دوستی از زیباترین و ارزشمندترین نعمت‌های الهی است که به زندگی انسان گرمی، معنا و حمایت می‌بخشد. در تعالیم دینی، به ویژه در احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (علیهم‌السلام)، اهمیت دوستی و انتخاب دوست صالح بارها مورد تأکید قرار گرفته است. دوست خوب همچون آینه‌ای است که انسان را به بهترین نسخه خودش تبدیل کرده و در مسیر رشد معنوی و اخلاقی یاری‌اش می‌دهد.
در این مطلب، به بررسی احادیث گهربار در مورد دوستی و ویژگی‌های یک دوست خوب می‌پردازیم تا با الهام از این سخنان نورانی، بتوانیم روابط خود را بر اساس ارزش‌های الهی استوار کنیم و از همراهی دوستان ناصالح دوری گزینیم.
حدیث درمورد دوستی و صفات خوب دوستان
ألمَرءُ عَلَی دین خَلیلِهِ فَلیَنظُر أحَدُکُم مَن یُخالِلُ.
آدمی بر آیین دوست خود است، پس بنگرید با که دوستی می‌کنید.
رسول خدا (ص)
.⋆
⋆*.⋆⋆.
مَن اَرادَ اللّه بِهِ خَیرا رَزَقَهُ اللّه خَلیلاً صالحِا
هر کس که خداوند براى او خیر بخواهد، دوستى شایسته نصیب وى خواهد نمود
رسول خدا (ص)
.⋆⋆*.⋆⋆.
ثَلاثَهٌ تُخلِصُ المَوَدَّهَ: إِهداءُ العَیبِ، وَ حِفظُ الغَیبِ، و َالمَعونَهُ فِى الشِّدَّهِ.
سه چیز دوستى را یکرنگ مى سازد: هدیه کردن عیب هاى یکدیگر، پاسداری در غیاب و یارى رساندن در سختى.
رسول خدا (ص)
.⋆⋆*.⋆⋆.
من هجر أخاه سنه فهو کسفک دمه.
هر که یک سال از برادر خویش قهر کند چنان است که خون وى را ریخته است.
رسول خدا (ص)
.⋆⋆*.⋆⋆.
ما یحلّ لمؤمن أن یشتدّ إلى أخیه بنظره تؤذیه.
روا نیست که مؤمنى به برادر خویش به تندى نظر کند که مایه آزار او شود.
رسول خدا (ص)
.⋆⋆*.⋆⋆.
خَیرُالإخوانِ مَن لَم یَکُن عَلى إخوانِهِ مُستَقصِیا.
بهترینِ برادران، کسى است که نسبت به برادرانش پُر توقّع و سختگیر نباشد.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
ثَلاثٌ یُوجِبنَ المَحَبَّةَ: حُسنُ الخُلقِ وَ حُسنُ الرِّفقِ وَ التَّواضُعُ.
سه خصلت موجب دوستى است: خوش‌خویى، مهربانى و فروتنى.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
«لا یکونُ الصَّدیقُ صَدیقاً حَتى یَحفَظُ اَخاهُ فى ثَلاثٍ: فى نکبَتِه وَ غَیبَتِه وَ وَفاتِه.
دوست اگر در سه مورد دوستش را حمایت نکند دوست نیست: در شدت و گرفتارى او، در غیبت وى و پس از مرگش.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
عِندَ نُزُولِ الشَّدائِدِ یُجَرَّبُ حِفاظُ الإخوانِ.
نگاه دارندگان برادرى و دوستى، هنگام فرود آمدن سختى‌ها آزمایش مى‌شوند.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
جَلیسُ الخَیرِ نِعمَهٌ، جَلیسُ الشَّرِّ نِقمَهٌ.
همنشین خوب نعمت و همنشین بد، بلا و مصیبت است.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
عَلَیکَ بِالبَشاشَةِ فَإنَّها حِبالَةُ المَوَدَّةِ.
بر تو باد خوش‌رویى، که خوش‌رویى، کمند دوستى است.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
حُسنُ اللِّقاءِ یَزیِدُ فِی تَأَکُّدِ الإخاءِ.
برخورد خوب بر استحکام برادرى مى‌افزاید.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
اَلصَّدیقُ الصَّدوُقُ مَن نَصَحَکَ فِی عَیبِکَ وَ حَفِظَکَ فِی غَیبِک وَ آثَرَکَ عَلى نَفسِهِ.
دوست راستین، کسى است که تو را در برطرف کردن عیب‌هایت پند دهد، هنگام غیبتت هواى تو را داشته باشد و تو را بر خود ترجیح دهد.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
إخوانُ الصِّدقِ زِینَةٌ فِى السَّرّاءِ وَ عُدَّةٌ فِى الضَّرّاءِ.
