چاه آب در قدیم به صورت دستی حفر میشده و شامل میله چاه بوده است که به صورت افقی به قطر استاندارد ۹۰ سانتیمتر و ۱۰۰ سانتیمتر حفر میشده و به مرور مقنی حفر چاه آب این را فهمیدند با زدن انباره کوچکی در انتهای آن میتوان آب بیشتر را در چاه ذخیره کنند.
عمق چاه در مناطق ساحلی بیشتر است یا مناطق خشک؟ چرا؟
به طور کلی عمق چاههای آب در مناطق خشک، بالای ۱۵۰ متر است و در مناطق مرطوب کمتر از ۱۰۰ متر میباشد. زیرا در مناطق ساحلی و مرطوب سفرههای آبی زیر زمینی غنیتر هستند و زودتر به آب میرسند. اما در مناطق خشک سفرههای زیر زمینی فقیرتری وجود دارند که نیاز به چاههایی با عمق بیشتری دارد.
هرچند به علت برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی در ایران، نیاز به حفر چاههای عمیقتر حتی در مناطق مرطوب میباشد.
به عنوان مثال برای شهر تهران، بخش عمدهی چاههای آب در آبخوان اصلی دشت تهران، در زمینهای آبرفتی و آبخوان آزاد و با متوسط عمق ۲۵۰ متر و حداکثر عمق ۳۰۰ متر حفاری شده اند.
اصفهان: متوسط عمق هر چاه آب در اصفهان ۱۵۰ متر است.
تبریز: متوسط عمق هر چاه آب در تبریز به ۳۰۰ متر هم رسیده است.
اهواز: عمق چاههای آب در شهر اهواز و استان خوزستان به ۲۰۰ متر و بیشتر هم رسیده است.
قم: عمق چاههای آب در قم ۱۵۰ تا ۲۵۰ متر میباشد.
خطرات حفاری بی رویه چاه های غیرمجاز
حفر چاه های غیرمجاز، علاوه بر بی قانونی، تهدیدی جدی برای منابع آبی و زیست محیطی کشور محسوب می شود. این پدیده که اغلب به دلایل شخصی مانند تأمین آب برای باغ ها و ویلاها انجام می شود، موجب برهم زدن تعادل طبیعی منابع آب و ایجاد مشکلات عمیق اجتماعی و زیست محیطی می گردد. در ادامه، برخی از خطرات اصلی این چاه ها را بیان می کنیم:
کاهش منابع آب زیرزمینی: برداشت بیرویه از سفره های آب زیرزمینی باعث کاهش سطح آب و از بین رفتن منابع تجدیدناپذیر می شود که جبران آن در کوتاه مدت ممکن نیست.
شور شدن منابع آبی: حفاری بیش از حد در مناطق خاص، جریان آب شور را به سمت چاه های شیرین هدایت کرده و باعث شور شدن منابع آبی می شود.
تخریب اکوسیستم ها: کاهش سطح آب زیرزمینی منجر به خشک شدن قنات ها، تالاب ها و تخریب پوشش گیاهی شده و فرآیند بیابان زایی را تسریع می کند.
آسیب به نسل های آینده: برداشت از آب های استاتیک یا غیرتجدیدپذیر، ذخایر آب برای نسل های آینده را از بین برده و میراث طبیعی کشور را نابود می کند.
عدم مدیریت پایدار آب: وجود چاه های غیرمجاز برنامه ریزی برای مدیریت منابع آبی را دشوار کرده و بی نظمی در بهره برداری از منابع را افزایش می دهد.
هزینه های اقتصادی: انسداد این چاه ها و تلاش برای بازگرداندن تعادل به منابع آب، هزینه های سنگینی را به دولت و جامعه تحمیل می کند.
برای جلوگیری از این مشکلات، اجرای قوانین سختگیرانه تر، افزایش آگاهی عمومی و مدیریت پایدار منابع آب ضروری است.