در کل، خواندن دعا در زمان‌های مختلف از جمله قبل و بعد از غذا خوردن، یک فرصت برای تأمل، شکرگزاری و احترام به نعمت‌های زندگی است و می‌تواند به افزایش ارتباط با خداوند و ارتباط انسان با خود و محیط اطراف کمک کند. برای شکرگذاری انواع دعا قبل از غذاخوردن و بعد از غذاخوردن روایت شده است که در ادامه این مطلب از دیبامگ برای شما قرار داده ایم.
دعای سفره
دعای سفره سندی ندارد یعنی دعای خاصی برای سفره از معصومین علیهم السلام وارد نشده است. حمد و شکر خداوند را به جای آوردن بعد از غذا مستحب است. خواندن این دعا مرسوم است. گرچه دلیلی برای آن و یا این که حتما این دعا را باید خواند وجود ندارد.
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ، هَنیئاً لِلآکِلین وَ بَرَکَهً لِلباذِلین، زادَ الله النِّعَم، دَفَعَ اللهُ النِّقَم، بِحُرمَهِ سَیِّدِ العَرَبِ وَالعَجَم، اللهُمَّ تَقَبَّل هذا الاِحسان مِن مُحسِنِها، بِحُرمَهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد وَ بِحُرمَهِ سورهِ الفاتِحَهِ مَعَ الصَّلَوات».
همان گونه که ذکر شد این دعای سفره سندی ندارد و شما می توانید دعای دیگری بخوانید و یا حتی به فارسی دعا کنید.
دعای سفره بعد از غذا :
الحمدلله ربّ العالمین، الحمدلله ربّ الشاکرین، الحمدلله کما هو اهله اللهم ارزقنا رزقاً حلالاً واسعاً، اللهم ارزقنا عافیهً شاملاً، اللهمَّ اَدِّ دیُونَنا، اللهمَّ اشفِ مَرضانا، اللهمَّ اجعل عواقبَ اُمُورِنا خیراً، اللهمَّ لاتَکِلنا الی أنفُسِنا طَرفَهَ عینٍ اَبَداً، اللهمَّ اجعل محیانا محیا محمدٍ و آلِ محمّد و مماتنا ممات محمدٍ وَّ آلِ محمد، اللهمَّ اغفر لَنا واجعلنا مِن اَنصارِ قائمِ آلِ محمدٍ، اللهمَّ اغفر للمؤمنینَ والمؤمنات، والمسلمینَ والمسلماتِ، لا سیمّا اللهمَّ اغفر اَمواتَ صاحبَ البیتِ والطّعام، و بلِّغ الی ارواحِهِم ثَوابَ بَذلِ الطّعامِ وَ الفاتحهِ وَالصلواتِ.
دعای سفره ختم و احسان :
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ، الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ، الَّذِی جَعَلَ الْمَوْتَ راحَهً لِّلْمُؤمِنِینَ ، وَ یُحْیِی اَلْمَوْتىٰ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ ، اَلحَمدُ للهِ الّذی یُطعِمُ و لا یُطْعَم و یَرزُقُ و لایُرْزَق، زادَ اللهُ النِّعَمَ، دَفْعَ اللهُ النِّقََمَ، بِحَقّ سَیّدِ العَرَبِ وَ العَجَم مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ اُصُولِ الکَرَمِ. اَللّهُمَّ تَقَبَّل حَسَناتِ المُحسِنینَ لا سیّمَا هَذَا الإحْسانِ ؛ اللّهمَّ اغفِر لِأمواتِ صاحِبِ الإحسانِ و أمواتِ الحاضرینَ، لا سیَّما المرحومِ المَغفورِ المَبرورِ (اگر میّت زن باشد: المَرحومَهِ المَغفورهِ المَبرورَهِ ) اللّهمَّ نَوِّر مَرقَدَهُ (اگر زن باشد: مَرقَدَها) وَاجعَلِ الجَنَّهَ مَسکَنَهُ (اگر میّت زن است می گوییم: مَسکَنَها) وَاحشُرهُ (اگر زن بود: وَاحشُرها) مَعَ مُحَمّّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارحَمهُ (وَ ارحَمها؛ اگر زن باشد) وَ إیّانا یا إلهَ العالمینَ بِجاهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ رَحِمَ اللهُ مَن یَقرَءُ الفاتِحَهَ مَعَ الإخلاصِ وَ الصَّلواتِ.
