آیا این گفتوگوها نشانهای از بهبود مناسبات است یا تنها یک نمایش سیاسی برای کاهش تنشهای منطقهای؟
ایران و عربستان در پرونده حجتالاسلام قاسمیان
بازی دیپلماتیک: ظاهر آرام، عمق ملتهب
-
در دیدار اخیر علیرضا بیات، رئیس سازمان حج ایران، با عبدالعزیز بن سعود، وزیر کشور عربستان، طرفین بر همکاریهای مشترک و تسهیل مناسک حج تأکید کردند.
-
وزیر کشور عربستان خطاب به رئیس سازمان حج ایران گفت: سود روابط مثبت و حسنه دو کشور برای منطقه و جهان اسلام است و هیچ شکی نیست که پادشاهی عربستان تمام ظرفیت خود را در خدمت زائران قرار خواهد داد و به این رویه افتخار میکنیم.
- رئیس کمیته عالی حج عربستان با اشاره به قوانین حاکم بر کشور عربستان، تاکید کرد: ما در جهت صیانت از امنیت و آرامش زائرانی که از سراسر جهان اسلام مهمان عربستان هستند، اصرار داریم مقررات جاری رعایت شوند و از مسئولان و حجاج ایرانی برای همکاری خوب با کشور ما تشکر میکنیم.
-
اما منابع نزدیک به وزارت خارجه ایران میگویند این اظهارات در حالی مطرح میشود که صدور روادید برای برخی زائران ایرانی با تأخیر مواجه شده و نگرانیهایی درباره محدودیتهای جدید وجود دارد. هرچند وزیر کشور عربستان نیز درباره درخواستهای ایران برای حل موضوعات مرتبط با حجاج ایرانی اظهار کرد:
برای حل درخواستهای مطروحه، نهایت همکاری را خواهیم داشت و همه ما از روابط خوب ایران و عربستان خرسندیم و این امر حکایت از خواست و اراده رهبران دو کشور دارد.
آینده روابط: همکاری یا تقابل؟
-
علیرغم تنشهای اخیر، هر دو کشور تمایل دارند از تشدید بحران جلوگیری کنند، زیرا عربستان به دنبال جذب سرمایهگذاری خارجی است و ایران نیز نمیخواهد حج به میدان جنگ سیاسی تبدیل شود.
-
با این حال، تفاوتهای ایدئولوژیک و رقابت منطقهای همچنان اصلیترین مانع در مسیر بهبود روابط است.
-
یک کارشناس مسائل خاورمیانه میگوید: “سعودیها به دنبال کاهش نفوذ ایران در منطقه هستند، اما نمیخواهند این اختلافات به بحران حج کشیده شود. از سوی دیگر، ایران نیز نمیتواند به راحتی از مواضع خود در قبال یمن و سوریه عقبنشینی کند.”
اظهارات اخیر وزیر کشور عربستان نشان میدهد که ریاض تمایل دارد روابط با ایران را در سطح کنترلشده نگه دارد، اما این به معنای پایان رقابتهای پنهان نیست. به نظر میرسد حج تنها یکی از مهرههای این بازی بزرگ است و آینده روابط دو کشور بیش از آنکه به گفتوگوهای رسمی وابسته باشد، به سیاستهای منطقهای آنها گره خورده است.
سوال کلیدی
ماجرای بازداشت حجتالاسلام قاسمیان، بار دیگر نشان داد که علیرغم اظهارات دیپلماتیک، روابط دو کشور همچنان روی لبه تیغ حرکت میکند. آیا ایران و عربستان میتوانند حج را به فرصتی برای کاهش تنشها تبدیل کنند؟ پاسخ این سوال، آینده روابط دو رقیب دیرینه منطقه را مشخص خواهد کرد.
لطفا نظرات خود درباره این خبر را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.