رمضان ماه روزه داری و نزدیکی به خداوند متعال است. لحظه لحظه این ماه پر از خیر و برکت بوده و درهای استجابت دعا به روی بندگان باز است. دقایق نزدیک به افطار یکی از زمان‌های بسیار توصیه شده برای استجابت دعاست. از پیامبر و ائمه اطهار ادعیه مختلفی برای خواندن پیش از افطار یا هنگام آن بیان شده که در ادامه در دیبامگ به بخشی از آنها خواهیم پرداخت.
دعای قبل از افطار ماه رمضان
پخش‌کننده صوت
دانلودامام صادق علیه السلام فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: یا ابا الحسن! ماه رمضان به ما روی آورده است. قبل از افطار دعا کن و این دعا را بخوان:
اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ، وَ رَبَّ الْكُرْسِیِّ الرَّفِیعِ، وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ، وَ رَبَّ الشَّفْعِ الْكَبِیرِ، وَ النُّورِ الْعَزِیزِ، وَ رَبَّ التَّوْراةِ وَ الْإنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ، وَ الْفُرْقانِ الْعَظِیمِ.
خدایا! اى پروردگار روشنى بزرگ و اى پروردگار تخت بلند، و اى پروردگار دریاى پر میان، و اى پروردگار شفع، بزرگ و نور ارجمند، و اى پروردگار تورات و انجیل و زبور و قرآن عظیم
أَنْتَ إِلهُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَ إِلهُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لا إِلهَ فِیهِما غَیْرُكَ، وَ أَنْتَ جَبَّارُ مَنْ فِی السَّمواتِ وَ جَبَّارُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لا جَبَّارَ فِیهِما غَیْرُكَ، أَنْتَ مَلِكُ مَنْ فِی السَّمواتِ، وَ مَلِكُ مَنْ فِی الْأَرْضِ، لا مَلِكَ فِیهِما غَیْرُكَ،
توئى معبود هر كس كه در آسمانها است و معبود هر كس كه در زمین است، و جز تو معبودى در میان آنها نیست، و توئى قاهر و مسلط بر هر كه در آسمانها و هر كه در زمین است، و جز تو قاهرى در میان آنها نیست، و توئى پادشاهى در هر كس كه در آسمانها است و پادشاه هر كه در زمین است و جز تو پادشاهى در میان آنها نیست
أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْكَبِیرِ، وَ نُورِ وَجْهِكَ الْمُنِیرِ، وَ بِمُلْكِكَ الْقَدِیمِ.
از تو می خواهم به حق نام بزرگت و بنور ذات بزرگوارت، و عظمت و پادشاهى دیرینهات
یا حَیُّ یا قَیُّومُ، یا حَیُّ یا قَیُّومُ یا حَیُّ یا قَیُّومُ، أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِی أَشْرَقَ بِهِ كُلُّ شَیْءٍ، وَ بِاسْمِكَ الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمواتُ وَ الْأَرْضُ، وَ بِاسْمِكَ الَّذِی صَلُحَ بِهِ الْأَوَّلُونَ، وَ بِهِ یَصْلُحُ الآخِرُونَ.
اى زنده و اى پاینده، اى زنده و اى پاینده، اى زنده و اى پاینده. و از تو می خواهم به حق آن نامت كه هر چیز بدان پرتو گرفت، و بدان نامت كه آسمانها و زمین بدان روشن گشت، و بدان نامت كه پیشینیان بدان شایستگى یافتند و پسینیان بدان شایسته گردند
یا حَیّاً قَبْلَ كُلِّ حَیٍّ، وَ یا حَیّاً بَعْدَ كُلِّ حَیٍّ، وَ یا حَیُّ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِییُسْراً وَ فَرَجاً قَرِیباً، وَ ثَبِّتْنِی عَلى دِینِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَلى هُدى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عَلى سُنَّةٍ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ.