دعای سفره ماه مبارک رمضان :
بسم الله الرحمن الرحیم ، اللهم صل علی محمد و آل محمد، الحمدلله ربِّ العالمین، هنیئاً للاکلین و برکهً للباذلین و صحّهً للمسلمین و مغفرهً للمؤمنینَ ، الحمدلله الذی یُطعِمُ وَ لا یُطعَمُ، و یُنعِمُ و لا یُنعَمُ، لَهُ الشُّکرُ علی تَواتُر نَعَمائِهِ، و تظافُرِ آلائِهِ و تَرادُفِ إعطائِهِ بِحَقِّ محمّدٍ و آلهِ ، اللهم أجعل دُعائَنا فی هذا الشَّهرِ المُبارَکِ اِلَیکَ واصلاً و رَحمَتَکَ اِلَینا فیهِ نازِلاً و صیامَنا و قیامَنا و اعمالَنا فیهِ مَقبولاً و سَعیَنا فیهِ مَشکوراً، و ذُنُوبَنا فیهِ مَغفُوراً، بِجاهِ محمدٍ و آلهِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ و بِحُرمَهِ الفاتِحَهِ مَعَ الصَّلَواتِ.
دعای سفره عقد و عروسی :
بسم الله الرحمن الرحیم، اللهمَّ صلِّ علی محمدٍ و آلِ محمدٍ، الحمدللهِ رَبِّ العالمین، الحمدلله الذی وَفَّقَنا لِهذِهِ السُّفرَهِ الکریمَهِ و لِنِعَمِها، اللهم تَقَبَّل و لائِمَ المؤمنینَ لاسیَّما هذِهِ الوَلیمَهَ فی هذهِ المائدَهِ الکَریمَهِ، بِحَقِّ آیاتِکَ العظیمَهِ، اللهم بارِک لَهُما، وَ وَفِّقهُما لِشُؤُونِ الزَّوجیَّهِ وَ لِمراعاهِ حُقُوقِها وَاجمَع شَملَهُما، و رزقُهُما اَولاداً صالحینَ، واجعَل زینهً فی هذا المَجلِسِ صَلَوهِ العارِفینِ، اللهمَّ صَلِّ علی محمدٍ وَ آلِ محمّدٍ.
دعای مخصوص سر سفره افطار :
دعای هنگام افطار : اللَّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ.
دعای امیرالمؤمنین علیه السلام هنگام افطار : بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْ [فَتَقَبَّلْهُ] مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.
دعای هنگام صرف لقمه اول افطار : بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ یَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَهِ اغْفِرْ لِى.
قرائت سوره مبارکه قدر نیز به هنگام افطار توصیه شده است.
