منشه امیر (با نام اصلی منوچهر ساچمهچی)، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی ایرانیالاصل، یکی از جنجالیترین چهرههای رسانهای است که صدای او برای دههها از بخش فارسی رادیو اسرائیل شنیده شده است. این فرد با سابقه تحصیل در حقوق دانشگاه تهران، پیش از مهاجرت، فعالیتهای پرابهامی در حوزه جذب سرمایه یهودیان ایران به اسرائیل داشته است. این مطلب از دیبامگ به معرفی کامل این روزنامه نگار، سوابق اقتصادی، و نقش محوری او در مقام مدیر بخش فارسی رادیو اسرائیل و تحلیلگر رسانههای تلآویو میپردازد.
بیوگرافی منشه امیر روزنامهنگار و تحلیلگر ایرانی- اسرائیلی
منشه امیر (به عبری: מנשה אמיר)، (متولد ۱۳۱۷ خورشیدی در تهران) روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی ایرانی-اسرائیلی است که به دلیل سالها فعالیت در بخش فارسی رادیو اسرائیل و تحلیلهای پرتعدادش درباره ایران و مسائل منطقه، به یک چهره شناختهشده و گاه جنجالی در میان فارسیزبانان تبدیل شده است.
ریشهها و مهاجرت: از تهران تا تلآویو
منشه امیر با نام اسبق منوچهر ساچمهچی در سال ۱۳۱۷ خورشیدی (۱۹۳۸ میلادی) در تهران و در یک خانواده یهودی ایرانی متولد شد و دوران کودکی و نوجوانی خود را در ایران گذراند. خاندان وی از یهودیان همدان بودند و پدربزرگش از راه ساچمه سازی ارتزاق میکرد.
پدر وی “یعقوب ساچمه چی” نیز در همدان متولد شده و بعدا به تهران آمد و در اطراف چهارراه سیروس ساکن شد. وی ابتدا به استخدام ژاندارمری درآمد و سپس افسر ارتش ایران در رژیم پهلوی شد. پدر منشه در ایام بازنشستگی به یعقوب نزول خوار معروف شده بود.
او در دانشگاه تهران در رشته حقوق قضایی به تحصیل پرداخت.
در سالهای پس از جنگ جهانی دوم و قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، منشه امیر به اسرائیل مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد. این مهاجرت، مسیر زندگی حرفهای او را به کلی تغییر داد.
منوچهر ساچمه چی، 7 سال پس از مهاجرت به اسرائیل، نام و نام خانوادگی خود را پس از تولد اولین فرزندش (عموی روعی) از “منوچهر ساچمه چی” به “منشه امیر” (menashe amir) (מנשה אמיר)، تغییر داد. علت این تغییر نام از فارسی به یهودی به گفته خودش، سخت نوشته شدن نام قبلی به عبری و همچنین تلفظ آن توسط دیگران بوده است.
منشه امیر (با نام واقعی منوچهر ساچمهچی)، کار روزنامهنگاری را از سن ۱۷ سالگی در روزنامه کیهان تهران آغاز کرد و به مدت سه سال در آن روزنامه به سردبیری مصطفی مصباحزاده همکاری داشت. و به مدت سه سال در آن روزنامه به سردبیری مصطفی مصباحزاده همکاری داشت. او که به زبان فرانسه تسلط داشت از آغاز کار ترجمه خبرهای مهم را از فرانسه بر عهده داشت. او پس از آن برای تحصیل در رشته علوم سیاسی راهی اسرائیل شد.
فعالیت اقتصادی
منوچهر ساچمه چی در نخستین سال نخست وزیری امیرعباس هویدا (۱۳۴۴) اقدام به تاسیس یک شرکت به نام “زرساز” کرد ودر کارهای مقاطعه کاری شرکت نفت در حوزه فروش و انتقال نفت به اسرائیل به فعالیت پرداخت و از این رهگذر به سود قابل ملاحظهای دست یافت.
منوچهر ساچمه چی در کنار شرکت “زرساز” شرکت دیگری به نام “حبرالسرائیل” تاسیس نموود که در حقیقت پایگاهی برای جلب سرمایه یهودیان ایذان به اسرائیل بود. او از ابتدای تاسیس این شرکت، رزونامه اقتصادی اینوسترز را انتشار داد.
ساچمه چی در این نشریه به مزایای سرمایهگذاری در اسرائیل نظیر ریسک کم و ارزش افزوده و سود چشمگیر اشاره نمود و نمونههایی از سرمایه گذاران یهودی ایرانی را که در اسرائیل به ثروتهای افسانهای دست یافتهاند معرفی مینمود و آن را به صورت مرتب برای یهودیان سرمایه دار و بازرگانان کلیمی ارسال میداشت.
