بازداشت یک زائر ایرانی در عربستان سعودی به دلیل انتقاد از حکومت این کشور، بار دیگر موضوع تعاملات دیپلماتیک و رفتار زائران در سرزمینهای مقدس را به چالش کشیده است. حجتالاسلام غلامرضا قاسمیان، روحانی نزدیک به جریانهای اصولگرا و داور برنامه محفل، با انتشار ویدئویی تند در فضای مجازی، خشم مقامات سعودی را برانگیخت و منجر به بازداشت فوری او شد.
این حادثه در حالی رخ داده که پیش از این، مقامات ایرانی بارها به زائران هشدار داده بودند از هرگونه اظهارنظر سیاسی در عربستان خودداری کنند. با این حال، قاسمیان با ادبیاتی تند، حاکمان سعودی را متهم به تبدیل حرمین شریفین به مراکز فساد کرد و حتی آن را جایگزین آنتالیا برای گردشگری خواند. این سخنان نهتنها واکنش تند عربستان را در پی داشت، بلکه در داخل ایران نیز بحثهای داغی را درباره مرزهای انتقاد و تبعات آن برای منافع ملی دامن زد.
قاسمیان در ویدئوی منتشرشده به تغییرات اخیر در عربستان اشاره کرد و گفت: «دیگر نیازی نیست مردم برای تفریح به آنتالیا بروند؛ مکه و مدینه با قمارخانهها و مراکز فحشا جایگزین شدهاند!» او همچنین از حاکمان سعودی با عنوان «کاسبان و غاصبان قبله» یاد کرد و ادعا نمود این تغییرات، بازگشت به «دوران بنیامیه» است.
این اظهارات خیلی زود در شبکههای اجتماعی پخش شد و تنها ساعاتی بعد، نیروهای امنیتی عربستان او را بازداشت کردند. منابع نزدیک به قاسمیان، از جمله اکانت برنامه «محفل» که او در آن داوری میکند، در توئیتی از بازداشت وی خبر دادند و از مردم خواستند برای آزادی او دعا کنند.
بازتاب دستگیری حجتالاسلام قاسمیان
واکنش مقامات ایرانی
سخنگوی قوه قضائیه، اصغر جهانگیر، در نشست خبری خود به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: «بازداشت قاسمیان غیرموجه و غیرقانونی است و پیگیریهای لازم از طریق وزارت خارجه و نهادهای مربوطه انجام خواهد شد.»
با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند این بازداشت میتواند به تنشهای سیاسی بین ایران و عربستان دامن بزند، بهویژه که روابط دو کشور پس از توافق اخیر برای عادیسازی، همچنان شکننده است.
واکنشهای متناقض در فضای مجازی و سیاسی ایران
بازداشت قاسمیان با واکنشهای دوگانه در ایران روبهرو شده است. در حالی که برخی جریانهای اصولگرا از او به عنوان «قهرمان افشاگر» دفاع میکنند، منتقدان، رفتار او را بیپروایی دیپلماتیک و هزینهسازی برای کشور میدانند.
موافقان: قاسمیان شجاع یا قربانی؟
حامیان قاسمیان، بازداشت او را نشانهای از «سرکوب صدای منتقدان» توسط عربستان میدانند. یک کاربر در فضای مجازی نوشت: «اگر امام حسین(ع) را هم با منطق برخی افراد بسنجیم، ابر هزینهساز بود! سکوت در برابر حق، زبونی است.»
منتقدان: تندروی به قیمت منافع ملی
در مقابل، بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران، اقدام قاسمیان را غیرمسئولانه خواندهاند. جلال جلالیزاده، نماینده اسبق مجلس، گفت: «توهین به مقدسات اسلامی و اهالی مکه و مدینه غیرقابل قبول است و او باید پاسخگو باشد.»
روحالله جمعهای، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز هشدار داد: «این اقدام تعمدی میتواند بهانهای برای تشدید تنش با عربستان باشد و نباید از بیتالمال برای آزادی او هزینه شود.»
سوابق جنجالی قاسمیان
نگاهی به پیشینه قاسمیان نشان میدهد که این اولین بار نیست که او در ماجراهای حساس سیاسی نقش دارد. از جمله:
-
حمله به سفارت انگلیس در سال ۱۳۹۰
-
حمله به سفارت عربستان در سال ۱۳۹۴
-
تجمع مقابل سفارت سوئد در سال ۱۴۰۲
لطفا نظرات و پیشنهادات خود درباره این مطلب را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.