وصیتنامه شرعی سندی است که بر اساس موازین اسلامی تنظیم میشود و بیانگر خواستههای فرد پس از وفات، در اموری مانند تقسیم اموال، حقوق مالی و اخلاقی، وصیتهای تربیتی یا دینی است. در اسلام، وصیت به عنوان یک تکلیف شرعی و اخلاقی مورد تأکید قرار گرفته است، چنانچه در قرآن کریم آمده است:
«کُتِبَ عَلَیْکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَکَ خَیْرًا الْوَصِیَّةُ لِلْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِینَ»
بر شما نوشته شد، که چون یکی از شما را (نشانههای) مرگ فرا رسد، هر گاه مالی به جا گذارد، برای پدر و مادر و خویشان به نیکویی وصیت کند، که این سزاوار پرهیزگاران است
(سوره بقره، آیه ۱۸۰)
تنظیم وصیتنامه نه تنها موجب جلوگیری از اختلافات میان ورثه میشود، بلکه اجرای عدالت و تحقق آخرین خواستههای متوفی را تضمین میکند. فقه اسلامی حدود و شرایط خاصی برای وصیت تعیین کرده است، از جمله رعایت سهمالارث شرعی ورثه و عدم وصیت بیش از یکسوم اموال بدون اجازه آنان. در این مطلب با متن وصیت نامه شرعی همراه شما هستیم تا راهنمایی باشد برای شما در تنظیم وصیت نامه خود.

متن وصیت نامه شرعی
به نام خداوند بخشنده و مهربان
این وصیتنامه به استناد آموزههای اسلامی و بر اساس فقه شیعه/سنّی (با توجه به مذهب خود مشخص کنید) تنظیم شده است. اینجانب [نام کامل وصیتکننده]، فرزند [نام پدر]، متولد [تاریخ تولد]، ساکن [آدرس کامل]، در حالی که از سلامت عقل و روان برخوردارم، موارد زیر را به عنوان وصیت خود اعلام میدارم:
همهی اعمال من در این وصیتنامه، تنها برای رضای خدا و طبق دستورات قرآن و سنت پیامبر (ص) است. از خداوند میخواهم که این وصیت را در جهت خیر و صلاح دنیا و آخرت من قرار دهد.
هرگونه بدهی مالی (اعم از قرض، مهریه، دیون شرعی و عرفی) باید به طور کامل پرداخت شود. اگر زکات، خمس یا حقوق مالی واجب بر عهدهام باقی مانده است، باید از اصل اموال پرداخت گردد. اگر حج واجب بر ذمهام است، هزینهی آن از یکسوم اموال تأمین شود. طبق حدیث نبوی، وصیت بیش از یکسوم اموال بدون رضایت ورثه جایز نیست. بنابراین، موارد زیر را در محدودهی یکسوم اموال وصیت میکنم:
- امور خیریه: بخشی از اموال به نیازمندان، یتیمان، ساخت مسجد یا مراکز اسلامی اختصاص یابد.
- وقف: اگر مالی جهت وقف برای امور عامالمنفعه (مانند کتابخانه، بیمارستان یا مدرسه) مناسب است، اجرا شود.
- هدیه به اشخاص غیروارث: در صورت تمایل، مبلغ یا مالی را به دوستان، آشنایان یا افراد نیازمند غیروارث اختصاص دهید.
به خانوادهام توصیه میکنم که پس از من، تقوای الهی را پیشه کنند و به اصول اخلاقی و دینی پایبند باشند. فرزندانم را سفارش میکنم که نماز را به موقع بخوانند، قرآن را تلاوت کنند و در راه خدمت به مردم بکوشند. از همسرم میخواهم که در تربیت فرزندان، اخلاق اسلامی و علمآموزی را در اولویت قرار دهد.
درباره مراسم ختم پس از من؛ غسل و کفن من میبایست مطابق سنت اسلامی انجام شود. نماز میت توسط یک فرد عالم و باتقوا خوانده شود. از اسراف در مراسم ختم پرهیز شود و هزینههای اضافی صرف امور خیر گردد.
