دوشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۴، روزی مهم در تقویم شیعیان است؛ روزی که شهادت یازدهمین پیشوای شیعیان، امام حسن عسکری (ع)، را یادآوری میکند. ایشان در دورانی پر از اختناق و فشار، مسئولیت سنگین هدایت جامعه را بر عهده داشتند و سرانجام جان خود را در این راه فدا کردند. در ادامه، به مناسبت این روز، نگاهی جامع به زندگی پربار و نحوه شهادت ایشان خواهیم داشت.
دوشنبه شهادت کیست؟
دوشنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۴، مصادف با ۸ ربیعالاول ۱۴۴۷ هجری قمری و اول سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی. است که روز شهادت امام حسن عسکری (ع) میباشد.
زندگی و دوران امامت
امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۳۲ هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند. ایشان در سال ۲۵۴ قمری، پس از شهادت پدر بزرگوارشان، امام هادی (ع)، به مقام امامت رسیدند.
بخش عمدهای از دوران کوتاه امامت ایشان در شهر سامرا سپری شد. این شهر در آن زمان به «عسکر» (به معنای اردوگاه نظامی) معروف بود و به همین دلیل، امام به «عسکری» ملقب شدند. ایشان در این شهر تحت نظارت شدید خلفای عباسی بودند و بارها زندانی و تحت فشار قرار گرفتند. حکومت عباسی به دلیل ترس از گسترش نفوذ اهل بیت (ع) و همچنین آگاهی از تولد منجی عالم، امام مهدی (عج)، امام عسکری (ع) را به شدت کنترل میکرد.
فعالیتها و دوران مبارزات مخفی
با وجود محدودیتهای فراوان، امام عسکری (ع) از طریق یک شبکه ارتباطی مخفی به نام «وُکلا» (نمایندگان)، با شیعیان خود در ارتباط بودند. ایشان از این طریق به سؤالات فقهی و اعتقادی پاسخ میدادند و شیعیان را در امور دینی هدایت میکردند. این شبکه، نقشی حیاتی در حفظ تشکیلات شیعه و آمادهسازی مردم برای دوران غیبت داشت.
از مهمترین وظایف ایشان، آمادهسازی شیعیان برای پذیرش دوران غیبت صغری و غیبت کبری بود. امام، با معرفی فرزندشان، امام مهدی (عج)، به یاران نزدیک خود، پایههای اعتقاد به امامت ایشان را مستحکم کردند.
شهادت و میراث ماندگار
امام حسن عسکری (ع) سرانجام در روز هشتم ربیعالاول سال ۲۶۰ قمری، در سن ۲۸ سالگی، به دلیل مسمومیت توسط عباسیان به شهادت رسیدند. پیکر پاک ایشان در شهر سامرا و در جوار حرم مطهر پدرشان، امام هادی (ع)، به خاک سپرده شد.
میراث اصلی امام عسکری (ع) پایداری در برابر ظلم و حفظ نهاد امامت بود. ایشان با هوشمندی، بستر را برای غیبت فرزندشان فراهم کردند و با تربیت شاگردان و وکلا، شریعت را در سختترین شرایط حفظ نمودند.