در فرهنگ اسلامی، نماز، دعا و ذکر پُلهایی معنوی هستند که قلب انسان را به رحمت الهی پیوند میزنند. این عبادتها نه تنها تکلیفی عبادی، بلکه فرصتی برای تجدید نیروی روح، استجابت حاجات و نزدیکی به خالق یکتاست. در میان روزهای هفته، روز دوشنبه، پنجشنبه و جمعه از جایگاه ویژهای برخوردارند.
پنجشنبه روزی است که بر پایۀ روایات، اعمال بندگان به پیشگاه خداوند عرضه میشود و شب آن، آینهای از موهبتهای معنوی است که با طلوع جمعه، درهای رحمت الهی گشودهتر میگردد. شب و روز پنجشنبه، فرصتی استثنایی برای راز و نیاز با معبود، استغفار از غفلتها و طلب برکاتی است که پیامبر اکرم (ص) و ائمۀ اطهار (ع) بر آن تأکید کردهاند. همراه ما باشید در این مطلب تا با هم نماز روز و شب پنجشنبه و همچنین ادعیه و ذکر روز پنجشنبه را بخوانیم.

نماز روز و شب پنجشنبه
نماز روز پنجشنبه
نماز حاجت: رسول اکرم (ص) فرمودند: هر کس این دعا و نماز را بخواند، چنانچه جابجایی کوه ها را از خدا بخواهد، محقق خواهد شد و اگر بارش باران را درخواست کند، خواهد بارید.خداوند متعال بر کسی که این نماز را بخواند و حاجتش را از خدا نخواهد غضب میکند. این نماز دو نماز دو رکعتی است که برای نیت نماز حاجت روز پنجشنبه باید بگویید: نماز حاجت روز پنجشنبه قربةً الی الله و نباید بین دو نماز اول و دوم فاصلهای بیفتد و از صحبت کردن و انجام اعمال اضافی پرهیز شود. این نماز بهتر است هنگام صبح و باید به شرح زیر خوانده شود:
- در رکعت اول پس از خواندن حمد ، ۱۱ بار سوره توحید
- در رکعت دوم پس از خواندن حمد ، ۲۱ بار سوره توحید
- در رکعت سوم پس از خواندن حمد ، ۳۱ بار سوره توحید
- در رکعت چهارم پس از خواندن حمد ، ۴۱ بار سوره توحید
- سپس پس از خواندن تشهد و سلام ، ۵۱ سوره توحید
- سپس ۵۱ بار «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد»
- در نهایت به سجده رفته و ۱۰۰ بار «یا اللهُ یا الله» بگوید
- بعد گفتن اذکار هرچه میخواهبد را از خداوند طلب نمایبد.
جالب است بدانید آیت الله بهجت نیز اطرافیان و شاگردان خود را بسیار به خواندن نماز حاجت روز پنجشنبه توصیه میکردند و میفرمودند: «آیتالله سید مرتضی کشمیری هر وقت این نماز را میخواند، هدیهای برای او میرسید».
……..
در روایات آمده است که نماز مستحب روز پنجشنبه چنین است که:
در هر رکعت حمد یک مرتبه و سوره نصر و سوره کوثر هرکدام پنج مرتبه، و بعد از عصر چهل مرتبه سوره توحید را بخوانید و چهل مرتبه استغفار کنید.
کسی که این نماز را بخواند، به او حسنات، به عدد آنچه در بهشت و در جهنم است عطا میشود.
……..
نماز امام جواد (ع): این نماز دو رکعت دارد و هر رکعت شامل یک مرتبه سوره حمد و 70 مرتبه سوره توحید است. در پایان نماز آنطور که سید بن طاووس در جمال الاسبوع آورده است باید این دعا قرائت شود:
اللَّهُمَّ رَبَّ الْأَرْوَاحِ الْفَانِیَةِ وَ الْأَجْسَادِ الْبَالِیَةِ، أَسْأَلُكَ بِطَاعَةِ الْأَرْوَاحِ الرَّاجِعَةِ إِلَى أَجْسَادِهَا ( أَحِبَّائِهَا)، وَ بِطَاعَةِ الْأَجْسَادِ الْمُلْتَئِمَةِ بِعُرُوقِهَا وَ بِكَلِمَتِكَ النَّافِذَةِ بَیْنَهُمْ، وَ أَخْذِكَ الْحَقَّ مِنْهُمْ وَ الْخَلاَئِقُ بَیْنَ یَدَیْكَ یَنْتَظِرُونَ فَصْلَ قَضَائِكَ، وَ یَرْجُونَ رَحْمَتَكَ وَ یَخَافُونَ عِقَابَكَ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی، وَ ذِكْرَكَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَى لِسَانِی وَ عَمَلاً صَالِحاً فَارْزُقْنِی
اى خداى آفریننده روحهایى كه از جهان فانى رفته و بدنهاى كهنه پوسیده شده، درخواست مى كنم به طاعت روحهایى كه به امر تو به بدن باز مى گردند، و به طاعت بدنهایى كه پس از تفرق با عروق و اعضاء همه ملتئم و مجموع مىگردند و به امر نافذ تو میان آن ها، و به آن حقى كه تو از همه باز خواهى گرفت در حالى كه خلایق در پیشگاه حضور تو منتظر حكم تو، و امیدوار رحمت تو و ترسان از عقاب تواند، درود فرست بر محمد و آل محمد، و نور در چشم من و یقین و ایمان در قلب من، و ذكر دائم خود را به شب و روز بر زبان من جارى كن و عمل صالح روزى من گردان
……..