به عنوان وصی شرعی، [نام کامل وصی] را تعیین میکنم تا بر اجرای دقیق این وصیتنامه نظارت کند. در صورت عدم توانایی او، [نام فرد جایگزین] به عنوان وصی دوم انتخاب میشود. از همهی ورثه و بستگان تقاضا دارم که به این وصیت احترام بگذارند و از هرگونه اختلاف جلوگیری کنند.
امضا و اثر انگشت وصیتکننده:
[امضا]
[اثر انگشت]شاهد اول: [نام و امضا]
شاهد دوم: [نام و امضا]
~
~
بسم الله الرحمن الرحیم
اینجانب ….. فرزند ….. به شماره شناسنامه ….. به کد ملی ….. صادره از ….. ساکن ….. پس از اقرار به یگانگی و وحدانیت خداوند متعال و نبوت تمام پیامبران و خاتمیت حضرت محمد (ص) و امامت امامان دوازدهگانه و عصمت و ولایت چهارده معصوم علیهم السلام و سایر عقاید دین اسلام -اصول و فروع آن-، در حال صحت و سلامت، با اختیار و رضایت و بدون اکراه و اجبار و با حواس کامل وصایای خود را به شرح ذیل مرقوم می دارم:
1) وصی، ناظر و قیم را به شرح ذیل معرفی می کنم و امیدوارم طبق قوانین شرع و رعایت مصالح و رضایت الهی عمل نمایند:
الف) وصی: جناب آقای ….. فرزند ….. به شماره شناسنامه ….. صادره از ….. .
ب) ناظر: جناب آقای ….. فرزند ….. به شماره شناسنامه ….. صادره از ….. .
ج) قیم اطفال: جناب آقای ….. فرزند ….. به شماره شناسنامه ….. صادره از ….. .
2) توصیه هایی در مورد کفن و دفن و مراسمات:
محل دفن ….. نحوه دفن ….. چگونگی سنگ قبر ….. هزینه ….. و ….. .
غسل و کفن و نماز میت و سایر اعمال تجهیز: نحوه آن ….. هزینه ها ….. .
مراسمات سوگواری (ختم، سوم، هفت، چهلم، سالگرد و …): نحوه آن ….. هزینه ها ….. . سایر خیرات و برنامه ها ….. .
مطلب مرتبط: نمونه دادخواست اثبات صحت وصیت نامه
3) نام همسر و فرزندان بنده به شرح ذیل می باشد:
نام همسر یا همسران: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و سایر توضیحات) ….. .
نام فرزند یا فرزندان: (نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه و سایر توضیحات) ….. .
4) اموال و دارایی های بنده به شرح ذیل می باشد:
{خانه، اتومبیل و وسایل نقلیه، حساب های بانکی، زمین و سایر اموال و دارایی ها با ذکر مشخصات دقیق اعم از اموال منقول (قابل جابجایی) و غیر منقول (غیرقابل جابجایی مثل خانه)} ….. .
5) امانت هایی که دیگران نزد من دارند (اعم از پول، اموال، اشیاء و …) و باید به صاحبانشان برگردانده شود با ذکر دقیق مشخصات آن و صاحبانشان بدین قرار است: ….. .
6) امانت هایی که بنده نزد دیگران دارم با ذکر دقیق مشخصات آن و چگونگی دریافت آنها: ….. .
7) مطالبات بنده از دیگران و اسامی بدهکاران به همراه سایر توضیحات: ….. .
8) بدهی ها و دیونی که بنده باید به طلبکاران بپردازم: (مهریه همسر نیز جزء بدهی ها می باشد.) ….. .
9) واجبات عبادی که بر ذمه ی من است و باید برای آنها اجیر گرفته شود:
الف) نمازها (نمازهای یومیه، آیات، نذر، عهد، قسم) با ذکر تعداد و نحوه آن و سایر توضیحات: ….. .
ب) روزه ها (قضای ماه مبارک رمضان، عهد، نذر، کفاره) با ذکر تعداد و نحوه آن و سایر توضیحات: ….. .
ج) حج واجب با ذکر نحوه آن و سایر توضیحات: ….. .
10) واجبات مالی که باید پرداخت شود (خمس، زکات، کفارات، ردّ مظالم، دیه، جریمه، نذر، عهد، قسم و …): ….. .
11) مقدار مالی که در امور خیریه مصرف شود (قرائت قرآن، روضه خوانی، فقرا، ایتام، کمک به ساخت مسجد و حوزه علمیه و بیمارستان و مدرسه و …) به همراه توضیحات: ….. .