دعای سفره فارسی:
الهی به این سفره برکت بده ….. به این مائده شکر نعمت بده
همه شاد گردیم در این زندگی ….. به بانی این سفره رحمت بده
به آشپز و میزبان و هم میهمان ….. تن سالم و شان و شوکت بده
نصیب همه دوستان علی(علیه السلام) ….. زحق سفره ی خیر قسمت بده
الهی به روز جزا بهر ما …… طعام بهشتی ز جنت بده
دعای سفره فارسی:
الهی که این سفره معمور باد
دمادم پر از نعمت و نور باد
بلاییکه باشد در آفاق و دهر
از این سفره و صاحبش دور باد
دعای سفره عربی:
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اََلحَمدُلِّلهِ اَلَّذی یَخلُقُ وَلا یُخلَق؛ وَیَرزُقُ وَلا یُرزَق؛ یُطعِمُ وَلا یُطعَم ؛ زادَاَللّهُ النَعَم َ؛ دَفَعَ اَللّه اَلنَقَم ؛ بِحَقِّ سَیِّدِالعَرَبِ وَاَلعَجَم ؛ هَنیأً لِلا کِلینِ ؛ وَبَرَکهً لِلباذِلینِ ؛ صِحََّهً لِلجالِسین ؛ وَشَفاءً لِمَرضَی اَلمُومِنینَ وَاَلمومِنات ؛
وَ سَلامَهً لِسَفَرِاَلمُسافِرینِ ؛ وَ مَغفِرَهً لِاَمواتِ اَلحاضِرینِ ؛ سیِّما اَمواتِ صاحِبِ اَلاطعِمَه وَاَلاشرِبه ؛ اَللّهُمَّ طَیِّب تُرابَهُم وَ یَسِّر حِسابَهُم وَاحشُرهُم مَعَ اَلائمَه َ اَلمَعصومین عَلَیهِمُ الَسَّلام ؛ اَللّهُمَّ اَجعَل قَبرَهُم رَوضَهَ مِن رِیاضِ اَلجَنَّه وَلا تَجعَل قَبرَهُم حُفرَهِ مِن حُفَرِالنِیرانِ ؛ بِحَقِّ القُرانِ وَ بِحَقِّ سورَهِ المُبارَکَهِ الفاتَحهَ وَالاِخلاصِ وَاَلصَّلَوات
دعای سفره خیرات برای اموات:
اللّهمَ اغفر للمؤمنین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات الأحیاء منهم و الأموات لاسیّما اَمْواتَ الحاضرین،بی وارثین و بد وارثین ، اموات و در گذشتگان از این بیت در رأس روح مرحوم مغفور فلانی شاد رحمه اللّهُ من قَرَءَ الفاتِحَهَ مع الصَّلوات.
دعای سفره احسان:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ، الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ، الَّذِی جَعَلَ الْمَوْتَ راحَهً لِّلْمُؤمِنِینَ ، وَ یُحْیِی اَلْمَوْتىٰ وَ هُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ ، اَلحَمدُ للهِ الّذی یُطعِمُ و لا یُطْعَم و یَرزُقُ و لایُرْزَق، زادَ اللهُ النِّعَمَ، دَفْعَ اللهُ النِّقََمَ، بِحَقّ سَیّدِ العَرَبِ وَ العَجَم مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ اُصُولِ الکَرَمِ. اَللّهُمَّ تَقَبَّل حَسَناتِ المُحسِنینَ لا سیّمَا هَذَا الإحْسانِ ؛ اللّهمَّ اغفِر لِأمواتِ صاحِبِ الإحسانِ و أمواتِ الحاضرینَ، لا سیَّما المرحومِ المَغفورِ المَبرورِ (اگر میّت زن باشد: المَرحومَهِ المَغفورهِ المَبرورَهِ ) اللّهمَّ نَوِّر مَرقَدَهُ (اگر زن باشد: مَرقَدَها) وَاجعَلِ الجَنَّهَ مَسکَنَهُ (اگر مرده زن است می گوییم: مَسکَنَها) وَاحشُرهُ (اگر زن بود: وَاحشُرها) مَعَ مُحَمّّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارحَمهُ (وَ ارحَمها؛ اگر زن باشد) وَ إیّانا یا إلهَ العالمینَ بِجاهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ رَحِمَ اللهُ مَن یَقرَءُ الفاتِحَهَ مَعَ الإخلاصِ وَ الصَّلواتِ.