نماز حاجت روایی برای ازدواج در روز پنجشنبه: دو رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت بعد از سوره حمد، سوره یس قرائت شود. سپس 100 مرتبه ذکر “الحمدالله” تکرار شود.
اگر مرد به نیت ازدواج این نماز را میخواند در ادامه باید این دعا قرائت شود:اَلّلهُمَّ اَرزُقنی زَوجَةً صالِحَةً وَدوداً وَلوداً شَکُوراً قَنوعاً غَیوراً اِن اَحسَنتُ شَکَرَت وَاِن اَسَاتُ غَفَرَت وَاِن ذ َکَرتُ اَللهَ تَعالی اَعانَت وَاِن نَسیتُ ذَکَّرَت وَاِن خَرَجتُ مِن عِندِها حَفِظَت وَاِن دَخَلتُ عَلَیها سَرَّتنی وَ اِن امَرتُها اَطاعَتی وَاِن اَقسَمتُ عَلَیها اَبَرَّت قَسَمِی وَاِن غَضَبتُ عَلَیها اَرضَتنی یا ذَالجَلالِ وَالاِکرامِ هَب لی ذلِکَ فَاِنَّمااَسئَلَهَ وَلااَجِدُ اِلّا مامَنَنتَ وَاَعطَیتَ.
اگر خانم به نیت ازدواج این نماز را میخواند در ادامه باید این دعا قرائت شود:
اَلّلهُمَّ اَرزُقنی زَوجَاً صالِحَةً وَدوداً وَلوداً شَکُوراً قَنوعاً غَیوراً اِن اَحسَنتُ شَکَرَ وَاِن اَسَاتُ غَفَرَ وَاِن ذ َکَرتُ اَللهَ تَعالی اَعانَه وَاِن نَسیتُ ذَکَّرَ وَاِن خَرَجتُ مِن عِندِ حَفِظَ وَاِن دَخَلت عَلَیه سَرَّنی وَ اِن امَرتُه اَطاعَنی وَاِن اَقسَمتُ عَلَیه اَبَرَّ قَسَمِی وَاِن غَضَبتُ عَلَیه اَرضَنی یا ذَالجَلالِ وَالاِکرامِ هَب لی ذلِکَ فَاِنَّمااَسئَلَهَ وَلااَجِدُ اِلّا مامَنَنتَ وَاَعطَیتَ
نماز شب پنجشنبه
نماز آزادکردن بنده: این نماز چهار رکعت است و در هر رکعت بعد از حمد چهل بار سوره کافرون را بخوانید. ثواب خواندن این نماز چنین است که گویا هزار هزار مومن آزاد کرده و خداوند قصری فراختر از شهرهای دنیا به شما در بهشت میبخشد.
……..
نماز ادا حقوق والدین: ابن مسعود از پیغمبر اکرم (ص) روایت کرده که ایشان فرمودند:
هر کس شب پنج شنبه بین مغرب و عشاء دو رکعت نماز کند و در هر رکعت فاتحه صد بار بخواند (و در روایتی آمده پنج بار آیت الکرسی) و سپس توحید و معوذتین را هر یک پانزده بار بخواند و بعد از نماز پانزده بار استغفار کند و ثوابش را به والدینش اهدا کند، حق آنان را ادا کرده است و خداوند آنچه به شهدا بخشیده را به او میبخشد.
……..
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: شب پنج شنبه چهار رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت حمد و سوره قدر را یک بار بخوانید و بعد از فراغ صد بار بگویید: اللهم صلی علی محمد و آل محمد و صد بار نیز بگوید: اللهم صلی علی جبرییل و صد بار ظالمین را لعنت کنید.