12) حق الزحمه و اجرت وصی، ناظر و قیم به شرح زیر است:
وصی ….. ناظر ….. قیم ….. .
13) به افراد نامبرده در ذیل (فرزند، پدر، مادر و…) غیر از سهم الارث، اموالی به شرح ذیل تعلق گیرد: ….. .
14) اموال زیر به اشخاصی که ارث نمی برند تعلق گیرد با توضیحات آن: ….. .
15) اموال و اشیاء زیر در امور عام المنفعه و معینی که برای آنها مشخص می کنم مصرف شود (مثل وقف کردن خانه برای دارالقرآن و …): ….. .
16) نظر بنده در مورد اهداء اعضای بدنم پس از مرگم این است که ….. .
17) محدوده اختیارات و وظایف هر کدام از وصی، ناظر و قیم پس از فوتم بدین شرح است: ….. .
در پایان از همه ی کسانی که حقی بر من داشته و دارند و نتوانسته ام یا فراموش کرده ام که حقوقشان را ادا کنم طلب بخشش و عفو دارم. از همه ی اقوام و دوستان و آشنایان و همکاران و همسایگان طلب مغفرت و دعای خیر دارم.
توصیه های معنوی، تجربیات و سایر سفارشات: ….. .
«فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَ ما سَمِعَهُ فَإِنَّما إِثْمُهُ عَلَى الَّذینَ یُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ»
پس هر کس آن [وصیت] را بعد از شنیدنش تغییر دهد، گناهش تنها بر [گردن] کسانی است که آن را تغییر می دهند. آری، خدا شنوای داناست. این وصیت نامه در تاریخ ….. هجری شمسی برابر با …. هجری قمری با اطلاع وصی، ناظر، قیم و شهود و با رضایت، سلامت کامل و هوشیاری اینجانب و با خط ….. نوشته و تنظیم شد و در دفتر اسناد رسمی شماره ….. به ثبت رسید.
نام کامل و امضاء و اثر انگشت وصیت کننده/ اسامی و امضاء شهود: ….. .
نام و امضاء وصی …../ نام و امضاء ناظر ….. .
نام و امضاء کاتب و نویسنده …../ نام و امضاء قیم ….. .
سایر توضیحات …. .
~
~
بیشتر بخوانید: متن برای همسر فوت شده | جملات غمگین در سوگ عشق و همسر
بسم الله الرحمن الرحیم
این وصیت نامه که به استناد آیات قرآن کریم و سنت نبوی صلی الله علیه وآله وسلم تنظیم گردیده، بیانگر آخرین اراده و خواستههای اینجانب است. با علم به فناپذیری دنیا و بقای آخرت، این سند را به عنوان توشهای برای گذر از قیامت و یادگاری برای بازماندگان تقدیم می دارم.
مشخصات وصیت کننده:
نام کامل: [نام و نام خانوادگی]
نام پدر: [نام پدر]
تاریخ تولد: [تاریخ]
محل سکونت: [آدرس کامل]
شماره ملی: [شماره]بخش اول: امور مالی و حقوق شرعی
- بدهی ها و دیون:
- کلیه بدهی های مالی اعم از قرض الحسنه، مهریه، معاملات ناتمام و هرگونه تعهد مالی باید با دقت تمام از اصل اموال پرداخت گردد.
- در صورت وجود خمس و زکات معوقه، اولویت اول پرداخت آنها از محل اموال می باشد.
- وصیت در ثلث اموال:
- 30% از ثلث اموال به ساخت مدرسه علوم دینی در مناطق محروم اختصاص یابد.
- 20% به کمک هزینه ازدواج جوانان نیازمند فامیل پرداخت شود.
- 50% باقیمانده به مؤسسات خیریه مورد اعتماد مانند مؤسسات حمایت از ایتام سپرده شود.
بخش دوم: امور تربیتی و اخلاقی
- توصیه های خانوادگی:
- به همسر عزیزم توصیه می کنم که تربیت فرزندان را بر اساس سیره پیامبر اکرم(ص) ادامه دهد.
- از فرزندانم می خواهم که پیوند خانوادگی را حفظ کرده و هفته ای یکبار دور هم جمع شوند.
