خاندان مدلل یکی از قدرتمندترین و پرنفوذترین گروههای صنعتی و تجاری در ایران است که دههها بر بخشهای حیاتی اقتصاد کشور تسلط داشتهاند. این امپراتوری که توسط عبدالعلی مدلل (معروف به “پدر دانههای روغنی ایران”) بنیان نهاده شد، در حال حاضر توسط فرزندش، جواد مدلل، مدیریت میشود.
فعالیت اصلی این گروه در حوزه صنعت غذا، روغنکشی، تولید روغن نباتی (مانند نازگل) و به ویژه واردات عظیم نهادههای دامی متمرکز است. با این حال، نام این خانواده به دلیل حجم گسترده دریافت ارز دولتی برای واردات کالاهای اساسی و حواشی مربوط به انحصار و بدهیهای بانکی، به یکی از پرچالشترین و بحثبرانگیزترین موضوعات در محافل اقتصادی ایران تبدیل شده است.
مدللها بازیگران اصلی پشت پرده در تأمین بسیاری از کالاهای اساسی و شکلدهی به قیمتها در سفره ایرانیان هستند. این مطلب به واکاوی ریشهها، فعالیتها و دامنه نفوذ خانواده مدلل میپردازد؛ خاندانی که حاکمیت بلامنازع آنها بر بخشهای حیاتی کشاورزی و صنعت، آنها را به یکی از مهمترین بازیگران پنهان در سفره روزانه میلیونها ایرانی تبدیل کرده است.
🔍 مدلل کیست؟
مدلل در ایران، به طور عمده به خانواده مدلل و شخص عبدالعلی مدلل (به عنوان بنیانگذار) و پسر او جواد مدلل (به عنوان مدیر کنونی) اطلاق میشود که یکی از تأثیرگذارترین و بزرگترین هلدینگهای صنعتی و تجاری در حوزه صنعت غذا، نهادههای دامی، و روغنکشی در ایران را مدیریت میکنند.
👨💼 عبدالعلی مدلل (پدر صنعت دانه های روغنی ایران)
عبدالعلی مدلل (متولد ۱۳۱۶ در کرمانشاه) کارآفرین و بازرگان باسابقه ایرانی و بنیانگذار این گروه صنعتی بزرگ بود که به دلیل نقش کلیدی در توسعه صنعت روغنکشی و نهادههای دامی، گاهی از او به عنوان «پدر دانه های روغنی ایران» یاد میشود.
پیشینه و آغاز کارآفرینی
وی در یک خانواده متمول و سرشناس کرمانشاهی که شغل اصلیشان کشاورزی و تجارت بود، متولد شد. مدلل با درک اهمیت یکپارچهسازی در زنجیره تأمین، تصمیم گرفت صنعت، کشاورزی و بازرگانی را در یک مجموعه واحد گردآوری کند.
موفقیت اصلی او در سال ۱۳۷۶ با راهاندازی مجتمع کشت و صنعت ماهیدشت کرمانشاه رقم خورد. این مجتمع به عنوان هلدینگ مرکزی ثبت شد و به سرعت به یکی از بزرگترین مجموعههای صنعتی کشور تبدیل گشت.
فعالیتهای اصلی گروه صنعتی مدلل
فعالیتهای گروه صنعتی مدلل در زمان عبدالعلی مدلل و فرزندانش گسترش یافت و در چندین بخش کلیدی متمرکز شد:
- روغنکشی و روغن نباتی: مالکیت چندین کارخانه بزرگ روغنکشی در شهرهایی مانند بندر امام، ماهیدشت و سمنان و همچنین کارخانههای تولید روغن نباتی (مانند نازگل) که بخش قابل توجهی از بازار روغن کشور را تأمین میکنند.
- تأمین نهادههای دامی: گروه مدلل یکی از بزرگترین واردکنندگان ذرت، کنجاله سویا و سایر نهادههای دامی به کشور است و نقش اساسی در تأمین خوراک دام و طیور ایران دارد.
- سیمان و صنایع تبدیلی: سرمایهگذاری در تولید سیمان (مانند سیمان سامان) و تولید محصولات جانبی مانند آب آشامیدنی، قند، انواع سسها و ظروف پلاستیکی.
- برندهای معروف: محصولات این مجموعه اغلب با برندهایی نظیر «دالاهو»، «نازگل»، «گل آرا» و «سارا» به بازار عرضه میشوند.
👨💻 جواد مدلل (مدیر کنونی) کیست؟
پس از کنارهگیری عبدالعلی مدلل، جواد مدلل، فرزند ارشد او و مدیرعامل کنونی گروه صنعتی مدلل، مدیریت این امپراتوری مالی را بر عهده گرفت. او در حال حاضر یکی از تأثیرگذارترین افراد در صنایع کشاورزی و غذایی ایران است و به عنوان «سلطان نهادههای دامی» نیز شناخته میشود.
👨💻مسعود مدلل کیست؟
مسعود مدلل یکی دیگر از اعضای کلیدی این خاندان است که نام او به عنوان تاجر و واردکننده کالای اساسی و یکی از اعضای هیئت مدیره شرکتهای زیرمجموعه گروه، از جمله شرکتهای روغنکشی بزرگ و شرکتهای واردکننده نهادههای دامی مطرح میشود.
نام او به ویژه در جریان افشای رانت ۶۵۰ میلیون یورویی برای واردات روغن و مواد روغنی، که از طریق شرکتهایی چون «سپید استوار آسیا» صورت گرفت، در رسانهها مطرح شد.
او در مدیریت و مالکیت کارخانجات بزرگ روغنکشی (مانند بندر امام و ناب دانه) که سهم بالایی از بازار را در اختیار دارند، نقش دارد.
👨💻سامان مدلل کیست؟
سامان مدلل که در برخی منابع به عنوان فرزند مسعود مدلل معرفی شده، بیشتر به دلیل نقش جنجالیاش به عنوان «ابربدهکار بانکی» شناخته میشود.
سامان مدلل یکی از متهمان اصلی و بزرگترین بدهکاران پرونده فساد بانک سرمایه است. وی به دلیل دریافت وامهای نجومی برای احداث کارخانجات خود، که از بازپرداخت آنها سرباز زده، در کانون توجه قرار گرفت. در کیفرخواستهای صادر شده، میزان بدهی کلان او به بانک سرمایه مطرح شده است.
حواشی و چالشهای اخیر
نام خانواده مدلل، به ویژه در سالهای اخیر، به دلیل وسعت فعالیتهای اقتصادی و حجم بالای واردات کالاهای اساسی با ارز دولتی، در محافل رسانهای و اقتصادی مطرح شده است.
همانطور که گفته شد، شرکتهای زیرمجموعه مدلل یکی از بزرگترین دریافتکنندگان ارز ترجیحی (مانند ۴۲۰۰ تومانی و ۲۸,۵۰۰ تومانی) برای واردات نهادههای دامی بودهاند. این موضوع بحثهایی را در خصوص نقش انحصاری این خانواده در بازار و تأثیر آن بر قیمت کالاهای اساسی ایجاد کرده است.
نام افراد دیگری از این خانواده مانند سامان مدلل نیز در پروندههای بدهکاران کلان بانکی، به خصوص بانک سرمایه، مطرح شده که حواشی متعددی را در پی داشته است.
به طور خلاصه، مدلل نام یک خاندان کارآفرین و متمول اهل کرمانشاه است که دههها بر بخشهای حیاتی از صنعت غذایی و کشاورزی ایران، از تولید روغن تا تأمین نهادههای دامی، تسلط داشتهاند.