایند و ثواب کسی را که در این ماه یک روز روزه بگیرد بیان می فرمایند؛ سپس ثواب کسی را که دو روز روزه بگیرد توضیح می فرمایند؛ سپس ثواب کسی را که سه روز و چهار روز و پنج روز و… تا اجر و ثواب کسی که همه ماه رجب را روزه بگیرد بیان می فرمایند و امت خود را به روزه داشتنِ همه ماه رجب تشویق می فرمایند. با این حال، برای کسانی که توانایی ندارند همه ماه رجب را روزه بدارند، روزهای خاصی تعیین شده تا دست کم از ثواب این روزها محروم نباشند:
۱.روز اول
در روایات آمده که هر که روز اول رجب را روزه بدارد، آتش دوزخ به فاصله ی یک سال راه، از او دور می شود. و آمده که حضرت نوح (علیه السلام) در این روز سوار کشتی شد و به همراهانش امر فرمود آن روز را روزه بدارند.
۲.روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم؛ به ویژه روز چهاردهم
روزه گرفتن در روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رجب که «ایام البیض» نام دارد ثواب فراوانی دارد؛ به ویژه روز چهاردهم که درباره آن پیامبر اعظم (صلی الله و علیه وآله) می فرماید: هر کس که روز چهاردهم ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند پاداشی به او عنایت می کند که نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه بر قلبی خطور کرده است!
۳.روز بیست و هفتم
این روز که عید مبعث است، یکی از چهار روزی است که در طول سال برای روزه گرفتن امتیاز ویژه دارد، و ثوابی برابر با روزه ی هفتاد سال دارد.
۴.سه روز آخر؛ به ویژه روز آخر
امام رضا علیه السلام می فرماید: «هر کس روز آخر ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند گناهانش را می آمرزد.»
۵.سه روز متوالی که پنج شنبه و جمعه و شنبه باشد.
در روایات آمده است که هر کس سه روز از این ماه را که پنج شنبه و جمعه و شنبه باشد، روزه بگیرد، فضیلت بسیار به دست می آورد.
ثواب روزهداری در یک روز از ماه رجب
بدانید که هر فردی که یک روز از ماه رجب را با ایمان و به منظور خشنودی خدا روزه بگیرد، به بزرگترین خشنودی خدا دست خواهد یافت. روزه او در آن روز موجب خاموشی خشم خدا میشود و درب یکی از درهای دوزخ را به روی او میبندد. حتی اگر زمین را با طلا پر کنند و به او بدهند، ارزش آن به پای روزهداری در آن روز نمیرسد. پاداش او تنها با این اعمال نیکو کامل میشود، به شرطی که روزه را صرفاً برای خداوند انجام داده باشد. همچنین، وقتی که افطار کند، ده دعا از او مستجاب خواهد شد. اگر چیزی از دنیا بخواهد، خداوند یا آن را به او عطا میکند یا چیزی بهتر از آن، که بالاترین آرزوهای اولیا و دوستان و برگزیدگان خداست، برای او ذخیره میسازد.
ثواب روزهداری در دو و سه روز از ماه رجب
هر کسی که دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، هیچ یک از اهل آسمان و زمین نمیتوانند کرامت او را در نزد خدا توصیف کنند. برای او پاداشی نوشته میشود که معادل پاداش ده نفر از راستگویانی است که در طول عمر خود حتی یک دروغ هم نگفتهاند. در قیامت، او مانند آن ده نفر شفاعت خواهد کرد و در زمره آنان محشور میشود تا به بهشت وارد گردد و از دوستان آنها به شمار آید.
همچنین، هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند میان او و آتش دوزخ، خندقی یا دیواری قرار میدهد که طول آن به اندازه فاصله هفتاد سال راه است. در زمان افطار، خداوند به او میفرماید: «حق تو بر من واجب شد و محبت و دوستی من بر تو لازم گردید.» و به فرشتگانش میگوید: «من شما را گواه میگیرم که گناهان قدیم و جدید او را بخشیدم.»
