بیبی شهربانو سلاماللهعلیها، یکی از شخصیتهای برجسته تاریخ اسلام است که در میان مسلمانان به عنوان بانویی بزرگوار و والامقام شناخته میشود. ایشان دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، و همسر حضرت امام حسین علیهالسلام، دومین امام شیعیان، هستند.
زیارت مرقد حضرت بیبی شهربانو در شهر ری، یکی از مکانهای مورد توجه زیارتی است که بسیاری از شیعیان برای نزدیکتر شدن به ایشان و بهرهمندی از برکات معنوی آنجا میروند.
در این راستا، هرکس با قلبی پاک و در کمال تواضع به حضرت بیبی شهربانو توسل جسته و از ایشان برای حل مشکلات، برآورده شدن حاجات و رسیدن به موفقیتهای معنوی مدد میطلبد، یقیناً از برکات این توسل بهرهمند خواهد شد. در ادامه این مطلب از دیبامگ درباره زندگی بی بی شهربانو و نحوه و آداب توسل به بی بی شهربانو را میخوانید.
بی بی شهربانو کیست؟
شهربانو (با نامهای دیگر: جهانشاه، شهربانویه، شاه زنان) به اعتقاد برخی از شیعیان، شاهزاده ایرانی و دختر یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانیان است. او در جریان حمله اعراب به ایران که منجر به شکست سپاه شاهنشاهی و سقوط سلسله ساسانی شد، به عنوان غنیمت جنگی به اسارت مسلمانان درآمد.
برخی از شیعیان ادعا میکنند که حسین بن علی (امام سوم شیعیان) با شهربانو ازدواج کرده و نتیجه این ازدواج، فرزندی به نام علی بن الحسین ملقب به سجاد (امام چهارم شیعیان) بوده است. به این ترتیب، فرزندان و نوادگان حسین به عنوان وارثان خورنه یا فره ایزدی شاهنشاهان ایران باستان شناخته میشوند. برخی منابع شیعه، شهربانو را نخستین همسر حسین بن علی میدانند، هرچند احتمال وجود این ازدواج کم است.
مرتضی مطهری، سید جعفر شهیدی و علی شریعتی در مورد صحت داستان ازدواج حسین بن علی با شهربانو تردید کرده و این روایات را رد کردهاند.
در مورد نسب شهربانو، منابع تاریخی نظرات متفاوتی ارائه دادهاند که ریشه این اختلاف به سخنان مسعودی برمیگردد. او اشاره میکند که یزدگرد در سن ۳۵ سالگی به قتل رسید و از او دو پسر به نامهای بهرام و فیروز و سه دختر به نامهای آدرگ، شاهین و مردآوند باقی ماندند. عدم وضوح در تعداد فرزندان یزدگرد و عدم ذکر نام شهربانو در میان آنها، موجب بروز این اختلافات شده است.
یعقوبی، مورخ قرن سوم هجری، نخستین فردی است که درباره شهربانو مطالبی را نگاشته و میتوان به آن استناد کرد. اکثر منابع، پدر شهربانو را یزدگرد، آخرین شاه ساسانی معرفی کردهاند، اما در مورد نام پدر شهربانو نیز اختلافاتی وجود دارد و چهار نام مختلف برای او در منابع گوناگون ذکر شده است.
کوه بیبی شهربانو در جنوب تهران به شهربانو نسبت داده میشود و گفته میشود که مقبره او در این مکان پنهان است. آرامگاه بیبی شهربانو در دامنه جنوبی کوه ری قرار دارد و شیعیان به این مکان به عنوان محل زیارت مینگرند، با این باور که شهربانو همسر حسین و مادر سجاد است.

مری بویس به دلیل موقعیت زیارتگاه در بالای کوه، نزدیکی آن به چشمه، ویژگیهای معماری سنگی، اختصاص زیارت به زنان در برخی دورهها، استفاده از واژههای بانو و شهربانو برای الهه آناهید و شباهت داستان بیبی شهربانو با افسانه زیارتگاه زرتشتی (بانوی پارس) در یزد، بر این باور است که این بنا در اصل نیایشگاهی برای آناهید، الهه آبها و باروری و همچنین پرستشگاهی برای زرتشتیان پیش از اسلام بوده است.