صلوات قبل از غذا
برخی منابع از پیامبر نقل کرده اند: پیامبر بعد از پهن شدن سفره این دعا را ذکر می‌کردند:
” سُبْحانَکَ اَلَلّهُمَّ ما اَحْسَنَ ماتَبْتَلینا سُبْحانَکَ ما اَکْثَرَ ماتُعْطینا سُبْحانَکَ ما اَکْثَرَ ماتُعافینا اَللّهُمَّ اَوْسِعْ عَلَیْنا وَعَلى فُقَراءِ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤمِناتِ وَ الْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ”.
“بار خدایا، تو منزّهى، چه نیک ما را مى‌آزمایى، منزّهى تو چه بسیار به ما عطا مى‌کنى، منزّهى توچه بسیار از ما درمى‌گذرى. بار خدایا، بر ما وبر نیازمندان از مؤمنین ومؤمنات ومسلمین ومسلمات وسعت وگشایش ده”.
صلوات بعد از غذا
بعد از غذا، باید خداوند متعال را ستایش کرد، از انواع دعا و صلوات بعد از غذا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
الّلهُمَ ارْزُقْنَا رِزْقاً حلالاً طیِّبا واسِعاً مِن غَیرِ کَدَّ، واستَجَب دَعْوتَنا مِن غَیرِ رَدِّ، ونعوذُ بِکَ مِنَ الفَضِیحَتَینِ الفَقْرِ والدَیْنِ، بحَقِّ السَیّدَینِ السَنَدَینِ السِبطَینِ الحَسنِ والحسینِ.
به نام خداوند بخشنده، خدایا به ما روزی حلال و نیکو و فراوان و بدون زحمت عطا کن. و دعای ما را بدون اجابت مگذار، از دو رسوایی، فقر و قرض به تو پناه می بریم. و این دو را از من دور بگردان به حق دو امام بزرگوار حسن و حسین علیه السلام.
فضائل و آثار دعای سفره:
دعاکردن بر سر سفره یکی از سنت‌ها و آداب پسندیده در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان است که فواید و فضائل متعددی دارد. در اینجا برخی از این فضائل را برمیشمریم:
شکرگزاری و قدردانی:
دعا بر سر سفره نشانی از قدردانی و شکرگزاری به خاطر نعمت‌های خداوند است. این عمل به ما یادآوری می‌کند که همه چیز از جانب خداوند است و باید بابت آن شکرگزار باشیم.
ایجاد آرامش و همبستگی:
وقتی اعضای خانواده یا دوستان در کنار هم جمع می‌شوند و دعا می‌کنند، احساس همبستگی و صمیمیت بیشتری بین آن‌ها ایجاد میشود. این مراسم ساده می‌تواند به بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی کمک کند.
برکت‌بخشی به غذا:
بسیاری از مردم بر این باورند که دعاکردن بر سر سفره موجب برکت و افزایش نعمت میشود. این اعتقاد از این باور ریشه می‌گیرد که یاد و نام خداوند بر هر چیزی موجب خیر و برکت میشود.
توجه به نیازمندان:
دعا کردن می‌تواند فرصتی باشد تا به یاد نیازمندان و کسانی که از غذا محرومند بیفتیم و برای آن‌ها نیز دعا کنیم. این عمل می‌تواند حس مسئولیت اجتماعی را در افراد تقویت کند.
تمرکز و آرامش ذهنی:
دعاکردن قبل از غذا می‌تواند به عنوان لحظه‌ای برای توقف و تمرکز باشد، که به آرامش ذهنی و کاهش استرس کمک می‌کند. این زمان کوتاه می‌تواند فرصتی برای جدا شدن از دغدغه‌های روزمره و اتصال به بعد معنوی زندگی باشد.
ترویج عادات مثبت:
عادت به دعاکردن بر سر سفره از کودکی می‌تواند به تربیت معنوی فرزندان کمک کند و ارزش‌های مثبت مثل شکرگزاری، قدردانی و همدلی را در آن‌ها نهادینه کند.