ولادت امام جواد (علیهالسلام) در دهمین روز از ماه رجب، نقطهای در تاریخ اسلام است که درخشش علم، کمال و رهبری را در دنیای مسلمانان رقم زد. امام جواد (علیهالسلام)، با وجود سن کم، بهعنوان یک عالم و پیشوای بزرگ در جامعه اسلامی شناخته شد و در طول عمر کوتاه خود، در عرصههای مختلف علمی و دینی، نقشی اثرگذار ایفا کرد. شعرهایی که به مناسبت ولادت ایشان سروده میشود، نه تنها گواهی بر عظمت شخصیت ایشان است، بلکه یادآور ویژگیهایی چون علم، صبر، تقوا و رهبری حکیمانه است که در دلهای شیعیان زنده مانده است.
در این مطلب از دیبامگ، به بررسی برخی از اشعار ولادت امام جواد (علیهالسلام) در قالب های کوتاه، بلند، دوبیتی، رباعی، ترکیب بند و شعرهای توسل پرداختهایم که در آنها از فضایل و برکات این امام بزرگوار نیز یاد شده است.
شعر های کوتاه درباره ولادت امام جواد
آسمان جای گل ریزد ستاره
جلوهگر شد محمّدی دوباره
میکند بر رخش رضا نظاره
عید ابـن الرضـاست
غرق نورش فضاست
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
در گلستان وحی گل وا شد امشب
وجه غیب خـدا پیـدا شد امشب
حجت حق، رضا بابا شد امشب
جود و احسان گداش جـان عالـم فداش
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
نهمیـن حجت خـالق سرمد
کنیۀ او جواد، نـامش محمّد
به جلال و جمال و جاه احمد
مات حسنش ملک
محـو رویـش فلـک
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
همه اهل کـرم، گـدای کویش
چشم ارباب معرفت به سویش
جای گلبوسۀ رضا بـه رویش
به جـلالش درود
به جمـالش درود
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
آسمان! جلـوۀ جانانه بنگر
سرِ دست رضا دردانه بنگر
روی ریحـانۀ ریحانه بنگر
این همان جواد است سیـدالعبــاد است
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
ای دل اهل عالـم حرم تو
ظرف ما پر شده از کرم تو
صورت ما و خاک قدم تو
شب عیدت تمام، سر
دهیـم ایـن کلام
یا رضا یا رضا چشم تو روشن
🏵️🌺🏵️🌺
امشب به شبستان ولایت قمر آمد
خورشید جمالات خدا جلوهگر آمد
طوبـای تمنـای رضـا را ثمـر آمد
در بیت رضا بـاز رضای دگـر آمد
میـلاد جـوادبـن جـوادبـن جـواد است
این باب مراد است مراد است مراد است
🏵️🌺🏵️🌺
خیزید که امشب شب شادی و سرور است
خیزیـد کـه میــلاد تجلیگــه نــور است
هر لحظه هزاران شب شوق و شب شور است
از پـا ننشینیـد شـب صبـح ظهــور است
رخسـار خداونـد، عیان آمده امشب
یا باز، محمّد به جهان آمده امشب؟
این موهبت و لطف خداداد، مبارک
بر آل محمّـد شـب میـلاد، مبارک
این عید بود بر همه اعیاد، مبارک
میـلاد جـوادبـنرضا بـاد، مبارک
جود و کرم و لطف حق آغاز شد امشب
قرآن به روی دست رضا باز شد امشب
🏵️🌺🏵️🌺
سـر تـا بـه قدم آینـۀ حسن خدایی
کارش ز همه خلق جهان عقدهگشایی
جان همگـان در قـدمش باد فدایی
جود آمـده بـر درگـه او بهـر گدایی
در وسعـت ملـک ازلـی نـور ببینید
ای چشم بد از ماه رخش دور! ببینید
🏵️🌺🏵️🌺
ای ماه رجب بوسه بزن بر سر و رویش
ای مهر ببـر سجده به خاک سر کویش
ای لیلۀ قـدر این تـو و این طرۀ مویش
ای خلـق خـدا روی بیـارید بـه سویش
این باب کرم، باب دعا، باب مراد است
والله جواد است جواد است جواد است
🏵️🌺🏵️🌺
ای چشم رضا محـو تماشای جمالت
