احتمالا برای هر کسی پیش آمده است که هرچقدر دعا میکند، به استجابت نمیرسد. امام علی و ائمه اطهار دلایل مختلفی را برای عدم برآورده شدن دعاها بیان کرده اند. در این مقاله از دیبامگ به بررسی دیدگاه امام علی (ع) درباره علل برآورده نشدن دعا و محبوس شدن دعا میپردازیم و سپس دعای سریع الاجابه ای که از ایشان برای اجابت سریع دعا نقل شده است، میپردازیم.
عوامل حبس الدعا از حضرت علی
حضرت علی(ع) سپس فرمود: «ای شیعیان و آزادگان که پیام من را دریافت کرده‌اید، فراموش نکنید که امر به معروف و نهی از منکر از اهمیت بالایی برخوردارند؛ زیرا این دو فریضه شرعی به اندازه نماز و روزه واجب هستند». نباید اینگونه تصور کرد که چون امر به معروف و نهی از منکر در انتهای فهرست فروع دین قرار دارند، از اهمیت کمتری نسبت به عبادت‌هایی مانند نماز و روزه برخوردارند؛ زیرا توصیه به نیکی‌ها و جلوگیری از بدی‌ها به عنوان یک تکلیف شرعی اساسی در دینداری و دینداری محسوب می‌شود.
حضرت می‌فرماید: «نباید این کار را رها کنید و اگر چنین کنید، دو مصیبت بر شما نازل خواهد شد؛ از یک سو، شرور بر شما تسلط پیدا می‌کنند و از سوی دیگر، دعاهای شما مستجاب نخواهد شد».
در شب‌های جمعه، در دعای کمیل از زبان امیرالمؤمنین(ع) می‌خوانیم: خدایا، گناهانی را که موجب حبس دعا می‌شوند، بر من ببخش؛ یعنی گناهانی که مانع صعود دعا به آسمان می‌گردند. همچنین در سخنان حضرت(ع) آمده است که اولین گناهی که باعث حبس دعا و مانع استجابت آن می‌شود، ترک امر به معروف و نهی از منکر است. علاوه بر این، گناهان دیگری مانند لقمه حرام و نافرمانی از والدین نیز در کلام معصومان(ع) ذکر شده است.
امام علی(ع) فرمودند: در پنج مورد دعا را غنیمت بشمارید:
۱. هنگام تلاوت قرآن
۲. اذان
۳. باریدن باران
۴. جهاد با کفار
۵. هنگامی که مظلومی به ظالمش نفرین می کند که در آن حال حجابی میان او و عرش خدا نباشد.
در روایتی دیگر امام علی(ع) فرمودند: خداوند اجابتش را در دعاها پنهان داشته پس هرگز هیچ دعایی را کوچک مشمارید.
همچنین از ایشان حدیثی است که میفرمایند؛ دعای هر کسی را کوچک مشمرید اگر یک نفر یهودی درباره شما دعا کند به اجابت رسد در صورتی که درباره خودش مستجاب نگردد.
دعای سریع الاجابه از امام علی
روایت شده که مردی خدمت حضرت علی (ع) شکایت کرد از دیر شدن جواب دعایش فرمود چرا نمی‌خوانی دعای سریع‌الاجابه را پرسید که آن کدام دعا است فرمود بگو:
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِاِسْمِکَ الْعَظیمِ الْأَعْظَمِ الْأجَلِّ الْأَکْرَمِ الْمَخْزُونِ الْمَکْنُونِ النُّورِ الْحَقِّ الْبُرْهانِ الْمُبینِ الَّذی هُوَ نُورٌ مَعَ نُورٍ وَ
نُورٌ فی نُورٍ وَ نُورٌ عَلی کُلِّ نُورٍ وَ نُورٌ فَوْقَ کُلِّ نُورٍ وَ نُورٌ تُضیی‌ءُ بِهِ کُلُّ ظُلْمَهٍ وَ یُکْسَرُ بِهِ کُلُّ شِدَّهٍ وَ کُلُّ شَیْطانٍ مَریدٍ وَ کُلُّ جَبّارٍ
عَنیدٍ لاتَقَرُّبِهِ اَرْضٌ وَ لایَقُومُ بِهِ سَماءٌ وَیَاْمَنُ بِهِ کُلُّ خائِفٍ وَیَبْطُلُ بِهِ سِحْرُ کُلِّ ساحِرٍ وَبَغْیُ کُلِّ باغ وَحَسَدُ کُلُّ حاسِدٍ وَیَتَصَدَّعُ
لِعَظَمَتِهِ الْبَرُّوَ الْبَحْرُ وَیَسْتَقِلُّ بِهِ الْفُلْکُ وَ حَتّی حینَ یَتَکَلَّمُ بِهِ الْمَلَکُ فَلایَکُونُ لِلْمَوْجِ عَلَیْهِ سَبیلٌ وَ هُوَ اسْمُکَ الْأَعْظَمُ
الْأَعْظَمُ الْأَجَلُّ الْأَجَلُّ النُّورُ الْأَکْبَرُ الَّذی سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ وَاسْتَوَیْتَ بِهِ عَلی عَرْشِکَ وَاَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ
اَسْئَلُکَ بِکَ وبِهِمْ اَنْ تُصَلَّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَفْعَلَ بی کَذا وَکَذا.
به جای کذا و کذا حاجت بخواهد.