در دل قرآن، سوره‌ای است که چون نگینی تابان، روایت بشریت را با زبان آسمان در هم می‌تند. سورهٔ یوسف، قصه‌ای است از فراق و وصال، از تاریکی چاه تا روشنایی عرش، از اشک‌های یعقوب تا تبسم تقدیر. این سوره، نه تنها روایتی تاریخی، بلکه آیینه‌ای است که دردها و آرزوهای آدمی را بازمی‌تاباند و در پیچ و تاب هر آیه، نوید صبوری و پیروزی عشق بر تاریکی را زمزمه می‌کند. گویی هر کلمه‌اش، گُل امیدی است که در بیابان یأس می‌روید و به رهگذران زندگی می‌آموزد که پایان شب تنهایی، سپیدهٔ رحمت است.
سورهٔ یوسف، دوازدهمین سورهٔ قرآن کریم، در مکی بودنش هم آواز با قلب پیامبر(ص) نازل شد. این سوره، یگانه قصهٔ پیامبری است که از آغاز تا پایان در آیات قرآن بافته شده و به شکلی منسجم، فرازونشیب‌های زندگی حضرت یوسف (ع) را روایت می‌کند. از رؤیای صادقانه‌اش در کودکی تا حسادت برادران، از چاه تنهایی تا بازار بردگان، از زندان تا تخت حکومت، و از اشک‌های پدر تا دیدار دوبارهٔ خانواده. این سوره، درسنامهٔ الهی صبر، توکل و حکمت پنهان در بلاهاست.
در احادیث، برای تلاوت و تأمل در این سوره، آثار معنوی ویژه‌ای برشمرده‌اند:
- نورِ هدایت: پیامبر (ص) فرمودند: «به پیروانم بیاموزید سورهٔ یوسف را، زیرا هر مسلمانی که آن را بخواند و به خانواده‌اش آموزش دهد، خداوند سختی‌های مرگ را بر او آسان می‌کند و نیرویی می‌بخشد که به هیچ مسلمانی حسد نورزد» (بحارالانوار، ج۶۸).
- شفای دلهای شکسته: از امام صادق (ع) نقل است که این سوره، مونس غریبان و تسکین آلام دل‌باختگان حق است.
- تقویتِ ایمان در فتنه‌ها: داستان یوسف، درس توحید و اعتماد به خداست در روزگاری که فتنه‌ها، چون موج دریا، ایمان را می‌آزمایند.
- رفعِ حزن و جلب روزی: در برخی روایات، تلاوت این سوره برای رفع غم و گشایش روزی سفارش شده، هرچند که اعتبار این روایات نیازمند بررسی دقیق است.
آیه ۸۸ سوره یوسف
فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قالُوا يا أَيُّهَا الْعَزيزُ مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ وَ جِئْنا بِبِضاعَةٍ مُزْجاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَ تَصَدَّقْ عَلَيْنا إِنَّ اللهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقينَ [88]
هنگامی كه آن‌ها بر او (يوسف) وارد شدند، گفتند: «ای عزيز [مصر]! ما و خاندان ما را پريشانی [و قحطی] فراگرفته، و بهای اندكی [برای تهيّه‌ی موادّ غذايی] با خود آورده‌ايم؛ پيمانه را برای ما كامل كن؛ و بر ما تصدّق و بخشش نما، كه خداوند بخشندگان را پاداش می‌دهد».
این آیه بر اهمیت صدقه و استحباب پرداخت صدقه به مستحقان و نیازمندان تاکید دارد. خداوند ، به اعطا کنندگان صدقه پاداش خواهد داد.
خواص آیه 88 سوره یوسف
توسل بر امام زمان (عج) و ائمه اطهار
بر اساس روایات و تفاسیر شیعی، این آیه به عنوان زیارتنامه‌ای نمادین برای ارتباط با امام زمان(عج) شناخته می‌شود. در برخی منابع آمده است که خطاب «یَا أَیُّهَا الْعَزِیزُ» در این آیه، اشاره به مقام ولایت و عظمت امام غایب دارد و خواندن آن با نیت توسل به ایشان، موجب گشایش حاجات می‌شود.
حاجت‌روایی و گشایش روزی
این آیه به دلیل محتوای درخواست کمک از «عزیز مصر» (نماد قدرت الهی) و تأکید بر توکل به خدا، در میان مؤمنان به عنوان ذکری برای برآورده شدن حاجات شناخته می‌شود.
در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «هر کس این آیه را در تنگدستی یا گرفتاری بخواند، خداوند گشایشی در کارش ایجاد می‌کند» و برخی تجربیات شخصی نیز نشان می‌دهد خواندن ۱۰۰ بار این آیه با نیت خاص، به ویژه برای رفع مشکلات مالی یا درخواست فرزند، مؤثر بوده است.
تقویت صبر و توکل
مفاهیم نهفته در این آیه، مانند اعتراف به فقر («مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ») و درخواست کمک از خداوند («إِنَّ اللَّهَ یَجْزِی الْمُتَصَدِّقِینَ»)، درس‌هایی در باب صبر، توکل و فروتنی ارائه می‌دهد. این آیه یادآوری می‌کند که حتی در سخت‌ترین شرایط، با تکیه بر لطف الهی می‌توان به پیروزی رسید.
از فاضل ترک چنین روایت شده‌است که آیت الله العظمی سید هادی میلانی قدس سره را دیدم چون به حرم حضرت رضا علیه السلام مشرف می شدند در برابر ضریح حضرت رضا علیه السلام می ایستادند و اشک از چشمانشان جاری می شد و خطاب به حضرت این آیه را می خواندند و پس از دیدن این شیوه زیارت آیت الله میلانی قدس سره من هر جا به زیارت رفتم حتی زیارت حضرت معصومه (س) ذکر و زیارت من این آیه بود.
در دیبامگ بیشتر بخوانید: آیه ۹ سوره یاسین برای بستن زبان + تفسیر و فایل صوتی
لطفا نظرات و پیشنهادات خود درباره این مطلب را از طریق بخش “دیدگاه” با ما و خوانندگان محترم مجله اینترنتی دیبامگ به اشتراک بگذارید.