جبریل، پرش سوخته در سیر کمالت
خورشید بـرد سجده به ایوان جلالت
میراث محمّد شرف و خُلق و خصالت
بالیده رضا لحظهبهلحظه به وجودت
مشهورتر از کـل امامان شده جودت
🏵️🌺🏵️🌺
شعر بلند
سلام حضرت باران سلام یا مولا
امام زاده ی سلطان سلام یا مولا
گدا برای تو بودن بهانه می خواهد
ظهور معرفتی عاشقانه می خواهد
شکوه حسن تو را آسمان نمی داند
سرود اوج تو را جز ملک نمی خواند
نگاه لطف تو را عالمی گدا بوده
فقیر منّت آیات هل اتی بوده
سحاب رحمت و رافت ، عطای بی منّت
جواد جود و کرم ، نور ذاتی عصمت
قنوت صبح دعا در نگاه شبهایت
نشسته خیره به هر لحظه ی تماشایت
به جان خریده ام آقا مدال دینت را
شکوه صبح طلایی کاظمینت را
رفیق نیمه شب از آسمان دعایم کن
برای صبح زیازت مرا صدایم کن
صدا کن ای تو مرا مقتدای زیبایی
سرود آبی گلواژه های دریایی
مدام معتکفم در حریم احسانت
نشسته ام به گدایی روح ایمانت
نشسته ام که امام الهدی مرا بخری
مرا خریده و تا وادی فنا ببری
شبیه رقص کبوتر کنار آینه ها
طواف می کنم این لحظه ها به دور شما
کنار شمع وجودت که حرف سرما نیست
تو هستی از چه بترسم که نار بر ما نیست
🏵️🌺🏵️🌺
در بغل امشب يكى قرص قمر دارد رضا
بر زبان شكر خداى دادگر دارد رضا
بارگاه زاده موسى چراغان مى شود
در حريمش جشن ميلاد پسر دارد رضا
اِقتران مهر و مه گرديده امشب، يا مگر
نور چشمانش محمد را به بر دارد رضا
بر امام هشتمين حق كرده فرزندى عطا
زين پسر پيغام تبريك از پدر دارد رضا
آمد آن يكتا دُر عصمت كه بر ميلاد او
تهنيت از حضرت خيرالبشر دارد رضا
بر عقيمى آن كه بر فرزند موسى طعنه زد
گو بيا امشب ببين نور بصر دارد رضا
در كنار مهد او بنشسته بيدار و به لب
ذكر خواب از بهر طفلش تا سحر دارد رضا
ذكر خواب از بهر او مى گويد و گريان بود
من نمى دانم چرا چشمان تر دارد رضا
گاهى از اين موهبت شاد است و گاهى دل غمين
چون كه از پايان كار او خبر دارد رضا
” خسرو ” از مداحى او مى كند بس افتخار
گر بدين منصب مدامش مفتخر دارد رضا
🏵️🌺🏵️🌺
ای انس و جان گدای تو یا حضرت جواد
شرمنده عطای تو یا حضرت جواد
دائم ز کار خلق گره باز می کند
دست گره گشای تو یا حضرت جواد
زیباترین دعای سماواتیان بود
مدح تو و ثنای تو یا حضرت جواد
پیش از شب ولادتم ای آشنای دل
دل بود آشنای تو یا حضرت جواد
چون آیه های نور، پدر بوسه می زند
بر روی دلربای تو یا حضرت جواد
زوار پا نهند به بال ملایکه
در صحن با صفای تو یا حضرت جواد
پر می زند کبوتر دل ها ز هر طرف
پیوسته در هوای تو یا حضرت جواد
جود از تو جود گشت و کرامت نهاده است
رخ بر در سرای تو یا حضرت جواد
تو کیستی؟ همیشه جواد الائمه ای
من کیستم؟ گدای تو یا حضرت جواد
باید هزار زاده اکثم به وقت بحث
صورت نهد به پای تو یا حضرت جواد
مامون در آتش حسدش آب می شود
چون بشنود صدای تو یا حضرت جواد
بخشی به قاتل پدرت حرز مادرت
ای جان ما فدای تو یا حضرت جواد
بگشای لب که لحظه به لحظه اجابت است
دلداده دعای تو یا حضرت جواد
هر کس زده است دست توسل به دامنی
ما را بود ولای تو یا حضرت جواد
قبر مطهر تو در آغوش کاظمین
دل های ماست جای تو یا حضرت جواد
بالله قسم هر آنچه بگوییم نارسات
بر قامت رسای تو یا حضرت جواد
هرگز رضا ز کس نشود حضرت رضا
یک لحظه بی رضای تو یا حضرت جواد
