زهران قوام ممدانی، جوان ۳۴ سالهٔ متولد اوگاندا با تبار هندی، کسی است که موفق شد در انتخابات شهرداری نیویورک در سال ۲۰۲۵، با کنار زدن رقبای کهنهکار، به عنوان نخستین شهردار مسلمان (شیعه) و یکی از جوانترین رهبران این کلانشهر انتخاب شود. اما زهران ممدانی کیست؟ او نه فقط یک چهرهٔ سیاسی، بلکه یک فعال اجتماعی، یک مشاور مسکن، و در گذشته حتی یک رپخوان زیرزمینی بوده است. این سوسیالیست ترقیخواه که مواضع صریحی در قبال بحران مسکن، حملونقل رایگان و حتی سیاست خارجی دارد، از کجا آمده و چگونه توانست در قلب نیویورک، «حکم تغییر» را از مردم بگیرد؟ در ادامه، زندگینامهٔ کامل این پدیدهٔ جدید دنیای سیاست آمریکا را مرور خواهیم کرد.
زهران ممدانی کیست؟
زُهران قوام ممدانی (Zohran Kwame Mamdani)، سیاستمدار جوان آمریکایی، با پیروزی شگفتانگیز در انتخابات شهرداری نیویورک در سال ۲۰۲۵، تاریخساز شد. او نه تنها یک شهردار نسل هزاره (Millennial) است، بلکه نخستین فرد با تبار جنوب آسیایی-آمریکایی و اولین شهردار مسلمان (و شیعه) در تاریخ این کلانشهر محسوب میشود. داستان زندگی و موفقیت او ترکیبی از هنر، فعالیت اجتماعی و سوسیالیسم دموکراتیک است.
تبار و پیشینهٔ مهاجرت: زهران ممدانی اهل کجاست؟
زهران ممدانی در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱ در کامپالا، اوگاندا متولد شد. او فرزند خانوادهای فرهنگی و آکادمیک است:
- پدر: محمود ممدانی، اندیشمند و استاد سرشناس مطالعات پسااستعماری در دانشگاه کلمبیا، با اصالت مسلمان گجراتی (هندی) است.
- مادر: میرا نایر، کارگردان و فیلمساز مشهور هندی-آمریکایی.
- نام میانی «کوامه» به افتخار کوامه نکرومه، اولین رئیسجمهور غنا، انتخاب شده است.
ممدانی در سن هفت سالگی به همراه خانوادهاش به ایالات متحده مهاجرت کرد و در محلهٔ آستوریا در کویینز نیویورک ساکن شد. این تجربهٔ زندگی به عنوان یک مهاجر، بعدها محور اصلی فعالیتهای سیاسی و اجتماعی او را شکل داد.
مسیر آکادمیک و گامهای نخستین فعال اجتماعی
ممدانی پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان علوم برانکس، تحصیلات عالی خود را در کالج بودوین دنبال کرد و در سال ۲۰۱۴ با مدرک کارشناسی در رشتهٔ مطالعات آفریقایی فارغالتحصیل شد.
او از دوران دانشجویی، گرایشهای عدالتخواهانهٔ خود را نشان داد و یکی از بنیانگذاران شعبهٔ «دانشجویان برای عدالت در فلسطین» در کالج خود بود. این فعالیتها نشاندهندهٔ دیدگاههای صریح او در خصوص مسائل بینالمللی از همان ابتدا بود.
از رپِر زیرزمینی تا سیاستمدار ترقیخواه
پیش از ورود رسمی به دنیای سیاست، زندگی حرفهای ممدانی دو مسیر موازی را طی میکرد: او به عنوان مشاور مسکن برای جلوگیری از سلب مالکیت خانههای افراد کمدرآمد در کویینز فعالیت میکرد. این تجربهٔ میدانی، او را به حل بحران مسکن ارزانقیمت در نیویورک متعهد ساخت.
ممدانی با نام مستعار «یانگ کارداموم» (Young Cardamom) در حوزهٔ رپ و موسیقی هیپهاپ فعال بود و حتی موسیقی فیلم «ملکهٔ کاتوه» (ساختهٔ مادرش) را تهیه کرد و برای آن نامزد جایزه شد.
زندگی شخصی و همسر زهران ممدانی
زهران ممدانی یک مسلمان شیعه است و خود را از شاخه دوازده امامی معرفی میکند. او در اوایل سال ۲۰۲۵ با راما دُوَجی، هنرمند و پویانماگر آمریکایی با اصالت سوری، ازدواج کرد.
صعود سیاسی و پیروزی تاریخی در نیویورک
ممدانی از چهرههای شاخص جناح چپ حزب دموکرات و عضو سازمان سوسیالیستهای دموکراتیک آمریکا (DSA) است، جریانی که با برنی سندرز شناخته میشود.
- مجلس ایالتی: فعالیت رسمی او از سال ۲۰۲۰ با پیروزی در انتخابات مجلس ایالتی نیویورک آغاز شد و توانست نمایندهٔ چهار دورهٔ قبل را شکست دهد. او از سال ۲۰۲۱ نمایندهٔ منطقهٔ ۳۶ در کویینز بود.
- شهرداری نیویورک (۲۰۲۵): ممدانی در انتخابات شهرداری سال ۲۰۲۵، با شعار «شهری که بتوانیم در آن زندگی کنیم» و با تمرکز بر مسائل طبقهٔ کارگر و مهاجران، نامزد شد. او در نهایت با پیروزی بر رقبای قدرتمندی چون اندرو کوئومو (فرماندار سابق) و کورتیس اسلیوا (نامزد جمهوریخواه)، به عنوان شهردار منتخب نیویورک انتخاب شد.
مهمترین مواضع و برنامههای ممدانی
برنامههای ممدانی عمدتاً در راستای عدالت اقتصادی و اجتماعی است که او را به یک چهرهٔ «ترقیخواه» تبدیل کرده است:
- مسکن: ساخت واحدهای مسکونی مقرونبهصرفه و تثبیت اجارهبها.
- حملونقل: حمایت از رایگان شدن اتوبوسهای شهری نیویورک.
- اقتصادی: افزایش مالیات بر شرکتها و افرادی که درآمد سالانهٔ بالای یک میلیون دلار دارند.
- سیاست خارجی: موضعگیری صریح در قبال بحرانها. او حامی جنبش تحریم (BDS) اسرائیل است و اقدامات اسرائیل در غزه را محکوم کرده است. او همچنین حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران را محکوم کرد.