- امور علمی:
- کتابخانه شخصی ام به مسجد محله اهدا شود.
- هزینه چاپ پایان نامههای دانشجویی نیازمند از محل ثلث تأمین گردد.
بخش سوم: مراسم تدفین و ترحیم
- غسل و کفن:
- غسل میت توسط افراد مطمئن و آشنا به احکام شرعی انجام شود.
- کفن ساده و بدون تجملات تهیه گردد.
- مراسم ختم:
- مراسم در سه جلسه و با قرائت قرآن کریم برگزار شود.
- به جای هزینه گل و تزئینات، معادل آن به نیازمندان کمک شود.
- محل دفن:
- ترجیح اینجانب دفن در جوار امامزاده [نام] میباشد.
بخش چهارم: وصایت و نظارت
- وصی شرعی:
- جناب آقای/خانم [نام کامل] به عنوان وصی اصلی تعیین میگردد.
- در صورت عدم امکان، آقای/خانم [نام کامل] به عنوان وصی ثانویه انتخاب میشود.
- شرایط اجرا:
- وصی موظف است هر شش ماه گزارشی از اجرای وصیت به ورثه ارائه دهد.
- در موارد ابهام با مراجعه به مراجع معتبر دینی تصمیم گیری شود.
بخش پنجم: نهایی سازی
- تاریخ و امضا:
- این وصیتنامه در تاریخ [تاریخ] در [محل] تنظیم گردید.
- در صورت وجود هرگونه وصیتنامه قبلی، این نسخه نسخه نهایی محسوب می شود.
امضا و اثر انگشت وصیت کننده:
[امضا]
[اثر انگشت]شاهدان:
- نام: [نام کامل] – امضا: [امضا] – شماره ملی: [شماره]
- نام: [نام کامل] – امضا: [امضا] – شماره ملی: [شماره]
توصیه پایانی:
از تمامی عزیزانم می خواهم که به این وصیتنامه به عنوان آخرین خواسته من احترام گذاشته و از هرگونه اختلاف و نزاع بپرهیزند. به یاد داشته باشید که بهترین یادبود برای من، ادامه راه نیک و انجام کارهای خیر است. خداوند را شاهد می گیرم که این وصیتنامه را در کمال عقل و سلامت روان و به دور از هرگونه فشار و اکراه تنظیم نموده ام.والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودند: سزاوار نیست که مسلمان شبی را به صبح آورد مگر اینکه وصیت او آماده باشد.
اینجانب …………………………….. فرزند ……………….. متولد …./…./…….. به کد ملی: ………………… در تاریخ …./…./…….. بعد از شهادت به وحدانیت خدای تعالی و شهادت به جمیع انبیا و نبوت و خاتمیت حضرت محمد بنعبدالله(ص) و اقرار به ولایت و وصایت دوازده نفر از اوصیای بر حقّ رسول خدا که امامان معصوم و والیان ولایت کلیه الهیّهاند و عصمت صدیقۀ طاهره حضرت فاطمه زهرا(س) و بعد از اقرار به عقاید حقّۀ دین مبین اسلام و قبول تمام شئون شریعت محمدی در کمال صحت و سلامت و اختیار به امور ذیل وصیت میکنم. وصیتنامههای قبل از این تاریخ از درجۀ اعتبار ساقط میباشد.
این وصیتنامه در پنج بخش تنظیم شده است:
بخش اول: وصیّ و ناظر و قیّم
۱. وصیّ خود قرار دادم جناب ………………… ساکن ……………………………………… به شماره تلفن: ………………….
۲. ناظر بر انجام وصیت جناب ………………… ساکن ……………………………………… به شماره تلفن: ………………….
۳. قیّم فرزندان صغیرم جناب ………………… ساکن ……………………………………… به شماره تلفن: ………………….
بخش دوم: فهرست اموال
فهرست اموال منقول و غیرمنقول اینجانب (شامل مواردی مثل منزل مسکونی، وسیلۀ نقلیه، موجودی حسابهای بانکی، زمینهای زراعتی و باغات، مغازه و دفتر کار و…) بهشرح پیوست میباشد.
۱. ………………………………………….