وی پس از مدتی کوتاه دعوتنامهای برای این دسته از یهویان ارسال کردو از آنان دعوت نمودتا در کار خرید سهام شرکت “حبرالسرائیل”مشارکت کنند. ساچمه چی در این دعوتنامه یادآوری کرده بود که شرکت حبرالسرائیل به عنواننمالک شرکت کشتیرانی “زیک” و پالایشگاه نفتی “حیفا” سالانه چندین میلیون دلار سود خالص داشته است.
منوچهر ساچمه چی در تبلیغات خود اعلام کرد که این شرکت سرگرم ساختن یک هتل ۲۰ طبقه با حدود پانصد اتاق در اورشلیم (بیت المقدس) است. قیمت هربرگ از سهام این شرکت صدهزار دلار آمریکا قیمت داشت و کل مبلغ سهام میباید به صورت نقد و یا حداکثر در چهار قسط در مدت یکسال پرداخت شود. اینگونه فعالیتهای منوچهر ساچمه چی (منشه امیر) در برخی گزارشهای ساواک نیز بازتاب یافته است.
فعالیت روزنامهنگاری
منشه امیر، به طول پنج دهه در بخش فارسی رادیو اسرائیل فعالیت داشته و مدتی نیز مدیر بخش فارسی این رادیو بوده است. وی در دوران انقلاب ۱۳۵۷ ایران، مفسر اوضاع ایران در تلویزیون اسرائیل نیز بوده است.
وی نقش مهمی در تشویش اذهان عمومی و نقش پررنگ رسانه ای را در فتنه88 عهده داشت.
صدای اسرائیل: سالها فعالیت در رادیو
مهمترین بخش کارنامه حرفهای منشه امیر، فعالیت طولانیمدت او در رادیو اسرائیل است که تأثیر بسزایی در شکلگیری هویت رسانهای او داشت:
- او سالها به عنوان مدیر، سردبیر و تحلیلگر ارشد در بخش فارسی رادیو اسرائیل فعالیت کرد. این رادیو در دهههای قبل و پس از انقلاب اسلامی، یکی از منابع اصلی اخبار برای بخشهایی از جامعه ایران بود.
- فعالیت او بر پوشش اخبار اسرائیل، تحولات منطقه، و بهویژه رخدادهای داخلی و خارجی ایران، با تمرکز بر دیدگاههای دولت اسرائیل، متمرکز بود.
- اگرچه او از سمت رسمی خود در رادیو اسرائیل بازنشسته شده است، اما همچنان از طریق رسانههای مجازی و مصاحبهها، فعالانه به تحلیل مسائل ایران میپردازد.
مواضع درباره ایران و رژیم صهیونیستی
منشه امیر به دلیل مواضع صریح و اغلب انتقادیاش نسبت به نظام جمهوری اسلامی و حمایت قاطع از سیاستهای اسرائیل، در میان فارسیزبانان با واکنشهای متفاوتی روبرو است:
-
انتقاد از نظام حاکم: او به طور مداوم به تحلیل تحولات داخلی ایران، سیاست خارجی و برنامههای هستهای میپردازد و یکی از مفسران اصلی رویدادها از دیدگاه مخالفان نظام جمهوری اسلامی است.
-
نقش پل ارتباطی: او تلاش میکند تا پلی ارتباطی میان جامعه یهودیان ایرانی در دیاسپورا و تحولات اسرائیل ایجاد کند و دیدگاههای رژیم اسرائیل را برای مخاطبان فارسیزبان تبیین نماید.
-
جنجالآفرینی: تحلیلها و پیشبینیهای او درباره وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران، همواره در رسانههای فارسیزبان مورد بحث بوده و برخی او را یک تبلیغاتچی دولتی میدانند.
فعالیتهای کنونی
با گسترش رسانههای دیجیتال، منشه امیر فعالیتهای خود را به فضای مجازی و رسانههای ماهوارهای منتقل کرده است:
-
پایگاههای فارسیزبان: او همکاری نزدیکی با شبکههای تلویزیونی و وبسایتهای فارسیزبان خارج از ایران دارد و به صورت مهمان و تحلیلگر در برنامهها حضور مییابد.
-
گفتگوها و مناظرات: او در بسیاری از مناظرات رسانهای درباره آینده ایران، وضعیت خاورمیانه و روابط ایران و اسرائیل شرکت کرده و دیدگاههای خود را مطرح میکند.