آیتالله علیاکبر مسعودی خمینی، با وجود تشابه نام خانوادگی، خویشاوندان بنیانگذار جمهوری اسلامی نیستند، بلکه یک روحانی برجسته شیعه، از شاگردان اساتیدی چون علامه طباطبایی و سیدموسی صدر، و عضو فعال جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هستند. ایشان به دلیل صراحت در بیان دیدگاهها و مسئولیتهایی همچون تولیت سابق آستان مقدس حضرت معصومه (س)، در محافل سیاسی و حوزوی چهرهای شناختهشده به شمار میروند.
زندگی و تحصیلات آیتالله مسعودی خمینی
آیتالله مسعودی خمینی در سال ۱۳۱۰ شمسی در شهر خمین متولد شد. پدرش مرحوم غلامعلی مسعودی از راه قنادی امرار معاش می کرد. جد ایشان پس از وقوع قحطی در گلپایگان به خمین مهاجرت کرده بود، و در خمین صاحب فرزندی به نام غلامعلی شده بود..
ایت الله مسعودی در 6 سالگی مطابق با نظر پدر به مکتب خانه رفت، و در محضر مکتب داری به نام شیخ ابوالقاسم که حضرت امام خمینی (س) نیز نزد ایشان درس خوانده بود، حاضر شد. پس از گذشت 2 یا 3 سال راهی مدرسه ای در خمین شد و تحصیلش را در پایه دوم آغاز کرد. در آن دوران با آیت الله رضوانی و آیت الله جلالی خمینی در آن مدرسه درس می خواندند.
ایشان به علت وضعیت معیشتی نابسامان خانواده تمایل داشتند در کنار تحصیل به کار نیز بپردازند که این امر با مخالفت پدر و مادرشان همراه بود، و خانواده علاقه داشتند که فرزندشان به تحصیل علوم دینی بپردازد. علاقه خانواده به روحانیت به حدی بود که مرحوم سیدمحمدتقی خوانساری را هر شب جمعه به منزل دعوت می کردند و همین رفت و آمد و وارستگی و زهد ایشان تاثیر به سزایی بر آیت الله مسعودی خمینی و علاقه ایشان به تحصیل علوم دینی داشته است. مرحوم حاج شیخ احمد آل طاهر که از شاگردان مرحوم عارف واصل آخوند کاشانی در اصفهان بود و برای اقامه نماز به خمین آمده بود، از دیگر کسانی است که انگیزه بخش آیت الله مسعودی خمینی برای ورود به حوزه بود. ایشان جامع المقدمات را بعدها نزد شیخ احمد آل طاهر فراگرفت، و بخشی از صمدیه را نزد آقای صدر که از اقوام حضرت امام بود آموخت.
ایشان در سن 15 سالگی و پس از پایان فراگیری جامع المقدمات به اراک رفت. حاشیه ملا عبدالله را نزد سیدعلی اراکی، مطول را نزد استاد میرزا جعفر سبحانی و بخشی از آن را نزد آقا شیخ حسین بادکوبه ای آموخت. سپس با پایان یافتن کتاب معالم راهی قم شد، و معالم را بار دیگر نزد میرزا جعفر سبحانی آموخت. او در قم در مدرسه دارالشفاء ساکن شد، و دروس سطح را به پایان رساند.
پس از آن درس خارج را در محضر اساتیدی همچون امام خمینی (س)، آیت الله گلپایگانی و آیت الله بهجت فراگرفت. بخشی از شرح لمعه را نزد امام موسی صدر و بخشی را نزد آیت الله شیخ جواد تبریزی خواند، رسائل و مکاسب را در محضر آقایان مشکینی و شیخ اسدالله اصفهانی و شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی فراگرفت، او بخش اعظم کفایه را نیز نزد شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی آموخت.
وی علاوه بر تحصیل فقه و اصول دروس دیگری از جمله فلسفه و تفسیر را در محضر اساتیدی از جمله علامه طباطبایی آموخت، او در جلسات اخلاق اساتید بزرگ اخلاق همچون حاج آقا حسین فاطمی حاضر می شد.
آیت الله مسعودی خمینی منطق را در محضر آقای سیدجلال آشتیانی و منظومه را نزد آقای فکور و ملکوتی و حاج آقا رضا صدر آموخت. او برای فراگیری اسفار و تفسیر نیز در کلاس های علامه طباطبایی شرکت می کرد.
از دوستان و همراهان ایشان در دوران تحصیل می توان به آیت الله جلالی خمینی، آیت الله رضوانی و آیت الله مصباح یزدی اشاره کرد.
همسر و فرزندان ایت الله مسعودی خمینی
اطلاعاتی در مورد همسر و فرزندان آیتالله علیاکبر مسعودی خمینی در دسترس عموم نیست. با این حال، در مصاحبهای با ایشان، به ازدواج خود با دختری از سادات اشاره کردهاند.
نسبتش با ایت الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی
آیتالله علیاکبر مسعودی خمینی با وجود تشابه نام خانوادگی، خویشاوندان آیتالله سید روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، نیستند. در واقع، این تشابه نام خانوادگی به این دلیل است که هر دو نفر اصالتاً اهل شهر خمین هستند و پسوند «خمینی» به عنوان نشانی از محل تولد به نام آنها اضافه شده است.
ارتباط این دو، رابطهای استاد و شاگردی بوده و آیتالله مسعودی خمینی از شاگردان آیتالله خمینی محسوب میشوند.
سوابق و فعالیتهای سیاسی آیتالله مسعودی خمینی
او از شاگردان و نزدیکان امام خمینی (ره) بود و در دوران مبارزات علیه رژیم پهلوی، به عنوان یکی از روحانیون فعال شناخته میشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیتهای متعددی را بر عهده گرفت، از جمله:
- تولیت آستان مقدس حضرت معصومه (س): او از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۹ به حکم آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، تولیت این آستان را بر عهده داشت.
- عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: وی همچنان عضو این تشکل مهم حوزوی است.
- نمایندگی مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبری: او در دورههای سوم و چهارم عضو مجلس خبرگان بود.
آیتالله مسعودی خمینی به صراحت لهجه و موضعگیریهای انتقادی خود مشهور است. او در مقاطع مختلف به عملکرد برخی نهادها و مسئولان انتقاد کرده و دیدگاههای خود را در خصوص مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیان میکند. به عنوان مثال، در برخی اظهاراتش از رویکردهای سختگیرانه در زمینه حجاب انتقاد کرده و همچنین به صورت علنی از مسعود پزشکیان در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ حمایت کرد.
دیدگاههای آیتالله مسعودی خمینی
او در سخنانی از شورای نگهبان انتقاد کرد. وی نیز از نامهٔ محمد یزدی به سید موسی شبیری زنجانی انتقاد کرده بود. او همچنین در انتخابات سال ۱۴۰۳ از مسعود پزشکیان حمایت علنی نمود.