این غم کجا برم که بسی بر تو شد ستم
از یار بی وفای تو یا حضرت جواد
با تو هر آنچه شد ستم و ظلم بی حساب
داند فقط خدای تو یا حضرت جواد
تو در میان حجره زدی ناله و گریست
قاتل هم از برای تو یا حضرت جواد
آتش گرفت حجره دربسته چون دلت
از اشک بی صدای تو یا حضرت جواد
قلب تو پاره پاره شد و شهر کاظمین
گردید کربلای تو یا حضرت جواد
بالله قسم رواست که مرغان آسمان
گریند در عزای تو یا حضرت جواد
با آن همه وفا و محبت که داشتی
شد زهر کین سزای تو یا حضرت جواد
«میثم» به ناله های دلت بود آشنا
شد مرثیه سرای تو یا حضرت جواد
🏵️🌺🏵️🌺
دوبیتی
نهمین نور خدا،مشکل گشا،ابن الرضا ع
مظهر جود وسخا،مهرووفا،ابن الرضا ع
حرز تو باشد برای رفع هر مشکل دوا
یاجوادالائمه،باب الدعا،ابن الرضا ع
🏵️🌺🏵️🌺
خداى، جــود و کرم را به خلق کرد تمام
چو دیــده مظهر جود خــــدا به دهر گشاد
زهى مقام که جسته است علم از او یارى
زهى شرف که گرفته است عقل از او ارشاد
🏵️🌺🏵️🌺
شب میلاد جواد است، ندا زد جبریل
کز پى شام مبارک سحرى پیدا شد
از افق ماه درخشان رجب داد نوید
که ز خورشید ولایت قمرى پیدا شد
🏵️🌺🏵️🌺
از شبستان ولایت قمرى پیدا شد
از گلستان هدایت ثمرى پیدا شد
بحر موّاج کرم آمده در جوش و خروش
که ز دریاى عنایت گهرى پیدا شد
🏵️🌺🏵️🌺
کز بهر یارى بشر سرمایه سود آمده
یعنى جواد ابن الرضا سرچشمه جود آمده
از یمن این زیباپسر وا شد گره از کار ما
شد سایه لطف خدا شامل به حال زار ما
🏵️🌺🏵️🌺
کز بهر یارى بشر سرمایه سود آمده
یعنى جواد ابن الرضا سرچشمه جود آمده
از یمن این زیباپسر وا شد گره از کار ما
شد سایه لطف خدا شامل به حال زار ما
🏵️🌺🏵️🌺
دلها زقدم دوســت شاد است امشب
سيراب زچشمه ي مراد است امشب
بشکفته تقي شكــوفه ي باغ رضا
فرخنـده ولادت جواد است امشب
🏵️🌺🏵️🌺
گشود دیده چو بر این جهان امام جواد
به روى خلق در مرحمت خداى گشاد
شکفت تا گل رویش ز بوستان رضا
بداد مــژده به اهـل نیاز، پیک مراد
🏵️🌺🏵️🌺
آسمان معرفت ، گنج سخا ، دریای جود
شهر فضل و دانش و بخشش بیاید در وجود
در شب میلاد مسعود شه خوبان جواد
حق به روی عالم و آدم در رحمت گشود
🏵️🌺🏵️🌺
شب تولد دریای جـود و احسان است
رسد به گوش سماواتیان ، سرود جواد
قدم به عرشه ی زین براق نور نهاد
به سوی حضرت سبحان بود صعود جواد
رباعی
برخیز که گاه عدل و داد است امـشب
مـیلاد مـبارک جواد است امشب
جبرئیل دهد مـژده که ای حاجتمند
هـنگام گرفتن مراد است امشب
🏵️🌺🏵️🌺
تنها جـواد آل مـحمد تـویی بـنام
با آن کـه بـوده انــد هـــمه اولیا جواد
ما را بـه یاد تــوست بــه شـام ولادتـت
گه ذکر یا کـریم و گهی ذکـر یا جـواد
🏵️🌺🏵️🌺
محتاج به لطف و کـرم وجود جوادم
از بهر گدایی به درش روی نهادم
مولا ز گدای در خود روی مگردان
دسـتم ز کرم گـیر که از پای فـــتادم
🏵️🌺🏵️🌺
شب میلاد تو جبرئیل ندا داد کـه باز
از پی شام، مبارک سـحری پـیدا شـد
از افــق ـاه درخشان رجب داد نوید
که ز خورشید ولایت قمری پیدا شـــد
🏵️🌺🏵️🌺
ای که روح عـبادتی ما را
عـذر خـواه قـیامتی ما را
جان جانان عــنایتی ما را
یا جواد الائمه ادرکنی
🏵️🌺🏵️🌺
شعر توسل به امام جواد
لطفِ یزدان به من و ایل و تبارم کم نیست
بهتر از تو به خدا در همه عالَم نیست
تو جوادی و منم سائل دربار شما
