حضرت اسحاق (ع)، یکی از پیامبران بزرگ و محترم ادیان الهی و پدر حضرت یعقوب (ع)، جایگاهی بسیار مهم در تاریخ نبوت دارد. زندگی ایشان از همان ابتدا با معجزه عجین بود؛ چرا که در سن کهنسالی حضرت ابراهیم و ساره، بشارت تولد او توسط فرشتگان داده شد. اسحاق (ع) حلقهای حیاتی در زنجیره پیامبران است و به عنوان جد قوم بنیاسرائیل شناخته میشود. در ادامه، به بررسی تولد، زندگی پربرکت و جایگاه والای این پیامبر در قرآن و تاریخ ادیان میپردازیم.
زندگینامه حضرت اسحاق (ع)
پدر حضرت یعقوب (ع)، حضرت اسحاق (ع)، یکی از پیامبران بزرگ الهی است. بنابراین، نسب حضرت یعقوب (ع) به این صورت است: یعقوب فرزند اسحاق فرزند ابراهیم (ع). حضرت اسحاق (ع) یکی از پیامبران بزرگ و محترم در ادیان ابراهیمی (اسلام، یهودیت و مسیحیت) است که نقشی حیاتی در تاریخ نبوت دارد. او حلقه اتصال نسل پیامبران به حضرت ابراهیم (ع) است و جد قوم بزرگ بنیاسرائیل محسوب میشود.
۱. بشارت تولد معجزهآسا
- والدین: حضرت اسحاق (ع) فرزند حضرت ابراهیم (ع) (خلیلالرحمن) و همسرش ساره است.
- ولادت غیرمنتظره: تولد اسحاق (ع) یک واقعه عادی نبود، بلکه یک معجزه الهی بود. خداوند در سن پیری (حدود ۱۰۰ سالگی) حضرت ابراهیم (ع) و درحالیکه حضرت ساره نیز پیر و نازا بود (حدود ۹۰ سالگی)، بشارت تولد او را داد. فرشتگان الهی که برای نابودی قوم لوط آمده بودند، این مژده را به ابراهیم (ع) و ساره دادند که در آیات قرآن (مانند سوره هود، آیه ۷۱) ذکر شده است.
- معنی نام: نام “اسحاق“ یک واژه عبری است که به معنای “میخندد” یا “خندان” است. این نام به دلیل خنده و تعجب ساره هنگام شنیدن بشارت تولدش در سن پیری، به او داده شد.
- محل تولد: حضرت اسحاق (ع) در سرزمین فلسطین به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در همانجا سپری کرد.
۲. جایگاه نبوت و نسل پربرکت
- پیامبری: پس از برادر بزرگش حضرت اسماعیل (ع) (که جد اعراب و پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) از نسل اوست)، حضرت اسحاق (ع) به مقام نبوت رسید و در منطقه شام به هدایت مردم مشغول شد. شریعت او، همان آیین حنیف پدرش، حضرت ابراهیم (ع)، بود.
- جد بنیاسرائیل: حضرت اسحاق (ع) جد قوم بنیاسرائیل است. از نسل او پیامبران بزرگی متولد شدند که از مهمترین آنها میتوان به:
- حضرت یعقوب (ع) (فرزند او که ملقب به اسرائیل است و بنیاسرائیل به نام او خوانده میشوند)
- حضرت یوسف (ع) (نوه او)
- حضرت موسی (ع)
- حضرت داوود (ع) و حضرت سلیمان (ع)
- ذبیح کیست؟ در منابع اسلامی و به اعتقاد شیعه، پسر ذبیح (قربانی) حضرت ابراهیم (ع)، حضرت اسماعیل (ع) بود؛ اما در برخی منابع دیگر، این واقعه برای اسحاق (ع) ذکر شده است.
۳. ازدواج و فرزندان
- ازدواج: حضرت اسحاق (ع) به سفارش پدرش، با دختری به نام رِفقه ازدواج کرد.
- فرزندان دوقلو: حاصل این ازدواج دو فرزند پسر دوقلو بودند:
- عیسو (پسر بزرگتر)
- حضرت یعقوب (ع) (پسر کوچکتر و وارث نبوت)
۴. درگذشت و آرامگاه
حضرت اسحاق (ع) پس از عمری طولانی (بر اساس روایات، ۱۸۰ سال) درگذشت و در همان سرزمین فلسطین (در شهر الخلیل یا حبرون) در کنار آرامگاه پدرش، حضرت ابراهیم (ع)، به خاک سپرده شد. نام او ۱۷ بار در قرآن کریم ذکر شده است که نشاندهنده عظمت و جایگاه والای او نزد خداوند است.