دعای روز پنجشنبه
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى أَذْهَبَ اللَّيْلَ مُظْلِماً بِقُدْرَتِهِ، وَجَاءَ بِالنَّهَارِ مُبْصِراً بِرَحْمَتِهِ، وَكَسَانِى ضِياءَهُ وَأَنَا فِى نِعْمَتِهِ . اللّٰهُمَّ فَكَمَا أَبْقَيْتَنِى لَهُ فَأَبْقِنِى لِأَمْثالِهِ، وَصَلِّ عَلَى النَّبِيِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَلَا تَفْجَعْنِي فِيهِ وَفِي غَيْرِهِ مِنَ اللَّيالِى وَالْأَيَّامِ، بِارْتِكَابِ الْمَحَارِمِ، وَاكْتِسَابِ الْمَآثِمِ، وَارْزُقْنِى خَيْرَهُ، وَخَيْرَ مَا فِيهِ، وَخَيْرَ مَا بَعْدَهُ، وَاصْرِفْ عَنِّى شَرَّهُ، وَشَرَّ مَا فِيهِ، وَشَرَّ مَا بَعْدَهُ، اللّٰهُمَّ إِنِّى بِذِمَّةِ الْإِسْلامِ أَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ، وَبِحُرْمَةِ الْقُرْآنِ أَعْتَمِدُ عَلَيْكَ، وَبِمُحَمَّدٍ الْمُصْطَفىٰ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ أَسْتَشْفِعُ لَدَيْكَ؛
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانیاش همیشگی است، سپاس خدای را که شب تاریک را باقدرت خود برد و روز روشن را به رحمتش آورد و لباس پرفروغ آن را درحالیکه قرین نعمتش بودم بر تن من کرد، خدایا! همچنان که مرا برای این روز نگاه داشتی برای امثال آن نیز پابرجا بدار و بر پیامبر اسلام محمّد و خاندان او درود فرست و مرا در این روز و شبها و روزهای دیگر به فاجعهی انجام گناهان مبتلا مساز، خیر این روز و خیر آنچه در آن است و خیر بعدازاین روز را روزیام گردان و شرّ این روز و شرّ آنچه در آن است و شرّ پس از آن را از من بازدار. خدایا! من با گردن نهادن به دین اسلام بهسوی تو متوسل میشوم و با حرمت نهادن به قرآن بر تو اعتماد میکنم و به دوستی محمّد، بنده برگزیدهات که (درود خدا بر او و خاندانش باد) نزد تو به شفاعت میطلبم؛
فَاعْرِفِ اللّٰهُمَّ ذِمَّتِىَ الَّتِى رَجَوْتُ بِهَا قَضَاءَ حَاجَتِى، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، اللّٰهُمَّ اقْضِ لِىفِى الْخَمِيسِ خَمْساً لَايَتَّسِعُ لَها إِلّا كَرَمُكَ، وَلَا يُطِيقُها إِلّا نِعَمُكَ، سَلَامَةً أَقْوىٰ بِهَا عَلَىٰ طَاعَتِكَ، وَعِبادَةً أَسْتَحِقُّ بِها جَزِيلَ مَثُوبَتِكَ، وَسَعَةً فِى الْحَالِ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلَالِ، وَأَن تُؤْمِنَنِى فِى مَوَاقِفِ الْخَوْفِ بِأَمْنِكَ، وَتَجْعَلَنِى مِنْ طَوَارِقِ الْهُمُومِ وَالْغُمُومِ فِى حِصْنِكَ، وَ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْ تَوَسُّلِى بِهِ شَافِعاً، يَوْمَ الْقِيامَةِ نَافِعاً، إِنَّكَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ.
پس خدایا پیمانی که روا شدن حاجتم را به آن امید بستهام بپذیر، ای مهربانترین مهربانان! خدایا در روز پنجشنبه پنج حاجت مرا برآور که آنها را جز کرم تو گنجایش و جز نعمتهای تو طاقت ندارد: سلامتی که با آن برای انجام طاعتت نیرو گیرم و عبادتی که با آن سزاوار پاداش فراوان تو گردم و گشایشی در حال من با روزی حلال و اینکه به من با امان خویش در هنگامههای ترس امنیت دهی و از هر غم و اندوه کوبنده در دژ استوار خویش پناهم دهی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و چارهجوییام را بهوسیلهی او شفیع سودمندی برایم در روز قیامت قرار ده، بهیقین تو مهربانترین مهربانانی.
ذکر روز پنجشنبه
لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ المَلِک الحقّ المُبین
“معبودی جز خدا نیست سلطان حق و آشکار”
لطفا نظرات و پیشنهادات خود درباره این مطلب را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.