ثواب روزههای چهار، پنج و شش روز از ماه رجب
هر فردی که چهار روز از ماه رجب را روزه بگیرد، از تمامی بلاها مانند جنون، خوره، پیسی و فتنه دجال در امان خواهد بود. همچنین، او از عذاب قبر محفوظ میماند و پاداشی مشابه پاداش خردمندان توبهکار برای او ثبت میشود. نامه عملش نیز در زمره نخستین عبادتکنندگان به دست راستش داده خواهد شد.
اگر کسی پنج روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند متعهد میشود که در روز قیامت او را خشنود کند. او در روز رستاخیز با چهرهای درخشان مانند ماه شب چهارده مبعوث میشود و به تعداد دانههای شن برای او حسنات نوشته میشود. او بدون حساب به بهشت وارد میشود و به او گفته میشود که هر چه میخواهد از خدا درخواست کند.
و اگر کسی شش روز از ماه رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت از قبر خود برمیخیزد در حالی که نور چهرهاش از نور خورشید درخشانتر است. علاوه بر این، نوری به او عطا میشود که اهل محشر از روشنی آن بهرهمند میشوند. او در زمره کسانی که از عذاب ایمن هستند محشور میگردد و بدون حساب از صراط عبور میکند و از نارضایتی پدر و مادر و قطع رحم در امان خواهد بود.
ثواب روزههای هفت، هشت و نه روز از ماه رجب
هر فردی که هفت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند به ازای هر روز روزه، یکی از درهای هفتگانه دوزخ را به روی او میبندد و بدنش را از آتش دوزخ محفوظ میدارد.
اگر کسی هشت روز از این ماه را روزه بگیرد، خداوند به ازای هر روز روزه، یکی از درهای هشتگانه بهشت را به روی او میگشاید و به او میفرماید: از هر کدام از این درها که میخواهی وارد شو. و اگر کسی نه روز از رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت از قبرش خارج میشود در حالی که زبانش به ذکر «لا اله الّا اللَّه» مشغول است و هیچ مانعی برای ورود او به بهشت وجود ندارد. او با چهرهای نورانی از قبرش بیرون میآید و نور چهرهاش اهل محشر را فرا میگیرد به گونهای که میگویند: این فرد پیامبری برگزیده است. حداقل پاداشی که به او داده میشود این است که بدون حساب و کتاب وارد بهشت میشود.
پاداش روزهداری در ده روز اول ماه رجب
هر کسی که در ده روز اول ماه رجب روزه بگیرد، خداوند به او دو بال سبز زیبا آراسته به مروارید و یاقوت عطا میکند. با این دو بال، او مانند برق بر صراط عبور میکند و وارد بهشت میشود. همچنین، خداوند گناهان او را به حسنات تبدیل میکند و نامش در زمره مقربانی که برای خدا به عدالت قیام میکنند، ثبت میگردد. به گونهای که گویی او به مدت صد سال با صبر و استقامت و به منظور خشنودی خداوند، عبادت کرده است.
ثواب روزه یازده و دوازده روز از ماه رجب
هر کسی که یازده روز از ماه رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت هیچ بندهای بیشتر از او پاداش نخواهد گرفت، مگر اینکه کسی مانند او روزه بگیرد یا بر روزههای خود بیفزاید.
اگر کسی دوازده روز از رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت دو حله سبز رنگ از پارچههای نازک و ضخیم به او میپوشانند و او را با آنها زینت میدهند. این حلهها به گونهای هستند که اگر یکی از آنها در دنیا آویخته شود، میان مشرق و مغرب را روشن میکند و دنیا را از عطر مشک خوشبوتر میسازد.
ثواب روزه سیزده و چهارده روز از ماه رجب
هر کسی که سیزده روز از رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت در سایه عرش خدا میزی از یاقوت سبز برای او قرار میدهند که پایههایش از مروارید است و وسعت آن هفتاد برابر دنیاست. بر روی این میز، سینیهایی از مروارید و یاقوت قرار دارد که در هر سینی هفتاد هزار نوع غذا وجود دارد که هیچکدام از نظر رنگ و بو شبیه هم نیستند و او در حالی از این غذاها میخورد که دیگران در رنج و اندوهی بزرگ به سر میبرند.
