متن دعای روز چهاردهم ماه رمضان صوتی و تصویری + ترجمه و تفسیر دعا

«اللهم لاتواخذنی فیه بالعثرات»

کسی که نماز را در اول وقت نمی‌خواند و به امور دنیوی خود مشغول است، نماز اول وقت او را نفرین می‌کند و می‌گوید: «خداوند تو را ضایع کند که من را ضایع کردی!» در حالی که اگر مسلمانی نماز را در وقت مقرر بخواند، نماز او را دعا می‌کند و می‌گوید: «خداوند تو را حفظ کند که من را حفظ کردی» و زندگی به روال طبیعی خود برمی‌گردد.

گاهی انسان دچار لغزش می‌شود و ایمانش تضعیف می‌گردد و تقوایش از بین می‌رود. گناهان انسان همان لغزش‌ها هستند و باید از خداوند بخواهد که مؤاخذه نشود. خداوند به خاطر گناهان خشمگین می‌شود و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، همگی نشانه‌هایی از آثار گناه هستند. گاهی مردم متوجه نمی‌شوند که بسیاری از این حوادث و تصادفات به دلیل ارتکاب گناه است.

اگر کسی با خداوند باشد، هیچ کس نمی‌تواند علیه او توطئه کند، زیرا او خدا را دارد. هر فرد به اندازه توانایی خود مسئول اعمال خویش است و بیش از آن بر او تکلیفی نخواهد بود؛ (لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا)  یعنی «خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایی‌اش تکلیف نمی‌کند» چرا که (يُرِيدُ اللّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِيفًا) یعنی «خداوند می‌خواهد بار شما را سبک کند و انسان به طور طبیعی ضعیف آفریده شده است».

هر فردی که به دنیا می‌آید و در مدت معینی از عمر خود در آن زندگی می‌کند، باید در تمامی مراحل زندگی‌اش از قوانین و دستورات الهی پیروی کند. در غیر این صورت، مورد محاسبه و بازخواست الهی قرار خواهد گرفت؛ چنان‌که در قرآن آمده است: «و اگر آنچه در دل دارید آشکار یا پنهان کنید، خداوند شما را به آن محاسبه خواهد کرد.» (وَإِن تُبْدُواْ مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللّهُ). این بدان معناست که هر فرد به اندازه توانایی خود مسئول اعمالش است و بیش از آن بر او تکلیفی نخواهد بود؛ زیرا خداوند می‌فرماید: «خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایی‌اش تکلیف نمی‌کند.» (لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا).

این امر به این دلیل است که «خداوند می‌خواهد کار را بر شما آسان کند، زیرا انسان ضعیف خلق شده است.» (يُرِيدُ اللّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِيفًا). در این روز، ما از خداوند می‌خواهیم که به خاطر لغزش‌هایی که در طول عمر خود داشته‌ایم، ما را مورد بازخواست قرار ندهد؛ چنان‌که در دعا می‌گوییم: «خدایا، ما را به خاطر آنچه فراموش کرده‌ایم یا خطا کرده‌ایم، مؤاخذه نکن.» (رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا).

«واقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ» «اقاله کن و گناهان ما را بیامرز.»

در دعای کمیل هم این لفظ است که خدایا لغزش‌های ما را اقاله کن؛ یعنی ما را بدون هزینه ببخش. در مورد معامله نیز چنین لفظی در فقه وجود دارد. یعنی فروشنده و خریدار حق فسخ معامله را تا زمانی که با یکدیگر هستند، دارند. اما بعد از جدایی و بدون دلیل نیز اگر مشتری جنس را پس آورد، کاسب مستحب است آن را قبول کند. مثلاً شخصی یک ظرف ماست می‌خرد و به منزل می‌برد و متوجه می‌شود که پیش از وی ظرف ماست دیگری نیز خریداری شده است. در این حالت اگر ظرف ماست را به فروشنده باز گرداند، مستحب است وی آن را بپذیرد و پول آن را عیناً پس دهد.

خداوند عزوجل‌ بهترین عذر پذیرنده‌هاست که از بندگان خویش زود، راضی می‌گردد به طوری که او به سریع الرضا‌ یعنی زود راضی می‌گردد‌ معروف است و در قرآن بندگان خویش را به سوی رحمت و مغفرت خویش فرا می‌خواند (وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ) یعنی «و به سوی غفران و آمرزش الهی و باغی (بهشتی) که عرض آن آسمان و زمین را فرا گرفته است سرعت بورزید.» بدون آنکه نیازی به بندگان خویش داشته باشد (اللَّهُ الصَّمَدُ) یعنی «خداوند بی نیاز است.»

و این در حالی است که ما غیر از او کسی را نداریم «إِلَهِي وَ رَبِّي مَنْ لِي غَيْرُكَ» یعنی‌ «ای خدا و پروردگار من چه کسی غیر از تو برای من می‌باشد.» و غیر از او چه کسی می‌تواند عذر ما را پذیرفته و گناهان ما را بیامرزد (وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ) یعنی «و چه کسی غیر خداوند (می‌تواند) گناهان را بیامرزد.» ‌ پس ما نیز در این روز به درگاه الهی پناه برده و از او می‌خواهیم که عذر ما را به خاطر خطاهایی که انجام داده‌ایم بپذیرد و از گناهان ما درگذرد.
قرآن در جای دیگری می‌فرماید: «خدا برنامه‌های مردم را عوض نمی‌کند، آن‌ها را گرفتار بلا نمی‌کند مگر اینکه خودشان را تغییر دهند.»

«ولا تَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ» «خدایا، مرا هدف بلاها و مصیبت‌ها قرار مده.»

این جمله به معنای آن است که ما را در معرض آسیب‌ها و مشکلات قرار نده. سیل و رانش زمین، همانند تیر بلا هستند. هواپیما در آسمان پرواز می‌کند و ناگهان بر روی یک ساختمان فرود می‌آید و همه ساکنان آن را از بین می‌برد. این مصیبت‌ها و بلاها نتیجه گناهان و خطاهای ما هستند.

تمام حوادثی که برای ما پیش می‌آید، نتیجه اعمال خود ماست. در قرآن آمده است: «هر مصیبتی که به شما می‌رسد، نتیجه کارهای خودتان است.» آنچه می‌کارید، همان را برداشت می‌کنید. از گندم، گندم و از جو، جو به عمل می‌آید.

در جای دیگری از قرآن آمده است: «خداوند سرنوشت مردم را تغییر نمی‌دهد، مگر اینکه خودشان تغییر کنند.» مانند خودرویی که انحراف به چپ پیدا کند و دچار تصادف شود، ما نیز اگر از مسیر درست منحرف شویم، با عذاب خدا مواجه خواهیم شد.

«به عزت خودت، ای عزت‌بخش مسلمین، این دعاها را درباره ما مستجاب کن!»