از نظر سعدی شیرازی در کتابهای گلستان و بوستان، ملاک دانشمند بودن، حفظ کردن و انباشت دانش نیست، بلکه عمل است. سعدی تأکید دارد که علم زمانی ارزشمند است که با عمل و خدمت همراه شود.
دانشمند واقعی از نظر سعدی 💡پاسخ کوتاه
جواب این سوال : کسی که علم خود را به کار گیرد.
پاسخ کامل به سوال دانشمند واقعی از نظر سعدی کیست؟
دانشمند واقعی کسی است که علم میآموزد و آن را در زندگی خود به کار میگیرد. او همچنین از علم خود برای سودرساندن به دیگران و یاد دادن به مردم استفاده میکند.
علم بیعمل، نادانی است: سعدی میگوید اگر علم زیادی داشته باشی ولی به آن عمل نکنی، فرقی با نادان نداری و علم تو فقط یک بار سنگین است.
«علم چندان که بیشتر خوانی / چون عمل در تو نیست، نادانی» (بوستان)
او معتقد است هدف از یادگیری، تبدیل دانش به رفتار نیکوست، نه صرفاً حفظ کردن:
«علم اگر در جان شود، یار برود / بار گر بر تن خود، خوار شود، خوار رود» (گلستان)
بخل در تعلیم، نادرست است: دانشمند باید علم خود را با سخاوت به دیگران بیاموزد تا راهنمای آنها باشد و از تکبر دوری کند.
وی همچنین تاکید میکند علم واقعی باید سخاوتمندانه به دیگران منتقل شود و در خدمت خلق قرار گیرد. دانشمندی که بخل ورزد و علم را صرفاً برای خود نگه دارد، در واقع ثمرهای از آن نبرده است:
شمعی برای دیگران: سعدی علم را به شمعی تشبیه میکند که باید محیط اطراف خود را روشن کند نه اینکه منجر به مانع برای مردم شود.
«عالمی را که در او خیر نباشد، شمعی است که خود میسوزد و راه مردم میبندد.» (گلستان، باب اول)
نتیجهگیری
در نگاه سعدی، معیار سنجش دانشمند واقعی، کاربرد و اخلاق اوست. پس، دانشمند حقیقی کسی است که علم را برای عمل میخواهد و عمل را برای خدمت به خلق.