و هر کسی که چهارده روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند به او پاداشی به اندازهای از کاخهای بهشتی عطا میکند که هیچ چشمی آنها را ندیده و هیچ گوشی صدای آنها را نشنیده است.
پاداش روزهداری در پانزده تا نوزده روز از ماه رجب
هر فردی که پانزده روز از ماه رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت در زمره کسانی خواهد بود که از عذاب الهی در امانند. هیچ فرشته یا پیامبری از کنار او نمیگذرد مگر اینکه به او میگوید: «خوشا به حال تو که از عذاب خدا ایمنی یافتهای و در پیشگاه الهی مقام و منزلتی کسب کردهای. تو مورد حسرت دیگران قرار گرفتهای و در نهایت شادمانی به بهشت وارد خواهی شد.»
اگر کسی شانزده روز از رجب را روزه بگیرد، او از نخستین افرادی خواهد بود که بر مرکبهای نورانی سوار میشوند و به سوی سرای رحمت در فضای وسیع بهشت حرکت میکنند.
کسی که هفده روز از رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت برای او هفتاد هزار چراغ در صراط قرار میدهند تا با نور آن چراغها از صراط عبور کرده و به بهشت وارد شود. فرشتگان با خوشامدگویی و سلام او را همراهی میکنند.
اگر کسی هجده روز از رجب را روزه بگیرد، در بهشت جاودان بر تختهایی از مروارید و یاقوت در کنار قبه ابراهیم (علیه السلام) قرار خواهد گرفت و با آن حضرت همنشین خواهد بود.
و در نهایت، هر کس نوزده روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند برای او کاخی از مروارید درخشان در بهشت جاودان در کنار قصرهای آدم و ابراهیم (علیهما السلام) بنا خواهد کرد.
ثواب روزهداری در بیست تا بیست و چهار روز از ماه رجب
هر کسی که بیست روز از ماه رجب را روزه بگیرد، گویی بیست هزار سال خدا را عبادت کرده است. اگر کسی بیست و یک روز از رجب را روزه بگیرد، در روز قیامت شفاعتش برای گروهی از خطاکاران و گناهکاران که تعدادشان به اندازه افراد قبیله ربیعه و مضر است، پذیرفته خواهد شد.
کسی که بیست و دو روز از رجب را روزه بگیرد، از آسمان ندا میرسد: «ای دوست خدا، به تو بشارت میدهیم به کرامتی بزرگ از جانب خدا و همنشینی با پیامبران، راستگویان، شهیدان و نیکوکاران که خدا بر آنان نعمت ارزانی داشته و رفیقانی شایسته هستند.»
اگر کسی بیست و سه روز از رجب را روزه بگیرد، از آسمان به او ندا میرسد: «خوشا به حال تو ای بنده خدا که رنجی اندک کشیدی و از نعمتهای فراوان بهرهمند شدی. خوشا به حال تو زمانی که پرده از چشمانت برداشته شود و به پاداش بزرگ پروردگارت برسی و در سرای سلامت در کنار خلیل خدا سکونت کنی.»
و اگر کسی بیست و چهار روز از رجب را روزه بگیرد، فرشته مرگ به صورت جوانی که لباس دیبای سبز بر تن دارد و سوار بر اسبی از اسبهای بهشت است، بر او نازل میشود و در دستش پارچهای دارد.
ثواب روزهداری در روزهای بیست و پنج تا بیست و هشت ماه رجب
و هر کس بیست و پنج روز از رجب را روزه بگیرد، هنگامى که از قبر خارج مى شود هفتاد هزار فرشته که به دست هر یک پرچمى از مروارید و یاقوت است، با زیورها و لباس هایى بهشتى او را استقبال مى کنند و مى گویند: اى دوست خدا، به سوى پروردگارت بشتاب.
