با وجودی که تنها چند روز به انتشار رسمی لیست کابینه پزشکیان باقی مانده و تقریبا همه وزرای رئیس جمهور به غیر از چند مورد محدود آن ها مشخص شده اند، نگرانی ها، خبرها و حقایقی در مورد کابینه پزشکیان در سایت های خبری مختلفی منتشر شده است. در این نوشته از دیبامگ در مورد لیست وزرای پزشکیان بیشتر می خوانیم.
ابقای وزیران دولت رئیسی در دولت پزشکیان
سایت خبری «تابناک»، فهرستی را منتشر کرد و خبر از ابقای ۵ وزیر و معاون دولت سیزدهم در دولت «مسعود پزشکیان» داد. بر اساس این گزارش، «سیداسماعیل خطیب» وزیر اطلاعات، «محمدعلی نیکبخت» وزیر کشاورزی، «امیرحسین رحیمی» وزیر دادگستری بار دیگر برای تصدی همین جایگاه به مجلس معرفی خواهند شد. «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی نیز برای وزارت راه و شهرسازی و «عباس علی‌آبادی» وزیر صمت، برای وزارت نیرو معرفی خواهد شد. پیش از این، اخباری مبنی بر اینکه «رضا مراد صحرایی» وزیر آموزش و پرورش نیز بار دیگر به مجلس معرفی خواهد شد، منتشر شده بود. صحبت‌هایی مبنی بر معرفی م«حسن حاجی‌میرزایی» رئیس دفتر پزشکیان و وزیر اسبق آموزش و پرورش برای عهده‌دار شدن مجدد این مسئولیت نیز به گوش می‌رسد که با واکنشی روبرو نشده است.
از سوی دیگر، خبرگزاری تسنیم، ضمن تایید معرفی خطیب به مجلس، از قول یک منبع آگاه، از نهایی شدن انتخاب امیر خلبان نصیرزاده، جانشین رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح برای وزارت دفاع و «سیدعباس عراقچی» برای وزارت خارجه خبر داد. سکانداران هر سه وزارتخانه مذکور به علاوه وزارت کشور و ارشاد با نظر رهبری انتخاب و به مجلس معرفی می‌شوند. دولت چهاردهم احتمالاً نخستین دولتی خواهد بود که اعضای هیات وزیران را با نظر رهبری انتخاب خواهد کرد. شهرام دبیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور در این‌باره در صفحه توئیتر خود نوشته بود: «رئیس‌جمهور محترم به صراحت اعلام کرده‌اند که اعضای هیات وزیران را با نظر رهبر انقلاب و تایید ایشان معرفی خواهند کرد.» این مساله با واکنش برخی اصولگرایان مواجه شد که دولت پزشکیان می‌خواهد ناکامی‌های احتمالی را متوجه مقام رهبری کند.
برخی اخبار غیررسمی از مطرح بودن مصطفی پورمحمدی به عنوان وزیر پیشنهادی اطلاعات یا کشور و مجید انصاری به عنوان وزیر پیشنهادی کشور حکایت می‌کردند. با توجه به این که پورمحمدی سال‌ها سابقه معاونت و قائم مقامی در وزارت اطلاعات را داشت و پیش از این نیز وزیر دادگستری و کشور بود، نام او پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات در رسانه‌ها مطرح شده بود. گفته می‌شود که این اسامی از فهرست نهایی حذف شده‌اند، اما وزیر کشور به زودی مشخص خواهد شد.
زنان و اهل سنت در کابینه پزشکیان
در فهرست‌های منتشر شده که مورد تائید یا تکذیب قرار نگرفته است، نام «پروین داداندیش» به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش و «سیدعماد حسینی »برای وزارت نفت دیده می‌شود. «پروین داداندیش»، استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد تهران غرب، رئیس سازمان زنان حزب اعتدال و توسعه و همسر «محمود واعظی» مقام پیشین دولت روحانی است.
«سیدعماد حسینی» نیز از متخصصان حوزه نفت است که سابقه معاون امور مهندسی وزیر نفت در دوران صدارت بیژن زنگنه را دارد. حسینی نماینده دو دوره مجلس نیز بوده و از متخصصان کرد اهل سنت است.
