افکار منفی یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد و آرامش در زندگی انسان است. این افکار می‌توانند انسان را در دایره‌ای از نگرانی‌ها، استرس‌ها و شک و تردیدها گرفتار کنند و مانع از دیدن زیبایی‌ها و فرصت‌های زندگی شوند. در اسلام، بر اهمیت تهذیب نفس و پالایش افکار تأکید زیادی شده است، و دعا یکی از راه‌های قدرتمند برای رهایی از افکار منفی و رسیدن به آرامش درونی است. همچنین دعاها و اذکار ویژه‌ای در قرآن و روایات دینی آمده‌اند که می‌توانند انسان را از بی آبرویی، تنبلی و کسلی دور میکند و به زندگی انسان آرامش و انرژی میبخشند. افکار بد و منفی نیز یکی از مهمترین عواملی است که زندگی افراد را مختل و ارامش را از انسان سلب میکند.
در این بخش از دیبامگ، بهترین دعاها و اذکار برای رهایی از افکار منفی و ایجاد ذهنی آرام و مثبت معرفی شده است. این دعاها نه تنها به رفع اضطراب و نگرانی کمک می‌کنند، بلکه باعث تقویت ارتباط فرد با خداوند و ایجاد حس اعتماد به نفس و امید در دل می‌شوند. با تلاوت این دعاها و توجه به معانی آنها، می‌توان به سوی ذهنی پاک و آرام حرکت کرد و از هر گونه افکار منفی رهایی یافت.
دعا و اعمال مجرب برای رفع افکار منفی
من قرأ سوره آل عمران أعطی بکل آیه منها أماناً من حر جسر جهنم.
«هر کس سوره آل عمران را قرائت کند به ازای هر آیه از آن ، امانی بر روی پل جهنم به او داده خواهد شد»
همچنین پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم نیز می فرمایند: من قرأ سوره آل عمران یوم الجمعه صلی الله علیه و ملائکته حتی تجب الشمس.
«هر کس سوره آل عمران را در روز جمعه قرائت نماید خداوند و فرشتگان تا غروب آفتاب بر او درود می فرستند»
در روایتی دیگر از حضرت امام صادق علیه السلام آمده: من قرأ سوره البقره و آل عمران جاءتا یوم القیامه تظلانه علی رأسه مثل الغمامتین أو مثل العباء تین.
«هر کس سوره های بقره و آل عمران را قرائت نماید، در روز قیامت در حالی می آید که این دو سوره مانند دو تکه ابر بر سر او سایه افکنده اند.»
رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم انه نیز فرمودند: من قرأ هذه السوره أعطاه الله بکل حرف أماناً من حر جهنم…
«هر فردی که سوره آل عمران را قرائت مند خداوند به تعداد هر حرف این سوره امانی از گرمای آتش جهنم به او عنایت می کند.»
ذکر امام صادق برای رهایی از افکار باطل
شخصى نزد حضرت امام صادق علیه السّلام رسید و خدمت ایشان عرض کرد که:
خیال من پر از افکار باطل شده و آرزوهای طول و دراز به همراه وسوسه هاى فاسد و شیطانی موجب گردیده که خاطرم پریشان و سینه ام مملو از آزار و اذیت شود. همواره افکار بد و پوشالی ذهن مرا به خود درگیر نموده و باعث سستی در دین و اعتقاداتم شده است. ای پسر رسول خدا شما را به جدتان به من یک دعا برای رفع افکار بد بیاموزید تا از شر این وسوسه های درونی رهایی پیدا کنم.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
دستت را بر روى سینه ات بکش و بگو:
بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهَ و لاحَوْلَ وَ لاقُوَّهََ اِلاّبَاللّهِ اَللّهُمَّ امْسَحُ عَنّى ما اَحذَر.
آنگاه دست خود را بر روی شکم خود بمال و سه بار این دعا را بخوان .
آن شخص پس از انجام این عمل شاهد از بین رفتن این حالت و افکار منفی شد.
البتّه در مفاتیح الجنان نیز با ذکر این روایت گفته شده که پس از خواندن این دعا، دست خود را روی شکم بمال و سه مرتبه بگو ((إن شاء الله رفع خواهد شد )).
دعای امام سجاد برای درمان بیماری های فکر
امام سجاد(ع) در دعای مکارم الاخلاق به این صورت دعا می‌فرمایند:
«اللَّهُمَّ اجْعَلْ ما یُلْقِى الشَّیْطانُ فى رُوعى مِنَ التَّمَنّى وَالتَّظَنّى وَالْحَسَدِ ذِکْراً لِعَظَمَتِکَ، وَ تَفَکُّراً فى قُدْرَتِکَ، وَ تَدْبیراً عَلى عَدُوِّکَ»
(همان) «الهى عنایت کن که به جاى آنچه شیطان در دلم مىافکند از آرزوى باطل و بدگمانى و حسد، یاد عظمت تو کنم، و در قدرت تو اندیشه نمایم، و در دفع دشمنان تو چاره سازى نمایم».