۲. …………………………………………
۳. …………………………………………
۴. …………………………………………
بخش سوم: بدهکاریها
بدهیهای اینجانب بهشرح زیر میباشد:
۱. مهریه همسرم، خانم ………………………. معادل ……………………………………..
۲. خمس درآمدهای اینجانب از سال خمسی گذشته تا تاریخ فوت. (سال خمسی اینجانب در تاریخ …./…./……. میباشد)
۳. مبلغ ……………………….. سهم امام(ع) و مبلغ ………………………… سهم سادات از سالهای گذشته.
۴. مبلغ ……………………………….. زکات از سالهای گذشته.
۵. حجّ واجب (یعنی حجّ تمتّع) برعهدۀ من میباشد □ نمیباشد □
۶. ردّ مظالمِ قطعی بهمبلغ ……………………
۷. بدهکاری به افراد:
الف: آقای/خانم ……………………………. مبلغ ……………………………………….
ب: آقای/خانم …………………………….. مبلغ ……………………………………….
ج: آقای/خانم ……………………………… مبلغ ……………………………………….
۸. اماناتی که دیگران نزد من دارند و باید به صاحبان آن تحویل گردد:
الف: ……………………………………….
ب: ………………………………………..
ج: …………………………………………
بخش چهارم: وصیت به ثلث
یکسوم از اموالم در این امور هزینه شود:
۱. مقدار ……….. سال نماز و ……….. سال روزه و ……… ختم قرآن.
۲. مبلغ ………………. جهت ردّ مظالم احتیاطی پرداخت شود.
۳. کفاراتی که برعهدۀ اینجانب میباشد:
الف: ………………………………………. ب: ……………………………………….. ج: …………………………………………
۴. هزینه غسل، کفن، دفن و مراسم ترحیم. (مجالسِ مدّنظر ذکر شود)
…………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………
۵. وصیت برای خویشاوندان نیازمندی که ارث نمیبرند: (مثل خواهرزاده، برادرزاده، خاله، عمو، دایی، عمه و…)
مبلغ ……………….. برای …………………
مبلغ ……………….. برای …………………
۶. باقیمانده از ثلث اموالم در امور زیر هزینه شود: (موارد ذکر شود؛ مانند: مدرسه، مسجد، بیمارستان و…)
۱. ………………………………………….
۲. …………………………………………
۳. …………………………………………
بخش پنجم: مطالبات
۱. از افراد زیر این مبالغ را طلب دارم:
الف: آقای/خانم ………………………….. مبلغ ……………………………………..
ب: آقای/خانم …………………………… مبلغ ……………………………………..
ج: آقای/خانم ……………………………. مبلغ ……………………………………..
۲. فهرست امانتهایی که نزد دیگران دارم و چگونگی دریافت آن بهشرح زیر است:
الف: ……………………………………
ب: …………………………………….
ج: ……………………………………..
این وصیتنامه در پنج بخش به گواهی آقایان ………………….. و ………………….. رسید و در دفترخانه اسناد رسمی به شمارۀ ………………….. ثبت گردید. یادآور میشوم اینجانب مقلّد حضرت آیتالله ………………… میباشم و تمایل دارم در صورتی که مقدور بوده و موجب زحمت وارثان نگردید در …………………. مدفون شوم.
نام و امضاء وصیتکننده
نام و امضاء وصیّ
نام و امضاء ناظر
نام و امضاء قیّم
نام و امضاء شهود
~
~
دانلود PDF وصیت نامه شرعی
دانلود وصیت نامه
~
~
تنظیم وصیتنامه شرعی نه تنها یک تکلیف دینی، بلکه ضامن آرامش بازماندگان است. این نمونه وصیتنامه میتواند به عنوان الگویی جامع برای مسلمانان مورد استفاده قرار گیرد. توصیه میشود در تنظیم آن، با یک عالم دینی یا کارشناس فقهی مشورت شود تا از صحت شرعی آن اطمینان حاصل گردد. همچنین بهتر است در وصیت نامه خود از عزیزان خود بخواهید شما را پس از کوچ به دنیای باقی، از ادعیه و اذکار مجرب برای فرد فوتشده بی نصیب نگذارند. نوشتن وصیت نامه احساسی و زیبا نیز یکی از راههای رساندن پیام روح و قلب شما به عزیزانتان است.
لطفا نظرات و پیشنهادات خود درباره این مطلب را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.