هماهنگی پزشکیان و قالیباف
پس از پیروزی مسعود پزشکیان، بحث‌هایی مبنی بر کار سخت دولت برای عبور دادن وزرای پیشنهادی از فیلتر مجلس مطرح شد. با توجه به حضور عناصر تندروی پایداری در مجلس و در اقلیت بودن نیرو‌های مستقل و اصلاح‌طلب، احتمالاً حساسیت بیشتری برای انتخاب وزرای پیشنهادی از سوی تیم پزشکیان و شخص رئیس‌جمهور وجود دارد.
محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده ادوار مجلس پیش از این گفته بود: «آقای پزشکیان ۱۹ تا وزیر را به مجلس معرفی خواهد کرد؛ من با خود آقای قالیباف بار‌ها و بار‌ها نشستم، مذاکره کردم و گفتم اگر قرار است با رئیس‌جمهور چک و چانه‌ای بزنید قبل از اینکه کابینه به مجلس معرفی بشود چک و چانه‌ها را بزنید و اگر اختلافی وجود دارد اختلاف‌ها را حل بکنید.»
او معتقد است اینکه یک دفعه کابینه معرفی بشود و یک تعداد قابل توجهی از اعضای کابینه رای نیاورند، اولِ گرفتاری است: «حضرت آقا فرمودند مجلس به صورت جدی باید به دولت کمک بکند. دولت باید روی حساسیت‌های مجلس حساس باشد. فکر نکند حالا معرفی می‌کنم یا می‌شود یا نمی‌شود؛ نه، رای بیاورند خیلی مهم است رای نیاورند هم خیلی مهم است.» پیش از این، احد آزادی‌خواه نماینده مجلس از قول محمدباقر قالیباف گفته بود که روئسای دو قوه مجریه و مقننه در هماهنگی کامل با یکدیگر هستند.
نگرانی جدی درباره ترکیب کابینه
حسین نورانی‌نژاد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نگرانی‌ها درباره کنارگذاشته شدن گزینه‌های اصلاح‌طلب و میانه‌رو به دلیل برخی استعلام‌ها را بسیار جدی توصیف می‌کند. او در گفت‌وگو با هم‌میهن تاکید کرد:«فراموش نکنید که دلیل کاهش جدی مشارکت در ادوار اخیر انتخابات، ناامیدی از محقق شدن نظر رای‌دهندگان بوده است. در این انتخابات اما تلاش زیادی شد تا بار دیگر امید تازه‌ای خلق شود. اگر قرار باشد جریان تمامیت‌خواه با استفاده از ابزار در اختیار خود بار دیگر در برابر کف حداقلی مطالبات اکثریت مانع‌تراشی کند، باید تبعات آن را هم بپذیرد.»
او معتقد است که اگر دولت پزشکیان موفق نشود و به‌خصوص این عدم توفیق به دلیل مانع‌تراشی دولت پنهان باشد، بدون تردید بخش اعظم رایی که به پزشکیان داده شد، به سمت ۵۰ درصد تحریمی در انتخابات اخیر خواهد چرخید و نارضایتی‌های موجود هم به سمت اعتراضات گسترده خواهد رفت و در بحران‌های فراوان ناشی از ناترازی‌های مختلف و تحریم‌ها و تهدیدهای داخلی و بیرونی، شرایط بسیار سختی رقم خواهد خورد.
او به مشارکت تنها ۴۰ درصد از جامعه در اولین دور انتخابات ریاست‌جمهوری هم اشاره می‌کند:«این عدد با رای سلبی که از ترس همین دولت پنهان به آراء مرحله اول افزوده شد، به زور به آستانه ۵۰ درصد رسید. دولت پنهانی که ید طولایی در مسائل امنیتی دارد، حتماً می‌داند که این مسائل چه تاثیری بر امنیت و منافع ملی و حتی بر سرنوشت خودشان دارد.»
دیگران چه می‌خوانند؟به گفته این فعال سیاسی وفاق ملی یعنی پذیرش تفاوت‌ها و حل آنها از طریق حاکمیت قانون عادلانه و منصفانه به روش‌های دموکراتیک:«وفاق یعنی حاکمیت اکثریت با حفظ حقوق اقلیت. وفاق، یعنی رعایت حال و اوضاع و عواطف یکدیگر و تکیه بر ارزش‌های مشترک. اکثریت مردم به وضوح با رایی که دادند و رایی که ندادند، نشان دادند که چه نسبتی با رویکرد جلیلی به عنوان ادامه‌دهنده دولت مرحوم رئیسی دارند. آن هم جریانی که می‌دانیم با رای مردم تنها از بخشی از قدرت‌شان کنار گذاشته می‌شود وگرنه در اکثر بخش‌های انتصابی، قدرت در اختیارشان باقی می‌ماند. جالب آنکه با این همه رانت، وقتی نهادهای انتخابی مانند دولت را به کمک نظارت استصوابی و قهر اکثریت کسب می‌کنند، احدی را خارج از جریان بسته خودشان به دولت راه نمی‌دهند. حالا اینکه با چه رویی چنین انتظاری را از دولت پزشکیان دارند، واقعاً حیرت‌انگیز است.»