در این دعا امام سجاد (ع) سه درمان و راهکار برای رفع سه بیماری حسادت، افکار بد و آرزوهای طول و دراز می فرمایند. درواقع ایشان برای رفع افکار بد و درگیری ذهن با وسوسه های باطل از افکار مثبت و جایگزینی آنها با افکار منفی استفاده می کنند.
رفع وسواس و افکار فاسد
دیگر روش یا دعا برای رفع افکار بد که انجام آن برای رهایی از افکار فاسد بسیار نافع می باشد به این صورت است که آیات زیر را با نیت پاک و ایمان بر روی شکر سفید بخوانید. آنگاه آن را در شبنمی که از برگ درخت فرو افتاده باشد حل کرده و به مدت چهار روز و هر روز یک مثقال از آن را میل کنید.
الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ﴿۱۶﴾
الصَّابِرِینَ وَالصَّادِقِینَ وَالْقَانِتِینَ وَالْمُنفِقِینَ وَالْمُسْتَغْفِرِینَ بِالأَسْحَارِ ﴿۱۷﴾
شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِکَهُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ قَآئِمَا بِالْقِسْطِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿۱۸﴾
همچنین گفته می شود که خوردن انجیر سفید در وقت غذت نیز در رفع وسواس و فکرهای بد و باطل موثر است و به این طریق تمامی سختی ها و دلهره ها از او رفع می گردد.
توکل به خدا برای درمان وسوسه های فکر
توکل بر خدا را نیز می توان یک دعا برای رفع افکار بد و وسوسه های باطل دانست. در این صورت هرگونه اضطراب از فرد به دور شده و آرامشی بر قلب و روان او نازل می گردد.
برای رفع این دغدغه ها و وسوسه های فکری آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که با خواندن آنها می توان از خدا برای رهایی از این افکار طلب یاری نموده و بر او توکل نماید.
حَسْبُنَا اللّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ
خداوند ما را بس است و او بهترین حامی ماست،
أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ
کارم را به خدا واگذار نمودم،
و إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ
شیطان، بر کسانی که ایمان دارند و به خدایشان توکل می کنند، تسلط ندارد.
رهایی از افکار منفی با ذکر ذکر «لا اله الا الله»
در یک روایتی شخصی می‌گوید به امام صادق (ع) عرض کردم من در قلبم گاهی یک مسائل بزرگی پیدا می‌شود که شاید منظورشان حدیث نفس است. می‌گوید من گاهی یک چیزهای بدی در ذهنم می‌آید. حضرت فرمودند که «قُلْ لا إلهَ إلاّ اللّه» هر وقت یک چنین چیزی به ذهنت آمد «لا اله الا الله» بگو. بعد این راوی حدیث می‌گوید: «فكُلَّما وَقَعَ في قَلبي شَيءٌ قلتُ: لا إلهَ إلاّ اللّهُ فيَذهَبُ عَنّي». هر وقت افکار باطلی به ذهنم می‌آمد همین که می‌گفتم «لا اله الا الله» این فکر از ذهن من می‌رفت.
این اتفاق مبتلا به ما است. یعنی خیلی‌ها هستند که از این حالت شکوه دارند و می‌گویند که این‌ها افکار شما نیست نگران نباشید. ذکر «لا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه» و «لا اله الا الله» بگویید ان شاءالله برطرف می‌شود.
عن ابنِ أبي عمير عن جميل بنِ درّاجٍ عن الإمام الصّادقِ عليه السلام: قلتُ لهُ: إنَّه يقَعُ في قلبي أمرٌ عظيمٌ، فقالَ: قلْ: لا إلهَ إلاّ اللّه ُ. قالَ جَميلٌ: فكُلَّما وَقَعَ في قَلبي شَيءٌ قلتُ: لا إلهَ إلاّ اللّه ُ فيَذهَبُ عَنّي.
به نقل از ابن ابى عمير از جميل بن درّاج: به امام صادق عليه السلام عرض كردم: در قلبم وسوسه افتاده است. حضرت به او فرمود: بگو: «لا اله الاّ اللّه». جميل می‌گويد: هر وقت در دلم چيزى [از وسوسه‌ها و تشكيكات ذهنى ]مى‌افتاد، مى‌گفتم: «لا اله الاّ اللّه». آن چيز از دلم بيرون مى‌رفت.