سفره انداخته باشی عددی حاتم نیست
همه هستیِ سلطانِ خراسان به خدا
هر که از عشقِ شما دم نزند آدم نیست
کاظمینی شدنم راه حسینی شدن است
ذرّه ای فرق میان تو و اربابم نیست
سنگ عشقت به روی سینه اگر می کوبم
روز محشر به خدا جز تو کسی پشتم نیست
بی قرار حرمت هستم و می دانم که
تا نخواهد پدرت حکم حرم محکم نیست
کربلا می روم از صحنِ تو انشاءالله
می زنم در حَرمت جار که دلدارم نیست
🏵️🌺🏵️🌺
با دلی پر غم سیه پوش عزایت می شوم
آستان بوس حریم با صفایت می شوم
از دعای حضرت زهرا(س) و لطف بی حَدش
باز هم مهمان بَزم روضه هایت می شوم
تا که حرف از کاظمین و مرقد تو می شود
جان تو بَدجور دلتنگ هوایت می شوم
چشم را می بَندم و همراه کفترهای طوس
زائر بارانی صحن و سرایت می شوم
پشت سر باب الجَواد و روبرو باب المُراد
هر طرف رو میکنم غرق عطایت می شوم
پَر شکسته می کِشم خود را به سمت و سوی تو
مُعتکف در گوشه ایوان طلایت می شوم
با دعایت رزق ما قطعا شهادت می شود
عاقبت یک روز مشمول دعایت می شوم
🏵️🌺🏵️🌺
ای به همه ماسوی سید و مولا جواد
نام خوشت بر لب اهل تولا جواد
هر که شود سائلت پادشه عالم است
هر چه بگویم من از جود و عطایت کم است
ذره ی نا قابلم مهر شما در دلم
از دو جهان یا جواد عشق تو شد حاصلم
ای به رضا نور عین وی به سخا زیب و زین
قبله ی دل ها بود قبر تو در کاظمین
بحر عطا و کرم معدن جود و سخا
ای پسر فاطمه کن نگهی سوی ما
دست تو وقت کرم کار خدا می کند
ذکر شریف جواد درد دوا می کند
زد به دل ما شرر سوز غمت یا جواد
جان بفدای تو و عمر کمت یا جواد
با همه ی آنکه دید از تو عطا و وفا
همسر نامهربان کشت تو را از جفا
دست مرا هم بگیر از کرمت یا جواد
بر آور حاجات همه از کرمت یا جواد
🏵️🌺🏵️🌺
شعر ترکیب بند امام جواد
رحمت بر انوارت که نورانی ترینی
مولود پر خیر امام هشتمینی
بالاتری از فهم و ادراک زمینی
نزد پدر ، مثل علی اکبر ، نگینی
دریای احسان ، نور ایمان ، یا محمد
ای کوثر شاه خراسان یا محمد
برکت گرفت از مقدمت شهر مدینه
داده وجودت بر دل بابا ، سکینه
بعد از چهل سال آمدی ای بی قرینه
مِهرت رسیده بر دلم سینه به سینه
مانند اجدادم همیشه زیر دِینم
تا که نفس دارم گدای کاظمینم
زیباترین تصویر ، از ذات خدایی
تلخیص جود اهل بیت مصطفایی
از جنس أعطینایی و ابن الرضایی
بیش از گدا آقا تو دنبال گدایی
ای ماهِ در آغوشِ خورشیدِ ولایت
از ما پذیرا باش این عرض ارادت
ذکر ملک در پیشگاهت ” إن یَکاد ” است
تا حشر ، درب خانه ات باب المراد است
سائل منم آقا اگر نامت جواد است
یک گوشه چشمت از سر من هم زیاد است
بر خاندان اطهرت دل باختم من
بر گردنم حرز تو را انداختم من
شأنت برای خلق ، نافهمیدنی بود
باران به اذن حضرتت باریدنی بود
در کودکی ، اعجازهایت دیدنی بود
پیشانی ات نزد پدر بوسیدنی بود
روح الامین بر درگهت مشغول بوده
قَدرت شبیه فاطمه مجهول بوده
مانند تو ای کوثرِ دور از تکاثر
از قاتلین مادرت دارم تنفر
یک عمر دستانم شده از برکتت پُر
یا ذا الکرم از این همه رحمت ، تشکر
ای جلوه ی پر برکت نورٌ عَلی نور
چشمان بدخواهانت ای ابنُ الرضا کور
شد گریه ات بر داغ زهرا بی شباهت
از روضه هایش سال ها تر شد نگاهت
با مشت کوبیدی زمین مابین آهت
گفتی چه بوده مادرم آخر گناهت ؟!