اى زنده پیش از هر زنده، و اى زنده پس از هر زنده، معبودى جز تو نیست، درود فرست بر محمد و خاندان محمد و بیامرز گناهان مرا، و در كار من آسانى و گشایشى نزدیك مقرر فرما، و مرا بر دین محمد و خاندان محمد و بر هدایت محمد و خاندان محمد و بر سنت (و روش) محمد و خاندان محمد كه درود بر او و آنان باد پا بر جا و ثابت قدم بدار
وَ اجْعَلْ عَمَلِی فِی الْمَرْفُوعِ الْمُتَقَبَّلِ، وَ هَبْ لِی كَما وَهَبْتَ لأَوْلِیائِكَ وَ أَهْلِ طاعَتِكَ، فَانِّی مُؤْمِنٌ بِكَ، وَ مُتَوَكِّلٌ عَلَیْكَ، مُنِیبٌ إِلَیْكَ، مَعَ مَصِیری إِلَیْكَ، وَ تَجْمَعُ لِی وَ لِأَهْلِی وَ لِوَلَدِی الْخَیْرَ كُلَّهُ، وَ تَصْرِفُ عَنِّی وَ عَنْ وَلَدِی وَ أَهْلِی الشَّرَّ كُلَّهُ.
و عمل و كردار مرا در فراز جایگاه پذیرفته قرار ده، و به من ببخشاى چنانچه بدوستان و فرمانبردارانت بخشودى زیرا كه من به تو ایمان دارم و بر تو توكل كنم، و بدرگاه تو انابه كنم با اینكه (می دانم) باز گشتم بسوى تو است، و هر آنچه خیر و خوبى است (از تو خواهم كه) همه را براى من و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم گرد آورى، و هر آنچه بدى است همه را از من و پدر و مادر و خاندان و فرزندانم بازگردانى
أَنْتَ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ بَدِیعُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ، تُعْطِی الْخَیْرَ مَنْ تَشاءُ، وَ تَصْرِفُهُ عَمَّنْ تَشاءُ، فَامْنُنْ عَلَیَّ بِرَحْمَتِكَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
و توئى مهر پیشه و نعمت بخش، پدید آرنده آسمانها و زمین، عطا فرمائى خیر (و خوبى) را به هر كه خواهى، و بگردانى آن را از هر كه خواهى، پس به مهر و رحمت خویش بر من منت بگذار اى مهربانترین مهربانان
منبع: اقبال الاعمال سید بن طاووس، ج ۱، ص ۱۱۴
دعاهای وارد شده هنگام افطار
در وقت افطار دعاهاى وارده خوانده شود، از جمله دعای «اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار کنم و بر تو توکل کنم تا خداوند به او ثواب هر کسى را که در این روز روزه داشته عطا کند یا دعاى «اَللّهُمَّ رَبَّ النّورِ الْعَظیمِ» را که سیّد و کفعمى روایت کرده‌اند بخواند.
از امیرالمؤمنان علی علیه‌السلام روایت شده است که حضرت هنگام افطار این دعا را زمزمه می‌کردند: «بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار می‌کنیم پس از ما بپذیر که به راستى تو شنوا و دانایى.
بهتر است در لقمه اول این دعا را بخواند: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى» تا خدا او را بیامرزد. همچنین در روایت آمده است که در آخر هر روز از روزهاى ماه مبارک رمضان خداوند هزار هزار نفر را از آتش جهنم آزاد مى‌کند، پس شخص روزه‌دار از حق تعالى بخواهد که او را یکى از آن افراد قرار دهد .
در وقت افطار سوره «قدر» خوانده شود، صدقه دادن به هنگام افطار هم توصیه شده است، اگر چه به چنددانه خرما یا شربتی آب باشد، از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: هر مؤمنى که لقمه‌ای مؤمنى را در ماه رمضان اطعام کند، حق تعالى براى او اجر کسى که 30 بنده مؤمن آزاد کرده باشد و از براى او باشد نزد حق تعالى یک دعاى مستجاب است .