محدث شیخ عباس قمی در کتاب منتهیالآمال به تفصیل درباره ازدواج او با حسین بن علی نوشته و اشاره کرده است که او پس از به دنیا آوردن سجاد درگذشت و در بقیع دفن شد. پس از آن، نگهداری سجاد به یک کنیز سپرده شد که تا پایان عمر سجاد او را مادر خطاب میکرد. یکی دیگر از زیارتگاههای او در روستای درحنایی هرمزگان واقع شده است.
در تعزیه مجلس شهربانو چنین روایت شده است: هنگامی که حسین به شهادت میرسد، ذوالجناح به خیمه میآید و شهربانو را به شهرری میبرد. شهربانو به اشتباه به جای گفتن «یا هو»، «یا کوه» را بر زبان میآورد و در نتیجه کوه از هم میشکافد.
توسل به بی بی شهربانو
توجه داشته باشید که برخی بر این باورند که زنان بارداری که خود یا همسرشان سید نیستند، به آرامگاه شهربانو نمیروند، زیرا ممکن است جنین پسر باشد و به شهربانو نامحرم بوده و دچار آسیب شود.
برای توسل به این بانو در پای این کوه، حفرهای وجود دارد که مردم بر روی سکوی سنگی آن شمع روشن میکنند. همچنین، پنجرهای وجود دارد که افراد، به ویژه دختران جوان، به آن دخیلهایی از پارچههای سبز رنگ میبندند. گروهی دیگر با اعتقادی خاص، سنگی را برمیدارند و با نیتی در ذهن، آن را به دیوار میزنند. آنها بر این باورند که اگر سنگ به دیوار بچسبد، آرزویشان برآورده خواهد شد.
زیارتنامه حضرت بی بی شهربانو (س)
السَّلامُ عَلَيْكِ أَيْتُهَا الطَّاهِرَةُ المُطَهَرَةُ السَّلامُ عَلَیک اَيْتُهَا الرَاضِيَةُ المَرضِيةُ السَّلامُ عَلَيْكَ يَا وَالِدَةَ الامَامَ المَعصُومِ عَلِيِّ بن الحسين زين العابِدِينَ السَّلامُ عَلَیک یا جَدَّةَ الأَئِمةَ المَعصُومِينَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ السَّلامُ عَلَیک یا حَلِيلَةَ ابْنِ سَيدَ الانبِياءِ مُحمد صلى الله عَلَيْهِ وَآلِهَ السَّلامُ عَلَيكِ يَا حَلِيلَة ابن سيـــد الأوصيــــاء عَلَى المُرتَضَى السَّلامُ عَلَیک یا حَلِيلَةَ ابن سَيِّدَةِ نِساءِ العالَمينَ فاطِمَةَ الزَّهــراءِ سلَامُ الله عَلَيْهَا السَّلامُ عَلَیک یا مَن اختارت نِعَمَ الآجلة السّلامُ عَلَيْكَ يَامَن أحبت دار الباقية عَلَى القَاصِرَةِ الفَانيَة السَّلامُ عَلَیک یا سَیدَتَنا وَمَولاتَنا انا تَوَجَّهنا وَاسْتَشفَعنا وَتَوَسَّلْنا بِكَ اِلَى اللهِ وَقَدَ مناک بَينَ يَدَی حاجاتِنا یا وَجيهَةً عند الله اشفَع لَنا عِندَ اللهِ فَإِنَّكَ مُستَجابةُ الدعوةِ وَ مَقبُولَةُ العَمَلِ وَالطَّاعَةِ وَ الصَّلوةَ وَالسَّلامُ عَلَيْهِ وَعَلَى بَعَلِكِ وَ بَنِیک إِلى قِيَامِ السَّاعَةِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ
التماس دعا