برادران راستین در شادى، زینت و در سختى، ساز و سامان هم‌اند.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
عَدُوُّ عاقِلٌ خَیْرٌ مِنْ صَدیقٍ اَحْمَق.
دشمن عاقل از دوست احمق بهتر است.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
احمل نفسک عند شدّة أخیک على اللّین، و عند قطیعته على الوصل، و عند جموده على البذل، و کن للّذى یبدو منه حمولا و له وصولا.
خویشتن را در هنگام درشتى کردن برادرت به نرمى وادار، و هنگام بریدن او بر پیوند، و در وقت خشکى او بر بذل و دهش، و در برابر آنچه از (بدیها از) او آشکار شود بردبارى کن، و براى او وسیله پیوندى باش.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
اِیّاکَ و مُصادَقَةَ الأحمقِ، فَاِنَّهُ یُریدُ اَن یَنفَعَکَ فَیَضُرَّکَ.
از دوستی با احمق و نادان بر حذر باش، چرا که او می‌خواهد به تو سود برساند، امّا به تو ضرر می‌رساند.
امیرالمومنین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
لَقَضاءُ حاجَةِ أخ لی فِی اللّهِ أحَبُّ مِنْ إعْتِکافِ شَهْر.
هر آینه برآوردن حاجت و رفع مشکل دوست و برادرم، از یک ماه اعتکاف، در مسجد و عبادت مستحبّی، نزد من بهتر و محبوب‌تر است.
امام حسن مجتبی (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
مُجالَسَةُ أهْلِ الدِّناءَةِ شَرٌّ، وَ مُجالَسَةُ أهْلِ الْفِسْقِ ریبَةٌ.
همنشینی با اشخاص پست و رذل سبب شرّ خواهد گشت؛ و همنشینی با معصیت کاران موجب شکّ و بدبینی خواهد شد.
امام حسین (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
التَّواضُعُ: أنْ تُعْطِیَ النّاسَ ما تُحِبُّ أنْ تُعْطاهُ.
تواضع و فروتنی آن است که آن چه دوست داری، دیگران درباره تو انجام دهند، تو هم همان را درباره دیگران انجام دهی.
امام موسی کاظم (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
«مَن غَضِبَ عَلَیکَ ثَلاثَ مَرّاتٍ و َلَم یَقُل فیکَ سوء فَاتَّخِذهُ لِنَفسکَ خَلیلاً.
هر کس سه بار بر تو خشم گرفت ولى به تو بد نگفت، او را براى خود به دوستى انتخاب کن.
امام جعفر صادق (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
اللهُ فی عَوْنِ الْمُؤْمِنِ، مادامَ المُؤْمِنُ فی عَوْنِ أخیهِ.
تا وقتی که مؤمن در پی یاری برادر خویش باشد، خداوند یاور اوست
امام جعفر صادق (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
لا یَنْبَغِی لِلْمَرءِ المُسلِْمِ أنْ یُؤاخِیَ الفاجِرَ وَلا الأحْمَقَ وَلا الکَذّابَ.
شایسته نیست که انسان مسلمان با بدکار، نادان و دروغگو برادری کند.
امام جعفر صادق (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
لا یَنبَغى لِلمَرءِ المُسلِمِ أَن یُواخىَ الفاجِرَ و َلاَ الاحمَقَ و َلاَ الکَذَّابَ.
سزاوار نیست که مسلمان با بدکار و احمق و دروغگو رفاقت کند.
امام جعفر صادق (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
لا یَنْبَغِی لِلْمَرءِ المُسلِْمِ أنْ یُؤاخِیَ الفاجِرَ وَلا الأحْمَقَ وَلا الکَذّابَ.
شایسته نیست که انسان مسلمان با بدکار، نادان و دروغگو برادری کند.
امام جعفر صادق (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
اِیاکَ وَ مصاحِبَهَ الشِّریرِ، فَاِنَّهُ کالسَّیفِ المَسلولِ یُحسِنُ مَنظَرَه وَ یَقبَحُ اَثَره.
از همراهی و رفاقت با آدم شرور بپرهیز، زیرا که او مانند شمشیر برهنه است که ظاهرش نیکو و اثرش زشت است.
امام جواد (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
مَنْ کانَ الوَرَعُ سَجِیَّتَهُ وَالکَرَمُ طَبِیعَتَهُ وَالحِلْمُ خَلَّتَهُ، کَثُرَ صَدِیقُهُ.
کسی که پارسایی خوی او، بخشندگی طبیعت او و بردباری منش او باشد، دوستانش زیاد شوند.
امام حسن عسکری (ع)
.⋆⋆*.⋆⋆.
بیشتر بخوانید: ۲۰ حدیث از امام محمد باقر برای کودکان به زبانی ساده و دلنشین
لطفا نظرات و پیشنهادات خود درباره این مطلب را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.