ابن ملجم مرادی، معروف به ابن ملجم، فردی از قبیله مراد بود که عامل به شهادت رساندن امام علی (ع)، اولین امام شیعیان، بود. این واقعه در تاریخ ۱۹ رمضان سال ۴۰ هجری قمری رخ داد. ابن ملجم در مسجد کوفه، در حالی که امام علی (ع) در حال خواندن نماز بود، با شمشیر زهرآلود به ایشان حمله کرد و ضربه‌ای به سر امام علی (ع) وارد کرد که منجر به شهادت ایشان دو روز بعد شد.
انگیزه ابن ملجم از این عمل، انتقام‌جویی و اختلافات سیاسی و مذهبی بود. او به همراه گروهی دیگر از خوارج، که مخالف روش امام علی (ع) در حکومت بودند، تصمیم گرفتند حضرت علی (ع) را به شهادت برسانند. پس از این واقعه، ابن ملجم دستگیر و به مجازات رسید. این واقعه یکی از وقایع مهم و تأثیرگذار در تاریخ اسلام، به‌ویژه در میان شیعیان، است و هر ساله در ماه رمضان یاد شهادت امام علی (ع) گرامی داشته می‌شود.
ابن ملجم مرادی
عبدالرحمان بن عمرو بن ملجم مرادی از قبیله مراد، یکی از قبایل عرب بود که در منطقه یمن ساکن بودند. تاریخ دقیق تولد او مشخص نیست، اما او در دوران صدر اسلام و در زمان حیات پیامبر اسلام (ص) و خلفای راشدین زندگی می‌کرد.
پیوستن ابن ملجم مرادی به خوارج
ابن ملجم از جمله افرادی بود که پس از جنگ صفین (سال ۳۷ هجری قمری) به گروه خوارج پیوست. خوارج گروهی بودند که ابتدا از حامیان امام علی (ع) به شمار می‌رفتند، اما پس از ماجرای حکمیت در جنگ صفین، از ایشان جدا شدند و به مخالفان سرسخت او تبدیل شدند. خوارج معتقد بودند که امام علی (ع) با پذیرش حکمیت، مرتکب گناه کبیره شده و از دین خارج شده است. آنها به شدت با سیاست‌های امام علی (ع) مخالف بودند.
به شهادت رساندن امام علی (ع) توسط ابن ملجم مرادی
ابن ملجم به همراه دو تن دیگر از خوارج به نام‌های برک بن عبدالله و عمرو بن بکر، تصمیم به ترور سه شخصیت مهم آن زمان گرفتند: امام علی (ع)، معاویه بن ابوسفیان و عمرو بن عاص. ابن ملجم مسئول ترور امام علی (ع) بود. او در صبح روز ۱۹ رمضان سال ۴۰ هجری قمری (۲۷ ژانویه ۶۶۱ میلادی)، در حالی که امام علی (ع) در حال خواندن نماز در مسجد کوفه بودند، با شمشیر زهرآلود به سر ایشان ضربه زد.
عاقبت ابن ملجم مرادی
پس از ترور، ابن ملجم بلافاصله توسط مردم دستگیر شد و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) مسئولیت مجازات او را بر عهده گرفتند. ابن ملجم به دستور امام حسن (ع) به همان روشی که امام علی (ع) را به شهادت رسانده بود، اعدام شد. او در تاریخ اسلام به عنوان نماد خیانت و جنایت شناخته می‌شود و نامش همواره با نفرت همراه است. در میان اهل سنت نیز اقدام او محکوم شده است، چرا که ترور یکی از خلفای راشدین و شخصیتی بزرگ در اسلام محسوب می‌شود.
جالب است بدانید حضرت علی (ع) به فرزندانش وصیت کرد که فقط یک ضربت به ابن ملجم وارد کرده و از زیاده روی در مجازات وی خودداری کنند.
آیا ابن ملجم مرادی ایرانی است؟
خیر! او از قبیله مراد، یکی از قبایل عرب بود که در منطقه یمن ساکن بودند. بنابراین، ابن ملجم مرادی اصالتا عرب و از مردم یمن بود. گفته اند تبار وی به اعراب حمیری می‌رسد. اینکه ابن ملجم مرادی را همان بهمن جازویه سردار ایرانی معرفی کرده است صرفا برای برانگیختن همان دعوای جاهلی بین فارس و عرب است.
- در تاریخ طبری نیز از ابن ملجم بنام عبدالرحمن بن عمر ملجم مرادی از قبیله کنده از یمن یاد شده است قبیله وی بعد ها در مصر ساکن می‌شود. اثری از ایرانیت او دیده نمی‌شود. بلاذری به نقل از کلبی او را عبدالرحمان بن عمرو بن ملجم خوانده است. گفته اند تبار وی به اعراب حمیری می‌رسد.
- در مورد ایرانی بودن ابن ملجم مرادی هیچ نوشته ای در میان مورخان عرب وجود ندارد و از او بعنوان یک عرب از قبیله مراد یا کنده یا از تبار اعراب حمیری و یا اهل یمن یاد می‌شود هیچ نوشته ای در مورد ایرانی بودن وی ذکر نشده است.
- گزارشات تاریخی مرگ «بهمن جاذویه» سردار ایرانی را در جنگ قادسیه در سال ۱۵ هجری نقل کرده اند؛ یعنی او ۲۵ سال پیش از شهادت حضرت علی(ع) از دنیا رفته بود.