این غم فقط یک جور پایان می پذیرد
مهدی بیاید تا تقاصش را بگیرد
🏵️🌺🏵️🌺
امشب شب عید است همه گل بفشانید
خود را به در بیت ولایت برسانید
از دست رضا عیدی خود را بستانید
این بیت بخوانید بخوانید بخوانید
انوار الهی به فضا باد مبارک
میلاد جواد بن رضا باد مبارک
خورشید در آغوش سحر باد مبارک
در دست رضا قرص قمر باد مبارک
دیدار پسر بهر پدر باد مبارک
ای بحر شرف بر تو گهر باد مبارک
الحق که خداوند محمّد به علی داد
بر خلق ، ولی داد ، ولی داد ، ولی داد
عید است و گشودند ز رحمت در دیگر
بر آل علی داده خدا گوهر دیگر
برپا شده از شوق و شعف محشر دیگر
میلاد پیمبر شده یا حیدر دیگر ؟
این عبد خدا سید و مولای عباد است
والله جواد است جواد است جواد است
در بزم وجود آمده جود از کرم او
عیسی شده عیسای مسیحا ز دم او
دل های خدایی همه بیت الحرم او
اوصاف همه خلق جهان است کم او
ای جان همه عالم و آدم به فدایش
زیبد که ببینیم و بخوانیم رضایش
حرزی که بد از مادر او چون دُر مکنون
بخشید ز لطف و کرم خویش به مأمون
مأمون شد از این جود و جوانمردی ممنون
اوصاف کمالش ز حساب آمده بیرون
پیداست چو خورشید صفت های خدایش
ما را نرسد تا که بگوییم ثنایش
والله قسم فوق مقام است مقامش
پیغامبران یکسره خوانند امامش
آرام دل و جان کلیم است کلامش
از هشت پسر ، وز سه پسر باد سلامش
این ضامن خلق این پسر ضامن آهوست
این مظهر حق صدرنشین حرم هوست
ای اهل کرم را عطش چشمه ی جودت
سر تا به قدم آیه ی تطهیر وجودت
بالید به خود سجده به هنگام سجودت
از ما صلوات و ز خداوند درودت
ما سائل و آقایی و لطف و کرم از توست
دل را نگشودیم به غیر ، این حرم از توست
ای علم تو چون علم خدا نامتناهی
در موسم طفلیت به توفیق الهی
دادی خبر از جو و هوا و یم و ماهی
دشمن به کمالات تو داده است گواهی
وقت سخنت آمده دانش به تلاطم
دریا شده در قطره ای از علم شما گم
در ملک خدا مطلع الانوار شمایید
دست کرم خالق دادار شمایید
روشنگر چشم و دل بیدار شمایید
ما دایره و نقطه ی پرگار شمایید
والله قسم مهر شما آب حیات است
هر کس به شما دست دهد اهل نجات است
بی مهر شما نخل عمل را ثمری نیست
بی سوز شما سینه ی ما را شرری نیست
جز کوی شما در همه عالم خبری نیست
جز باب عنایات شما هیچ دری نیست
ما مهـر شما را بـه دو عالم نفروشیم
یک چشم زدن هم ز شما چشم نپوشیم
پیداست در آیینه ی تو روی محمّد
ریحانه ی ریحانه و بوی تو محمّد
خلق تو و خلق و تو خوی تو محمّد
پیداست در آیینه ی روی تو محمّد
در چشم رضا روی تو آیینه ی احمد
لبخند زد و نام تو بگذاشت محمّد
من قطره که افتاده به دامان یم توست
هر سو که نهم روی دلم در حرم توست
در حشر همه دار و ندارم کرم توست
هر بیت مرا نفخه ای از فیض دم توست
بی مهر تو ” میثم ” دهنش باز نگردد
هرگز به زبانش سخن آغاز نگردد