در تمام جوامع بشری، روابط جنسی خارج از ازدواج مشروع، با دیدگاه‌های اخلاقی، مذهبی و قانونی وجود داشته است. در این میان، موضوع زنا و به ویژه رابطه جنسی با محارم، از نظر و قبح بسیار مهم است. ادیان الهی، به ویژه دین مبین اسلام، به شدت این اعمال را نهی کرده و برای آن مجازات‌های سنگین در نظر گرفته شده است.
همچنین، قوانین مختلف نیز با توجه به مبانی فرهنگی و دینی خود، به جرم‌انگاری و مجازات برای این گونه روابط پرداخته‌اند. بررسی حکم زنا و رابطه جنسی با محارم از منظر شریعت اسلام و قوانین موضوعه، موضوعی است که نیازمند توجه به موضوع فقهی، اخلاقی و حقوقی آن می‌باشد.
فلذا در این مقاله از دیبامگ این موضوع را از دیدگاه قرآن، روایات و قانون مجازات اسلامی بررسی خواهیم کرد.
حکم زنا و رابطه جنسی با محارم
انواع محارم
محارم نسبی: این نوع محرمیت به دلیل رابطه خونی بین دو نفر ایجاد میشود. به عنوان مثال، می‌توان به ارتباط پدر و مادر با فرزند، پدربزرگ و مادربزرگ، خواهر و برادر، عمه و خاله، عمو و دایی، دختر برادر، دختر خواهر، پسر برادر و پسر خواهر اشاره کرد.
محارم سببی: این نوع محرمیت به واسطه ازدواج و رابطه زوجیت بین دو نفر شکل می‌گیرد. به عنوان مثال، رابطه مرد با مادر همسرش که به دلیل ازدواج با دختر او به وجود آمده، یا ارتباط دختران همسر مردی که پدرشان شخص دیگری است با آن مرد، و همچنین ارتباط بین پدر شوهر و عروس یا زن پدر.
محارم رضاعی: این نوع محرمیت به دلیل شیر خوردن فرزند از زنی غیر از مادر اصلی‌اش ایجاد میشود. به عنوان مثال، می‌توان به ارتباط مرد با مادر یا خواهر رضاعی‌اش اشاره کرد.
حکم زنا و رابطه جنسی با محارم در قرآن و روایات
قرآن کریم در سوره نساء، آیه ۲۳، به وضوح رابطه جنسی با محارم را ممنوع اعلام می‌کند:
«ازدواج با مادر، دختر، خواهر، عمه، خاله، دختر برادر، دختر خواهر، مادران رضاعی و خواهران رضاعی، و همچنین مادر زن و دختران همسر که در دامن شما بزرگ شده‌اند، حرام است اگر با همسر خود رابطه داشته باشید…»
این آیه نشان می‌دهد که علاوه بر محارم نسبی، محارم رضاعی نیز در زمره محارم ممنوعه قرار دارند.
نظر آیت‌الله مکارم شیرازی
آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ به سؤالاتی در مورد این موضوع تأکید کرده‌اند که زنا با محارم حرام است و مجازات سنگینی دارد. اگر فردی چهار بار اقرار کند که با محارمش (مانند مادر یا خواهر) زنا کرده، مجازات او اعدام خواهد بود.
علاوه بر این، اگر پدر با دختر خود رابطه جنسی داشته باشد و این موضوع ثابت شود، مجازات او سه بار اعدام خواهد بود. در صورتی که دختر تحت فشار و اجبار به این عمل تن دهد، او هیچ مجازاتی نخواهد داشت.
آیت‌الله مکارم همچنین اشاره کرده‌اند که زنا با محارم رضاعی نیز حرام است، اما مجازات آن نسبت به زنا با محارم نسبی کمتر است.
زنای با محارم از نظر قانون مجازات اسلامی
در قانون، جرم زنا به طور دقیق تعریف شده و تنها در صورت وجود شرایط قانونی می‌توان آن را زنا دانست. بر اساس ماده 221 قانون مجازات اسلامی، زنا به معنای رابطه جنسی بین زن و مردی است که هیچ گونه رابطه زوجیتی میان آنها وجود ندارد. این رابطه جنسی زمانی محقق میشود که آلت تناسلی مرد به اندازه ختنه‌گاه در اندام جنسی زن وارد شود.
این تعریف می‌تواند برای توضیح ماهیت جرم زنای با محارم نیز به کار رود. اگر این عمل جنسی بین دو فردی که نسبت محرمیت دارند، انجام شود، جرم زنای با محارم شکل می‌گیرد. اما اگر این رابطه به حد دخول آلت تناسلی مرد نرسد و تنها به اعمال جنسی دیگری مانند هم‌آغوشی محدود شود، در این صورت جرم زنای با محارم محقق نشده و تنها می‌توان آن را رابطه نامشروع با محارم تلقی کرد، نه زنای با محارم.
مجازت زنا با محارم
زنا با محارم نسبی (یعنی محارمی که رابطه خونی موجب ایجاد محرمیت شده است) می‌تواند منجر به صدور حکم اعدام برای زناکار شود. به عنوان مثال، اگر مردی با دختر، مادر یا خاله‌اش این عمل را انجام دهد، به اعدام محکوم خواهد شد. همچنین، اگر عمو با دختر برادرش رابطه جنسی برقرار کند، او نیز می‌تواند به اعدام محکوم شود. بر اساس ماده مربوطه، زنا با زن پدر یا ناتنی نیز که نوعی ارتباط سببی محسوب میشود، می‌تواند به مجازات اعدام منجر شود.
نکته مهم در مورد مجازات زنا با محارم این است که اگر یکی از طرفین به زور و بدون رضایت خود به انجام این عمل وادار شده باشد، مجازات شامل او نخواهد شد و تنها فردی که به زور این عمل را انجام داده، اعدام خواهد شد. اما اگر هر دو طرف در برقراری رابطه زنا با محارم رضایت داشته باشند، این حکم شامل هر دوی آنها خواهد شد و پس از اثبات موضوع، هر دو به مجازات قانونی مربوطه محکوم خواهند شد.
همان‌طور که مشاهده میشود، در مورد زنا با محارم، تنها زنا با محارم نسبی و زن پدر (خویشاوند سببی) مشمول حکم اعدام است. برای سایر موارد زنا، از جمله زنا با محرم رضاعی یا زنا با دیگر خویشاوندان سببی، حکم اعدام تعیین نشده است.