ضرب المثل جمله‌ای کوتاه، پرمعنی و معمولا قدیمی است که پندی عمومی یا تجربه‌ای زندگی‌گونه را در قالب عبارتی رسا و موجز بیان می‌کند. ضرب المثل‌ها معمولا از فرهنگ، تاریخ و باورهای یک جامعه سرچشمه گرفته و به‌صورت شفاهی یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند تا پیامی را به‌صورت غیرمستقیم و تأثیرگذار منتقل کنند.
یکی از ضرب المثل‌های شیرین زبان و ادبیات فارسی، ضرب المثل “سنگ مفت، گنجشک مفت” است که در این مطلب قصه و کاربرد این ضرب المثل را با هم میخوانیم؛ همراه ما باشید.
داستان ضرب المثل سنگ مفت گنجشک مفت
روزی روزگارانی، پیرمرد و پیرزنی بودند که سال‌های طولانی در کنار هم زندگی کرده‌بودند و به سن پیری رسیده‌بودند. دخترها و پسرهایشان بزرگ شده‌بودند و ازدواج کرده‌بودند و هرکدام در شهری دور زندگی می‌کردند و به همین دلیل پیرمرد و پیرزن کاملا تنها بودند و به جز خودشان کسی را نداشتند. در شلوغی روز، تنها صدایی که در خانه آنها به گوش می‌رسید صدای جیک‌جیک گنجشک‌های کوچک و زیبایی بود که بر روی درخت وسط حیاط لانه کرده و زندگی می‌کردند. پیرزن هر روز اضافه‌ی غذایشان را گوشه‌ی باغچه می‌ریخت تا گنجشک‌ها از آن بخورند و سیر بشوند.
بعد از گذشت چند سال، پیرزن سخت مریض شد و در بستر بیماری افتاد. این بیماری خلق و خوی او را تحت تاثیر قرار داده‌بود و صدای دائم جیک‌جیک گنجشک‌ها برایش آزاردهنده شده‌بود و دیگر مثل قبل با شنیدن صدای گنجشک‌ها احساس سرحال بودن و شادابی نمی‌کرد. چند روزی بود که مدام پیرزن به پیرمرد غر می‌زد که این گنجشک‌ها را از خانه دور کن تا سروصدایشان را نشنونم.
اما پیرمرد نمی‌دانست گنجشک‌هایی که سالیان سال به درخت خانه‌ی آنها عادت کرده‌اند و لانه دارند را چه طور دور کند. هر بار که سنگی برمی‌داشت تا به آنها بزند یا نمی‌توانست و سنگش به خطا می‌رفت و یا اگر هم به سوی آنها پرتاب می‌کرد گنجشک‌ها پروازکنان می‌رفتند اما دوباره برمی‌گشتند.
روزی پیرزن داشت دوباره از صدای جیک‌جیک گنجشک‌ها شکایت می‌کرد پیرمرد به او گفت: تو به من بگو من چه کار بکنم تا همان کار را بکنم. هر بار که به آنها سنگ می‌زنم می‌روند و دوباره بازمی گردند. زن جواب داد: سنگ مفت گنجشک هم مفت! پس آنقدر سنگ بزن تا بروند.
بیشتر بخوانید: انواع ضرب المثل درباره دوست، دوستی و محبت با معنی
معنی ضرب المثل سنگ مفت گنجشک مفت
ضرب‌المثل “سنگ مفت، گنجشک مفت” به این معنی است که انجام برخی کارها وقتی هزینه‌ای یا ضرری ندارد، از امتحان کردن دوباره‌ی آن کار نترسید و شانس خود را امتحان کنید شاید بخت با شمار یار باشد و اگر هم به نتیجه نرسیدید، ضرری نکرده‌اید و چیزی را از دست نداده‌اید.
جالب است بدانید این ضرب المثل مشابه ضرب المثل “انداختن تیری در تاریکی” است و هر دوی این ضرب المثل‌های شیرین پارسی، معنی مشابهی دارند. اگر به دنیای ضرب المثل‌ها علاقه دارید و از طنازی نیز لذت می‌برید، خواندن مطلب ۵۳ ضرب المثل خنده دار و طنز آمیز فارسی با معنی را از دست ندهید.
شما همچنین می‌توانید نظرات و پیشنهادات خود را از طریق بخش “دیدگاه” با مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.