از این رو وى از نخستین کسانى است که با مقربان درگاه الهى که خدا از آنان خشنود است و آنان نیز از خدا خشنودند، وارد بهشت هاى جاوید مى شود، این است آن کامیابى بزرگ.
و هر کس بیست و شش روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند براى او در سایه عرش یک صد قصر از مروارید و یاقوت بنا مى کند که بالاى هر قصرى خیمه اى سرخ از حریر بهشتى قرار دارد، و او در کمال رفاه و نعمت در آن خیمه ها ساکن مى شود، در حالى که مردم هنوز گرفتار حساب خویش هستند.
و هر کس بیست و هفت روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند قبر او را به گستردگى چهار صد سال راه وسعت مى بخشد، و همه این مسافت را از مشک و عنبر پر مى کند.
و هر کس بیست و هشت روز از رجب را روزه بگیرد، خداوند میان او و آتش دوزخ نه خندق را حایل مى کند که فاصله هر خندقى تا خندق دیگر، مانند فاصله میان آسمان و زمین است که پانصد سال راه است.
ثواب روزه داری بیست و نه و سی روزه در ماه رجب
هر کسی که بیست و نه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند او را میبخشد، حتی اگر مرتکب گناهان زیادی شده باشد. اگر زنی که هفتاد بار زنا کرده است، با این روزهها رضایت خداوند و رهایی از عذاب جهنم را بخواهد، خداوند حتماً او را خواهد بخشید.
و هر کس سی روز از ماه رجب را روزه بگیرد، ندا دهندهای از آسمان اعلام میکند: «ای بنده خدا، گناهان گذشتهات آمرزیده شد، اکنون عمل خود را از نو آغاز کن و به آیندهات توجه کن.» خداوند به او باغهایی در بهشت عطا میکند که در هر باغ چهل هزار شهر از طلا وجود دارد. در هر شهر نیز چهل هزار کاخ است و هر کاخ شامل چهل هزار اتاق میباشد. در هر اتاق چهل هزار سفره از طلا چیده شده که بر روی هر سفره چهل هزار کاسه قرار دارد.
و در هر کاسه اى چهل هزار هزار نوع خوردنى و نوشیدنى قرار دارد که هر کدام داراى رنگى مخصوص است، و در هر اتاقى چهل هزار هزار تخت زرین است که طول هر تختى دو هزار ذراع در دو هزار ذراع است، و بر هر تختى دخترى است از حوریان بهشتى که داراى سیصد هزار گیسو از نور است و هر رشته اى از آن گیسوان را هزار هزار کنیز بر گرفته و با مشک و عنبر خوشبو مى کنند تا هنگامى که روزه دار ماه رجب به وصال آن حوریان برسد. این ها براى کسى که تمام ماه رجب را روزه بگیرد.
جایگزینی صدقه به جای روزه در ماه رجب برای معذورین
در این میان، یکی از حاضران پرسید: ای پیامبر خدا، اگر کسی به دلیل ضعف یا بیماری نتواند در ماه رجب روزه بگیرد، یا زنی که در حال عادت ماهانه است، چه باید بکند تا به ثوابهایی که ذکر کردید، دست یابد؟ پیامبر فرمود: هر روز یک گرده نان به نیازمندان صدقه دهد. سوگند به آن کسی که جانم در دست اوست، اگر کسی هر روز این صدقه را بدهد، به تمام آنچه گفتم و حتی بیشتر از آن خواهد رسید. اگر تمام مخلوقات آسمانها و زمین جمع شوند تا مقدار اجر او را تعیین کنند، به یک دهم فضایل و درجاتی که در بهشت به آنها میرسد، نخواهند رسید.
جایگزینی تسبیح به جای صدقه
سپس گفته شد: ای رسول خدا، اگر کسی نتواند این صدقه را بدهد، چه باید بکند تا به آن ثوابها که ذکر کردید، برسد؟ فرمود: در هر روز از ماه رجب تا روز سیام، صد بار این تسبیح را بگوید: «سبحان الإله الجلیل، سبحان من لا ینبغى التّسبیح الّا له، سبحان الأعزّ الأکرم، سبحان من لبس العزّ و هو له اهل».