او تاکید می‌کند که اگر مشارکت دادن یکی دو نفر از این جناح باعث همکاری و همراهی‌اش برای استیفای بخش قابل توجهی از حقوق ملت شود، به عنوان گامی رو به جلو، قابل تأمل است. نورانی‌نژاد معتقد است این مسئله با حرف‌های کلی یا فانتزی‌اندیشی میسر نیست، بلکه پزشکیان باید بتواند اهداف مشخصی را تعیین کند که دستیابی به آنها بدون همکاری اقلیت قدرتمند، ممکن نیست و بر سر این اهداف هم گفت‌وگو و چانه‌زنی کند. وگرنه اینکه فکر کنیم با چنین امتیاز دادن‌هایی آنها دچار شرم از مانع‌تراشی‌های معمول می‌شوند، به نظرم واقع‌بینانه نیست.
او درباره ترکیب احتمالی کابینه هم می‌گوید:«واقعیت این است که کمتر کسی انتظار یک کابینه حداکثری اصلاح‌طلب را دارد. نه سابقه و ذائقه سیاسی دکتر پزشکیان با چنین انتظاری سازگار است، نه چنین وعده‌ای داده شد و نه اکثریت رای‌دهندگان چنین انتظاری داشتند. اما ادامه روند گذشته با حداقلی از تغییرات غیرملموس هم قابل قبول نیست. به عنوان مثال در وزارتخانه‌هایی که ماهیت فکری، سیاسی و اجتماعی پررنگ‌تری دارند مثل وزارت کشور، ارشاد، علوم، آموزش و پرورش، و حتی وزارت اطلاعات، انتظار تغییر ملموس می‌رود. یعنی اگر در این وزارتخانه‌ها تغییری همسو با رای مردم داده نشود، پیام بسیار بدی داده خواهد شد و پزشکیان ناچار به مواجهه با پرسش‌های سختی از جانب رای‌دهندگان و حامیانش خواهد بود.»
این فعال سیاسی تاکید می‌کند:«بالاخره رایی داده شد که تغییری حاصل شود، وگرنه با فرض تداوم رویکردهای قبلی با حداقل تغییرات کم اهمیت همان جریان اصولگرا با نام و مشخصات خودش بماند که بهتر است. متاسفانه برخی اخبار و اطلاعات و شایعات این روزها، در این‌باره نگران‌کننده است که البته دلیل اصلی‌اش ناشی از استعلام‌هاست و اینها باید شفاف شود.»
او به رئیس‌جمهور پیشنهاد می‌کند که پس از این همه کش و قوس برای انتخاب کابینه از طریق کارگروه‌های متعدد و شورای راهبری منتخب خود ایشان، نفرات برگزیده این شورا به مردم معرفی شوند و معلوم شود کابینه‌ای که نهایتاً معرفی می‌شود، در وزارتخانه‌ها و معاونت‌های رئیس‌جمهور، چندمین نفر در لیست شورای راهبری بوده‌اند.»
او با بیان اینکه صحنه سیاست باید از آنچه هست شفاف‌تر شود، می‌گوید: «دکتر پزشکیان هم که قول صداقت و شفافیت به مردم داده‌اند لطفاً این کار را از همین مرحله معرفی کابینه آغاز کنند. مطمئناً چنین رویکردی مانع بسیاری از سنگ‌اندازی‌ها خواهد شد، حد و حدود تاثیر واقعی رای ملت را روشن و انتظارات را معقول می‌کند. همچنین نور بر تاریکخانه افراد و نهادها و جریان‌های مؤثر بر سرنوشت مردم می‌افکند. اگر دوره انصاف و حق‌محوری است، این حق مردم است که واقعیات جاری در حاکمیت که مؤثر بر سرنوشت‌شان است را بدانند.»