الی کوهن کیست؟ زندگی جاسوس اسرائیلی؛ از تولد تا اعدام

زندگی و پیشینه الی کوهن

الی کوهن در 26 دسامبر 1924 در اسکندریه مصر در یک خانواده یهودی متولد شد. او تحصیلات خود را در رشته مهندسی الکترونیک به پایان رساند و در فعالیت‌های جنبش صهیونیسم در مصر شرکت داشت. پس از مهاجرت بسیاری از یهودیان از مصر به اسرائیل، الی نیز در سال 1957 به اسرائیل رفت.

استخدام در سازمان اطلاعات اسرائیل

در اسرائیل، کوهن توسط سازمان اطلاعات داخلی اسرائیل (شاباک) استخدام شد و مدتی به عنوان تحلیلگر کار کرد. با این حال، او به دلیل نارضایتی از شغل دفتری خود استعفا داد. بعدها، در سال 1960، سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) به دلیل تسلط او به زبان عربی، لهجه سوری و شباهت ظاهری‌اش به اعراب، او را برای یک ماموریت جاسوسی ویژه در سوریه انتخاب کرد.

نفوذ به سوریه

برای ماموریت در سوریه، هویت جعلی “کمال امین ثابت” برای کوهن ساخته شد. او با این هویت به آرژانتین رفت و در آنجا روابط دوستانه‌ای با مقامات سوری مقیم آرژانتین برقرار کرد. کوهن با استفاده از این روابط و تظاهر به یک ناسیونالیست عرب ثروتمند که قصد کمک به کشورش را دارد، توانست اعتماد مقامات سوری را جلب کند و در سال 1962 وارد سوریه شود.

در سوریه، کوهن با استفاده از سخاوت و مهمان‌نوازی خود، روابط نزدیکی با افسران ارشد نظامی و مقامات دولتی برقرار کرد. او در مهمانی‌ها و محافل خصوصی آنها شرکت می‌کرد و اطلاعات ارزشمندی درباره ارتش سوریه، استحکامات دفاعی، طرح‌های نظامی و روابط سیاسی این کشور به دست می‌آورد. کوهن حتی از مناطق ممنوعه نظامی بازدید می‌کرد و اطلاعات دقیقی را به اسرائیل منتقل می‌نمود.

یکی از مشهورترین اقدامات کوهن، پیشنهاد کاشت درختان اکالیپتوس در اطراف سنگرهای سوری در بلندی‌های جولان بود. او ادعا کرد که این درختان می‌توانند به عنوان پوشش برای سربازان عمل کنند و سایه ایجاد کنند. این پیشنهاد با استقبال سوری‌ها مواجه شد و درختان کاشته شدند. اما بعدها، این درختان به عنوان نشانه‌های بصری برای توپخانه اسرائیل در جنگ شش روزه مورد استفاده قرار گرفتند.

لو رفتن و دستگیری

فعالیت‌های جاسوسی کوهن برای مدت طولانی با موفقیت پیش رفت، اما در نهایت در ژانویه 1965 توسط سازمان‌های امنیتی سوریه کشف شد. سوری‌ها با استفاده از تجهیزات شنود پیشرفته و افزایش تدابیر امنیتی، به فعالیت‌های مشکوک او پی بردند و پس از ردیابی، او را در حین ارسال پیام رادیویی به اسرائیل دستگیر کردند.

محاکمه و اعدام

پس از دستگیری، کوهن به اتهام جاسوسی محاکمه شد. با وجود تلاش‌های بین‌المللی برای آزادی او، از جمله درخواست‌های دولت اسرائیل و شخصیت‌های برجسته جهانی، دادگاه نظامی سوریه او را به اعدام محکوم کرد. الی کوهن در 18 مه 1965 در میدان المرجه دمشق به دار آویخته شد.

 چرا داستان الی کوهن همچنان جذاب است؟

الی کوهن به عنوان یکی از مشهورترین و موفق‌ترین جاسوسان تاریخ اسرائیل شناخته می‌شود. اطلاعاتی که او در طول ماموریت خود جمع‌آوری کرد، به ویژه در مورد استحکامات سوریه در بلندی‌های جولان، نقش حیاتی در پیروزی اسرائیل در جنگ شش روزه در سال 1967 ایفا کرد. بسیاری معتقدند که اطلاعات او به اسرائیل کمک کرد تا در مدت کوتاهی بر سوریه غلبه کند و تلفات کمتری داشته باشد.

جسد الی کوهن پس از اعدام در سوریه باقی ماند و تلاش‌های خانواده او و دولت اسرائیل برای بازگرداندن آن تاکنون بی‌نتیجه بوده است. با این حال، یاد و خاطره او به عنوان یک قهرمان ملی در اسرائیل گرامی داشته می‌شود. داستان زندگی و فعالیت‌های الی کوهن الهام‌بخش بسیاری از کتاب‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی بوده است.